Bộ Công an: Tiêu cực là do Cục Đăng kiểm "vừa đá bóng, vừa thổi còi"
© Ảnh : Social media account of Đăng kiểm Việt NamCục Đăng kiểm Việt Nam
© Ảnh : Social media account of Đăng kiểm Việt Nam
Đăng ký
Đại diện Bộ Công an nhận định, Cục Đăng kiểm Việt Nam hiện vừa là đơn vị quản lý, giám sát các trung tâm đăng kiểm, lại vừa trực tiếp thực hiện đăng kiểm nên dẫn đến bất cập, tiêu cực.
Cục Đăng kiểm Việt Nam sẽ có đề xuất trình Bộ Giao thông Vận tải, theo đó sắp xếp lại theo hướng tách bạch giữa quản lý Nhà nước và dịch vụ đăng kiểm. Đồng thời, cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Cục sẽ có sự thay đổi.
Hơn 500 bị can, vẫn chưa dừng lại
Liên quan đến vụ án sai phạm trong công tác đăng kiểm, tại cuộc họp báo thường kỳ quý I/2023 của Bộ Công an, Trung tướng Tô Ân Xô, người phát ngôn Bộ Công an, cho biết lực lượng công an 32 địa phương đã khởi tố 64 vụ án với 506 bị can về 7 tội danh. Cho đến nay, số vụ án và số bị can bị khởi tố được dự báo vẫn chưa dừng lại.
Trong vụ việc sai phạm này, các đối tượng phạm tội đã trục lợi chính sách để hưởng lợi cá nhân với số tiền rất lớn. Từ năm 2018 đến năm 2022, các đối tượng phạm tội đã cấu kết với 73 công ty thiết kế, cải tạo có trụ sở tại ở 18 tỉnh, thành phố trên cả nước, kiểm định cho gần 40.000 xe cơ giới cải tạo.
Trong số gần 40.000 xe nói trên, rất nhiều phương tiện không đủ quy chuẩn nhưng vẫn được cấp giấy chứng nhận kiểm định để lưu thông. Điều này dẫn đến các hệ lụy về tai nạn giao thông, thiệt hại kinh tế và các vấn đề xã hội khác.
Liên quan đến tình trạng ùn tắc tại các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới, để giải quyết vấn đề này, một số cán bộ đăng kiểm của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng đã vào cuộc hỗ trợ các trung tâm đăng kiểm.
"Theo quy định của việc đăng kiểm phương tiện xe cơ giới sẽ gồm 5 công đoạn với 55 hạng mục phải kiểm tra. Trước đây, phần lớn các trung tâm đăng kiểm không thực hiện đúng các bước đăng kiểm này, chỉ thực hiện một vài hạng mục để lấy tiền là xong. Còn hiện nay, các trung tâm phải thực hiện đủ 5 công đoạn với 55 hạng mục khi xe vào đăng kiểm nên việc ùn tắc là điều dễ hiểu", - Trung tướng Tô Ân Xô cho hay.
“Cục Đăng kiểm Việt Nam vừa đá bóng, vừa thổi còi”
Theo tướng Xô, trước đây, các cơ quan quản lý nhà nước đã buông lỏng trong quy hoạch phát triển các trung tâm đăng kiểm, dẫn đến mất cân đối giữa số lượng của các trung tâm đăng kiểm và số lượng xe cơ giới.
Vì lợi nhuận cao, có động cơ trục lợi chính sách nên các trung tâm đăng kiểm liên tục được lập ra. Có những trung tâm không có xe đến đăng kiểm nên phải hạ giá đăng kiểm, cắt bớt các công đoạn kiểm tra để thu hút xe đến đăng kiểm, cạnh tranh nhằm thu lợi nhuận, nhận hối lộ, bỏ qua các lỗi,...
Đặc biệt, Cục Đăng kiểm Việt Nam hiện nay vừa làm nhiệm vụ kiểm tra, giám sát hoạt động của các trung tâm đăng kiểm trên cả nước, lại vừa trực tiếp quản lý các trung tâm đăng kiểm của mình (có chữ V).
Chính điều này đã dẫn đến bất cập khi một số đơn vị vừa thực hiện công tác quản lý nhà nước như kiểm tra, giám sát công tác đăng kiểm, lại vừa thực hiện công việc đăng kiểm cho các phương tiện.
"Bất cập này là nguyên nhân dẫn đến vấn đề tiêu cực, buông lỏng quản lý. Các đơn vị tự kiếm tiền, tự trang trải, vừa quản lý nhà nước vừa kinh doanh nên mới dẫn đến hậu quả vừa qua. Hay nói cách khác, Cục Đăng kiểm Việt Nam vừa đá bóng, vừa thổi còi", - Trung tướng Tô Ân Xô chỉ ra.
“Tách bạch giữa quản lý Nhà nước và dịch vụ đăng kiểm”
Vừa qua, Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, đơn vị này đang nghiên cứu đề xuất tổ chức lại mô hình hoạt động, quản lý đối với hệ thống trung tâm đăng kiểm, đơn vị đăng kiểm phương tiện đường bộ, phương tiện thủy thuộc các sở. Dự kiến trong quý II/2023, Cục sẽ trình phương án cho Bộ Giao thông vận tải (GTVT) xem xét.
Trong dự thảo, Cục Đăng kiểm Việt Nam sẽ được sắp xếp lại theo hướng Cục chỉ làm công tác quản lý nhà nước về đăng kiểm. Cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Cục sẽ thay đổi.
Hiện nay, Cục Đăng kiểm Việt Nam có 13 tổ chức tham mưu, giúp việc cho Cục trưởng và 37 đơn vị trực thuộc. Tuy nhiên, 37 đơn vị trực thuộc Cục sẽ được tổ chức lại thành 7 trung tâm đăng kiểm. Các trung tâm này sẽ thực hiện dịch vụ đăng kiểm phương tiện đường bộ đang lưu hành, xe sản xuất mới, phương tiện thủy, tàu biển đường sắt và công trình biển.
"Sau khi tổ chức lại, các đơn vị này vẫn thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam. Tuy nhiên, Cục chỉ bổ nhiệm lãnh đạo đơn vị. Các trung tâm hoàn toàn tự chủ, độc lập về tổ chức, tài chính, con người", - Cục Đăng kiểm Việt Nam thông tin.
Cục Đăng kiểm cho rằng, việc tách công tác quản lý nhà nước và cung cấp dịch vụ công của lĩnh vực đăng kiểm sẽ góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ, tiết kiệm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp và đảm bảo công khai, minh bạch.
Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, việc tách bạch giữa quản lý Nhà nước và dịch vụ đăng kiểm sẽ tránh được tình trạng “vừa đá bóng vừa thổi còi” khiến sai phạm thành hệ thống như hiện tại.
Đây cũng là chủ trương trong quản lý kinh tế nói chung, hoạt động dịch vụ đã được quy định trong Luật Doanh nghiệp và pháp luật liên quan.
Điều này còn phù hợp viws xu hướng chung của thế giới khi mô hình phổ biến của các nước hiện nay là Nhà nước chỉ đưa ra các quy định của pháp luật còn hoạt động đăng kiểm là do các tổ chức đăng kiểm (có thể do tổ chức Nhà nước hoặc tổ chức tư nhân) thực hiện.
Các tổ chức này hoạt động nhờ chất lượng dịch vụ cung cấp cho khách hàng và phải chịu trách nhiệm pháp lý về dịch vụ do mình cung cấp.
Bên cạnh đó, việc tách bạch rõ ràng hai mảng này sẽ giúp phát triển ngành dịch vụ đăng kiểm và nâng cao năng lực hội nhập quốc tế, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, giúp các tổ chức đăng kiểm trong nước đổi mới tư duy, nâng cao năng lực trình độ đáp ứng các yêu cầu hội nhập quốc tế về dịch vụ đăng kiểm.