VinFast IPO ở Mỹ: Nước cờ khôn ngoan hay cuộc chơi đốt tiền của ông Vượng?
© Depositphotos.com / Wirestock
Đăng ký
Ngày 12/5, VinFast, đơn vị thành viên của Vingroup đã công bố thoả thuận sáp nhập với Black Spade Acquisition Co (NYSE: BSAQ).
Sau giao dịch, công ty hợp nhất giữa VinFast và Black Spade sẽ có giá trị doanh nghiệp khoảng 27 tỷ USD. Giá trị vốn chủ sở hữu là 23 tỷ USD sau khi sáp nhập, chưa bao gồm số tiền sẽ quy đổi từ 169 triệu USD tiền mặt tín thác, qua đó, đưa hãng xe của tỷ phú Phạm Nhật Vượng vào nhóm 3 ông lớn xe điện toàn cầu.
Vậy, chuyên gia nói gì về kế hoạch IPO thông qua SPAC và định giá 23 tỷ USD của hãng xe VinFast?
Vingroup và các cổ đông VinFast đưa ra cam kết
Ngày 12/5, như Sputnik thông tin, Hội đồng quản trị Tập đoàn Vingroup đã ban hành nghị quyết liên quan đến giao dịch sáp nhập của VinFast và Black Spade.
Black Spade niêm yết trên sàn chứng khoán NYSE, Mỹ. Công ty được thành lập bởi Black Spade Capital hiện đang điều hành một danh mục đầu tư bao gồm nhiều khoản đầu tư xuyên biên giới.
Theo nội dung nghị quyết này, Hội đồng quản trị phê duyệt một số nội dung liên quan đến việc Vingroup tham gia giao dịch cùng với người có liên quan trong giao dịch sáp nhập dưới hình thức de-SPAC giữa VinFast Auto Pte. Ltd, Nuevo Tech Limited và Black Spade Acquisition Cto với mục đích niêm yết cổ phần phổ thông của VinFast tại Mỹ.
Đáng chú ý, Tập đoàn Vingroup và các cổ đông VinFast khác cam kết thực hiện các hành động cần thiết để hỗ trợ giao dịch và không chuyển nhượng cổ phần VinFast trong một thời hạn nhất định.
Điểm quan trọng, VinFast và Black Spade đã công bố thỏa thuận sáp nhập doanh nghiệp. Sau sáp nhập, công ty hợp nhất sẽ có giá trị doanh nghiệp khoảng 27 tỷ USD. Giá trị vốn chủ sở hữu là 23 tỷ USD, chưa bao gồm số tiền sẽ quy đổi từ 169 triệu USD tiền mặt tín thác.
Giao dịch dự kiến sẽ kết thúc trong năm 2023 sau khi nhận được sự chấp thuận của cơ quan quản lý và cổ đông, cũng như các điều kiện hoàn tất khác theo thông lệ. Sau giao dịch, các cổ đông hiện hữu của VinFast sẽ sở hữu 99% trong công ty sau sáp nhập.
Đồng thời, với việc được định giá 23 tỷ USD, VinFast sẽ trở thành công ty chuyên sản xuất xe điện lớn thứ 3 thế giới. Trong khi đó, trên sàn chứng khoán Việt Nam hiện nay, doanh nghiệp lớn nhất là Vietcombank được định giá gần 19 tỷ USD.
VinFast chọn nước cờ điển hình
“Nước cờ” của VinFast được đánh giá là một lựa chọn điển hình, bước đi với tính toán kỹ lưỡng.
Giới quan sát cho rằng, việc VinFast bắt tay Black Spade được kỳ vọng sẽ giúp đẩy nhanh tiến trình niêm yết cổ phiếu của VinFast trên sàn chứng khoán Mỹ, tương tự như cách Grab đã tiếp cận thị trường này hay Vinagame, Gogoro, VNG cũng đang cân nhắc hướng đi.
Trước đó, Grab Holding Ltd, chọn sáp nhập với Altimeter Growth và niêm yết cổ phiếu GRAB trên sàn chứng khoán Nasdaq vào tháng 12/2021. Khi đó Grab công bố định giá doanh nghiệp ở mức 39,6 tỷ USD.
Thực tế, hiện SPAC đang là xu thế mà các doanh nghiệp khởi nghiệp châu Á lựa chọn để IPO trên thị trường chứng khoán Mỹ. SPAC (Special Purpose Acquisition Companies), được dịch là công ty mua lại với mục đích đặc biệt.
Đây là các công ty đã niêm yết nhưng chỉ trên danh nghĩa, không có hoạt động kinh doanh thực chất. Các SPAC được sử dụng để huy động vốn mua lại từ công ty có hoạt động thật - những bên sẽ mua lại SPAC và chính thức IPO trên sàn.
Việc sáp nhập với SPA giúp rút ngắn các thủ tục trở thành doanh nghiệp đại chúng, cho phép huy động được tiền vốn nhanh chóng hơn so với một cuộc IPO thông thường. Đáng chú ý, một vụ sáp nhập SPAC có thể hoàn tất chỉ trong vài tháng, ngắn hơn so với quy trình kéo dài tới nửa năm để đăng ký IPO với Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC).
Dù vậy, việc niêm yết thông qua SPAC đã khó khăn hơn khi vào năm 2021, cơ quan quản lý tại Mỹ đã thắt chặt quy định liên quan đến các công ty mua lại có mục đích đặc biệt.
Trong đó, SEC đã có động thái kìm hãm cơn sốt SPAC bằng việc ban hành một văn bản hướng dẫn cho rằng các chứng quyền phát hành cho nhà đầu tư sớm có thể không được coi là một phần vốn chủ sở hữu và phải xếp vào nhóm nợ phải trả khi hạch toán kế toán.
“Game không dễ chơi”
Với những động thái mới nhất, hãng xe điện Việt Nam tiếp tục theo đuổi kế hoạch niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ.
“Đây là một nỗ lực cho thấy Vingroup quyết tâm đánh tới cùng với trận chiến làm xe của mình”, - ông Hồ Quốc Tuấn, Giảng viên Đại học Bristol đánh giá về tham vọng của VinFast.
Chia sẻ với báo chí, ông Hồ Quốc Tuấn, giảng viên cao cấp (Senior Lecturer), chuyên ngành Tài chính – Kế toán, Đại học Bristol, nhận xét, trong bối cảnh các thương vụ IPO ở Mỹ khó nhằn như hiện tại thì chọn đi qua SPAC của VinFast là hợp lý.
“Đi qua đường này rồi huy động quỹ tương lai thế nào thì lại là một câu chuyện khác khi mà rất nhiều nhà đầu tư tổ chức hiện nay đã có dấu hiệu tránh các công ty niêm yết qua SPAC và nhiều SPAC đã dẹp. Tuy nhiên, trong bối cảnh này, đây là một nỗ lực cho thấy Vingroup quyết tâm đánh tới cùng với trận chiến làm xe của mình”, - Doanh nghiệp và Kinh doanh dẫn lời ông Tuấn nói.
Theo giảng viên cao cấp của Bristol, với một góc nhìn lạc quan thì đây là điều tốt vì doanh nghiệp Việt Nam đã làm công nghiệp tự sản xuất chứ không còn chỉ làm gia công đơn giản để xuất khẩu cho người khác.
Còn ở một góc nhìn khác, theo ông Tuấn, “đây là cuộc chơi đốt tiền” mà cả các đại gia như Toyota, Volkswagen và Ford cũng đang chật vật. Do đó, có thể thấy Vingroup quyết tâm tiếp tục đổ nguồn lực vào “ván cược” này.
Đưa ra biểu đồ về biến thiên định giá các công ty xe điện niêm yết thông qua SPAC, để có thể thấy giá trị các công ty đều giảm.
“Lúc này thị trường khó khăn nên VinFast niêm yết thì vụ chia vài trăm lần như Nikola chắc không có đâu, nhưng để cảnh báo các bạn là game này không hề dễ chơi nếu không nói là đến lúc này chưa ai thắng khi làm deal IPO EV trong 5 năm trở lại đây. Tesla thì là giai đoạn trước đó rồi”, - giảng viên Đại học Bristol phân tích.
Cú hích cho Việt Nam và tính toán kỹ lưỡng của ông Phạm Nhật Vượng
Đánh giá về bước đi chiến lược của VinFast, ông Nguyễn Hồng Điệp, nguyên Giám đốc Khối môi giới kiêm Giám đốc chi nhánh TP.HCM - CTCP CK VNDirect (VND) lại xét về các tác động tới tập đoàn Vingroup và thị trường chứng khoán Việt Nam khi VinFast IPO.
Nếu nhìn vào cơ cấu sở hữu của VinFast thấy tập đoàn đang nắm 51% cổ phần, còn lại là các công ty thuộc sở hữu cá nhân của ông Phạm Nhật Vượng.
“Tức là nếu vụ IPO thành công, sẽ bán được 10% trên vốn hóa 23 tỷ USD, sẽ có khoảng 2,3 tỷ USD tiền mặt được Vingroup và cá nhân ông Vượng thu về”, - ông Điệp nói.
Theo chuyên gia, con số này ở thị trường chứng khoán Mỹ không lớn, nhưng so quy mô nền kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam thì lại không hề nhỏ. Tuy nhiên, ông Điệp tin Vingroup sẽ có tiền mặt để tiếp tục triển khai các dự án của mình.
“Chắc chắn giá cổ phiếu Vingroup (mã: VIC) sẽ có sự tăng trưởng so với hiện nay. VIC là cổ phiếu vốn hóa lớn, sẽ ảnh hưởng đến chỉ số VN-Index. Thời gian vừa qua chỉ số lình xình, chỉ có midcap và penny có sóng”, - chuyên gia chia sẻ.
Ông chỉ ra thực tế rằng, thị trường đang thiếu thủ lĩnh và bước đi chiến lược của VinFast mang nhiều ý nghĩa.
“Thực sự việc VinFast nếu thành công trong thương vụ IPO lần này sẽ là cú hích lớn để giới đầu tư quốc tế biết về thị trường chứng khoán Việt Nam. Cũng như có thể sẽ là bước chuyển mình để đưa chứng khoán Việt nam thoát khỏi cái ao làng”, - cựu sếp VNDirect dự báo.
