Chấn động vụ rò rỉ hồ sơ Lầu Năm Góc và sự dối trá của Mỹ về chiến tranh Việt Nam

© AP Photo / Eddie AdamsLính thủy đánh bộ Mỹ trong chiến tranh Việt Nam
Lính thủy đánh bộ Mỹ trong chiến tranh Việt Nam - Sputnik Việt Nam, 1920, 17.06.2023
Đăng ký
Daniel Ellsberg, người gây chấn động khi tiết lộ hồ sơ Lầu Năm Góc (The Pentagon Papers) về sự lừa dối của chính phủ Mỹ về chiến tranh Việt Nam, đã qua đời.
Dưới thời Bộ trưởng Quốc phòng McNamara, chỉ mới một tuần được đặt chân đến Sài Gòn, Daniel Ellsberg nhận ra Mỹ đang vướng vào cuộc chiến mà họ không thể thắng.
Sau vụ rò rỉ hồ sơ tuyệt mật của Lầu Năm Góc về thất bại có thể đoán trước của Mỹ ở Việt Nam, Henry Kissinger đã gọi Daniel Ellsberg là người đàn ông nguy hiểm nhất nước Mỹ.

Daniel Ellsberg, người tiết lộ hồ sơ Lầu Năm Góc về chiến tranh Việt Nam qua đời

Ông Daniel Ellsberg, người tiết lộ "Hồ sơ Lầu Năm Góc" (The Pentagon Papers – hay còn được gọi là Hồ sơ Ngũ Giác Đài), một người Mỹ nổi tiếng phản đối chiến tranh Việt Nam đã qua đời ở tuổi 92, theo WSJ.
Thời báo Phố Wall đã gọi Daniel Ellsberg là nhà phân tích quân sự - quốc phòng, người đứng sau vụ rò rỉ tài liệu tuyệt mật về Việt Nam, góp phần củng cố tinh thần phản chiến, để thúc đẩy kết thúc chiến tranh Việt Nam.
Theo báo giới Hoa Kỳ, Daniel Ellsberg đã qua đời tại nhà riêng ở khu Kensington, hạt Contra Costa, bang California, Mỹ vào ngày 16/6.
Theo thông tin từ gia quyến ông Ellsberg, nhà phân tích quân sự kỳ cựu được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tụy hồi tháng 2. Điều đáng chú ý, các bác sĩ và nhân viên y tế cho biết, Daniel Ellsberg có thể sống từ 3-6 tháng nhưng ông đã quyết định không làm hóa trị.
Lầu Năm Góc - Sputnik Việt Nam, 1920, 13.06.2023
Lầu Năm Góc có thể được giao nhiệm vụ báo cáo về hợp tác hạt nhân giữa Nga và Trung Quốc

Mỹ không thể thắng trong chiến tranh Việt Nam

Daniel Ellsberg sinh ngày 7/4/1931, lớn lên tại thành phố Detroit, bang Michigan, Mỹ.
Sau khi tốt nghiệp Đại học danh tiếng Harvard năm 1952 và lấy bằng tiến sĩ kinh tế cũng tại Harvard, Ellsberg có 3 năm phục vụ trong lực lượng thủy quân lục chiến Hoa Kỳ, từ 1954 đến 1957, rồi làm việc cho Bộ Quốc Phòng cũng như RAND Corporation, tổ chức nghiên cứu chính sách có nhiều ảnh hưởng thời điểm đó. Do vậy, khi được Bộ Ngoại Giao Mỹ cử tới Sài Gòn, Việt Nam giữa những năm 1960, ông Ellsberg đã có trình độ chuyên môn hết sức đáng nể.
Trong chiến tranh Việt Nam, dưới thời Bộ trưởng Quốc phòng McNamara, Daniel Ellsberg là chuyên viên phân tích của Bộ Quốc phòng Mỹ và là một người trung thành bảo vệ cuộc chiến của nước Mỹ chống lại sự bành trướng của chủ nghĩa cộng sản. Bởi từng là một người có quan điểm "diều hâu" về Việt Nam, Daniel đã kể lại sau chuyến đi đến đất nước này vào giữa những năm 1960 và đã nhận ra kết cục của cuộc chiến rằng Mỹ không thể thắng Việt Nam.
Vào những năm 1971, Daniel Ellsberg làm chấn động thế giới khi tung ra Hồ sơ Lầu Năm Góc (The Pentagon Papers), một tài liệu nghiên cứu tuyệt mật của Bộ Quốc phòng Mỹ về các dính líu của chính quyền với cuộc chiến tranh Việt Nam dài hơn 7.000 trang.
Hành động quả cảm này khiến nhà phân tích quân sự Ellsberg bị giới cầm quyền Mỹ lúc đó coi là “kẻ nguy hiểm nhất nước Mỹ”. Sau vụ rò rỉ tài liệu mật về sự dối trá của Mỹ trong chiến tranh Việt Nam, trái ngược với những gì chính quyền Hoa Kỳ khi đó tuyên bố, thông tin mật cho thấy, Mỹ sẽ không thể thắng ở Việt Nam.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại buổi gặp kiều bào và du hoc sinh tiêu biểu. - Sputnik Việt Nam, 1920, 23.05.2022
Sự khôn khéo của Thủ tướng Phạm Minh Chính trên đất Mỹ

Vụ tiết lộ hồ sơ Lầu Năm Góc chấn động về chiến tranh Việt Nam

Theo hồ sơ, thực hiện lệnh của ông chủ Lầu Năm Góc lúc bấy giờ Robert McNamara, các quan chức Ngũ Giác Đài đã bí mật tập hợp một báo cáo dài 7.000 trang về sự tham gia của quân Mỹ vào miền Nam Việt Nam.
Báo cáo được hoàn thành vào năm 1969, hai trong số 15 bản được chuyển đến Tập đoàn RAND, một tổ chức nghiên cứu chính sách có ảnh hưởng và đây cũng chính là nơi ông Ellsberg làm việc.
Thay đổi trong nhận thức được hình thành sau khi ông đọc các tài liệu mật cho thấy Mỹ đã nói dối công chúng về khả năng chiến thắng trong cuộc chiến, trong khi thực tế hoàn toàn ngược lại, Ellsberg đã quyết định công bố sự thật đến công chúng Mỹ và chuyển dữ liệu cho tờ New York Times.
Phần phần đầu tiên của "Hồ sơ Lầu Năm Góc" (Pentagon Papers) được New York Times đăng tải vào ngày 13/6/1971. Trong đó có thông tin đáng chú ý rằng, chính quyền Mỹ tin Hoa Kỳ không thể thắng cuộc chiến ở Việt Nam, và Tổng Thống John F. Kennedy đã chấp thuận kế hoạch đảo chính lật đổ tổng thống Việt Nam Cộng Hoà (VNCH).
Sau khi tài liệu mật bị rò rỉ, chính quyền của Tổng thống Richard Nixon đã nhanh chóng yêu cầu một thẩm phán chặn tờ báo này xuất bản vì lý do an ninh quốc gia. Washington Post tiếp tục vào cuộc. Cứ như thế, Ellsberg trở thành mục tiêu của một chiến dịch bôi nhọ của Nhà Trắng và Henry Kissinger, khi đó đang là cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống đã gọi Ellsberg là "người đàn ông nguy hiểm nhất nước Mỹ và hành vi của Ellsberg phải bị ngăn chặn bằng mọi giá".
Sinh viên Indonesia biểu tình chống Tổng thống Sukarno, năm 1967 - Sputnik Việt Nam, 1920, 03.11.2021
"Cắt bỏ ung thư cộng sản": Liệu nước Anh có phạm tội thảm sát ở châu Á?
Tất nhiên, với việc công bố tài liệu mật về chiến tranh Việt Nam, Ellsberg bị buộc tội theo Đạo luật gián điệp của Mỹ tuy nhiên vụ án chấm dứt vào năm 1973 sau khi chính phủ bị phát hiện đã thu thập bằng chứng bất hợp pháp chống lại nhà phân tích quân sự quốc phòng này. Theo báo chí Hoa Kỳ, Ellsberg được trả tự do sau khi có thông tin rằng chính quyền cựu Tổng thống Richard Nixon đã nghe lén các cuộc trò chuyện của ông Ellsberg – một cách thu thập bằng chứng bất hợp pháp.
Gặp sóng gió trong đời vì bản tài liệu mật 7.000 trang này, nhưng Daniel Ellsberg cùng làm sống dậy làn sóng phản chiến lớn chưa từng có ở Mỹ. Đồng thời, “Tài liệu Lầu Năm Góc” cũng được cho là đã có ảnh hưởng quyết định khiến Lyndon Johnson từ bỏ cuộc tranh cử tổng thống năm 1972.
Trong suốt phần đời còn lại, ông Ellsberg trở thành nhà hoạt động phản chiến xuất sắc, chỉ trích sự can thiệp của Mỹ vào Afghanistan, Iraq.
Gần nhất ông cũng cảnh báo về xung đột ở Ukraina và nguy cơ chiến tranh hạt nhân.
Tài liệu mật: Hồi ký về cuộc chiến tranh Việt Nam và vụ tiết lộ Hồ sơ Lầu Năm Góc là cuốn hồi ký chính trị sâu sắc của Daniel Ellsberg được xuất bản vào năm 2002, trở thành cuốn sách bán chạy nhất, từng gây xôn xao nước Mỹ cũng như chấn động dư luận thế giới.
Tháng 3/2006, Ellsberg quay lại thăm Việt Nam. Ông đã được trao kỷ niệm chương “Vì hòa bình hữu nghị giữa các dân tộc”, tôn vinh những cống hiến to lớn của nhà phân tích quân sự này dành cho Việt Nam.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала