“Tự đưa mình vào bẫy”: Chủ tịch Hạ viện Quốc hội Mỹ McCarthy bị cách chức
19:29 04.10.2023 (Đã cập nhật: 19:32 04.10.2023)
© AP Photo / J. Scott Applewhite
Đăng ký
Nhân vật thứ ba trong nhà nước Mỹ, người đứng đầu Hạ viện Kevin McCarthy đã bị cách chức. Đây là tình huống chưa từng có: trước đây, các nghị sĩ, ngay cả những người không nổi tiếng chút nào, vẫn chưa bị cách chức. Cho đến khi tìm được người thay thế, Quốc hội Mỹ sẽ không thể hoạt động được.
Về nguyên nhân và hậu quả khủng hoảng chính trị - trong bài viết Sputnik.
Cú đâm sau lưng
Sau cuộc bầu cử vào mùa thu năm ngoái, đảng Cộng hòa đã giành được đa số ở Hạ viện và có quyền đề xuất Chủ tịch. Những người ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump không muốn bổ nhiệm McCarthy, coi ông ta là nhân vật thỏa hiệp cho Nhà Trắng do Đảng Dân chủ kiểm soát. Kết quả là Hạ viện đã phải bỏ phiếu mười lăm lần - một kỷ lục tuyệt đối.
Và một lần nữa, đây là một trường hợp chưa từng có, ông McCarthy đã bị sa thải. Trước đó, chỉ có một lần Hạ viện cố gắng loại bỏ Chủ tịch Joe Cannon vào năm 1910. Nhưng khi đó không đủ phiếu bầu để thông qua quyết định.
Giờ đây, 216 dân biểu đã lên tiếng chống người đứng đầu Hạ viện, Đảng Cộng hòa có 8 đảng viên, trong đó có Matt Gaetz, một người theo chủ nghĩa Trump. Điều này đã giải quyết vấn đề. Chỉ có 210 đại biểu ủng hộ McCarthy.
Matt Gaetz liên tục chỉ trích Chủ tịch Hạ viện. Đặc biệt, trong tháng 9, ông đã lên án quyết định mở cuộc điều tra luận tội Tổng thống Joe Biden. Theo nghị sĩ, bước đi này quá yếu, cần phải hành động quyết liệt hơn. Đồng thời, ngược lại, một số đảng viên Cộng hòa lại cáo buộc McCarthy vội vàng. Kết quả là ông ta thấy mình đang ở giữa một số thế lực thù địch, không làm hài lòng Đảng Dân chủ và chia rẽ các đảng viên.
Không thể ngồi trên hai chiếc ghế
Mỗi mùa thu, Quốc hội Mỹ lại thảo luận về ngân sách liên bang cho năm tài chính sắp tới (bắt đầu vào ngày 1 tháng 10 tại Hoa Kỳ). Và nguy cơ đóng cửa chính phủ liên tục nảy sinh - khi mà do tranh chấp trong quốc hội, nhiều công chức phải nghỉ phép không lương.
Trong những cuộc tranh luận này, là nhân vật thứ ba trong nhà nước, sau Tổng thống và phó Tổng thống, Chủ tịch Hạ viện đặc biệt quan trọng. Chủ tịch Hạ viện chính là người phải tính đến tất cả các lợi ích thường xuyên xung đột giữa Nhà Trắng, các Bộ và các Ủy ban Quốc hội liên quan.
McCarthy đã đương đầu với nhiệm vụ này - ông đạt được sự chấp thuận về ngân sách tạm thời. Nhưng một số người bảo thủ không muốn đi theo sự chỉ đạo của Nhà Trắng, đã dẫn dắt vấn đề tới việc chính phủ phải đóng cửa. Theo tính toán của họ, điều này sẽ thuyết phục được đảng Dân chủ thỏa hiệp.
“Nếu ai đó muốn loại bỏ tôi vì tôi muốn trở thành "người lớn trong phòng", hãy thử đi,” McCarthy bình luận về những lời công kích nhắm vào ông. Và Goetz đã "thử" đưa ra đề xuất cách chức Chủ tịch Hạ viện.
Những “con voi” cấp tiến tung tin đồn về thỏa thuận của McCarthy với Tổng thống về vấn đề hỗ trợ Ukraina – Biden vô tình đề cập đến “thỏa thuận” nào đó trong vấn đề này. Hơn nữa, trong ngân sách tạm thời không có một từ nào về việc tài trợ cho Kiev. Đây chính xác là sự nhượng bộ đối với những người bảo thủ. Bản thân McCarthy bác bỏ các cáo buộc, nhắc lại rằng cá nhân ông tán thành việc ủng hộ chế độ Kiev, nhưng không phải vào lúc này, khi đang cần tập trung vào các vấn đề nội bộ.
Tính hai mặt như vậy trước đây đã mang lại cho McCarthy lợi thế nhất định mặc dù không ổn định: lấp lửng giữa Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa. Nhưng cuối cùng, McCarthy không phù hợp với bên này lẫn bên kia. Nguồn CNN đưa tin “những chú lừa” sẽ không đứng lên ủng hộ McCarthy (điều này đã được xác nhận rõ ràng qua cuộc bỏ phiếu), mặc dù ông đã tạo ra trở ngại cho “những chú voi”.
Bây giờ Chủ tịch tạm thời là Patrick McHenry. Quyền hạn của ông ta bị hạn chế và chức năng chính là tổ chức bỏ phiếu cho ứng cử viên mới trong tuần tới. Thủ tục có thể kéo dài. Và trong thời gian này Hạ viện sẽ thực sự không hoạt động.
Điều gì tiếp theo cho đảng Cộng hòa?
Các chuyên gia được Sputnik phỏng vấn đồng ý rằng việc cách chức Chủ tịch Hạ viện là một phần của cuộc chiến tranh cử.
“Đảng Dân chủ muốn giành chiến thắng vào năm 2024, họ đã đặt cược vào Biden, mặc dù không rõ tại sao, họ đang chiến đấu vì ông ta bằng tất cả sức lực của mình” - ông Boris Shiryaev, Trưởng bộ môn Nghiên cứu Hoa Kỳ, Khoa Quan hệ Quốc tế, Đại học Quốc gia St. Petersburg, cho biết.
"Chiến dịch bầu cử càng đến gần thì càng có nhiều tình huống khó lường. Nhưng việc thay đổi chủ tịch Hạ viện sẽ không làm thay đổi chính sách đối nội hay đối ngoại. Thay đổi quân cờ là chuyện thông thường, nhưng trước đây xảy ra ít hơn và êm đềm hơn. Bây giờ chúng ta đang chứng kiến sự hỗn loạn, cả hai đảng đã tự đẩy mình vào những cái bẫy mà họ không thể thoát ra được". - chuyên gia Boris Shiryaev nói tiếp.
Ông Vladimir Vasiliev, trưởng nhóm nghiên cứu tại Viện Hoa Kỳ và Canada thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, cho biết: "Thật khó để nói tân Chủ tịch Hạ viện sẽ làm gì. Có thể khi đảm nhận vị trí của McCarthy, ông ta sẽ cố gắng thiết lập sự tương tác giữa hai đảng".
"Điều quan trọng là phải hiểu rằng Trump đứng đằng sau việc cách chức, ông ta đã bắt đầu và sẽ làm đến cùng. Và nếu tân Chủ tịch Hạ viện bắt đầu tập trung vào ông ấy, thỏa thuận lưỡng đảng trước đó sẽ bị mờ nhạt đi. Khi đó sẽ xảy ra việc đóng cửa chính phủ, tuy hiện giờ đã bị hoãn lại, cùng với các vấn đề về ngân sách và cắt giảm hỗ trợ cho Ukraina”, chuyên gia Vladimir Vasiliev kết luận.
Mặt khác, vị thế của Đảng Cộng hòa có thể bị suy yếu. Câu hỏi đặt ra là điều gì sẽ xảy ra với cuộc điều tra luận tội Biden. Do người khởi xướng McCarthy đã bị vô hiệu hóa, Đảng Dân chủ, dựa vào những “con voi” ôn hòa sẽ cố gắng đóng băng vấn đề này.
