Sự thật về cúng sao giải hạn
© Ảnh : Báo Thanh Niên/Đình Huy
Đăng ký
Những ngày đầu năm mới, nhiều người Việt có thói quen đi chùa, cúng sao giải hạn hoặc tự cúng sao tại nhà để cầu mong một năm bình an, nếu có tai ương thì tai qua nạn khỏi, gặp nhiều may mắn.
Tuy nhiên, cần lưu ý, truyền thống này không có trong đạo Phật. Theo Thượng toạ Thích Trí Chơn, muốn được an thì bản thân phải sống lành. Khi hoàn thiện tâm thức của mình cho thánh thiện thì sẽ có cuộc đời an ổn.
Về tục cúng sao giải hạn của người Việt
Báo Thanh niên dẫn lời một chuyên gia nghiên cứu văn hóa cho rằng, tục cúng sao giải hạn xuất phát từ dân gian mà ra.
Theo đó, người dân tin rằng có 9 sao nên cứ 9 năm các sao lại luân phiên trở lại ứng với người nam, nữ khác nhau, gồm các sao La Hầu, Kế Đô, Thái Dương, Thái Âm, Mộc Đức, Vân Hớn, Thổ Tú, Thái Bạch và Thủy Diệu.
Có quan niệm, năm nào người nam gặp sao chiếu mạng là La Hầu, nữ là sao Kế Đô thì đó là năm xui xẻo. Riêng nếu sao Thái Bạch chiếu mạng thì hao tài tốn của, không giữ được tiền bạc, bị nhiều người quấy phá trong cuộc sống.
Xuất phát từ niềm tin nay, thời điểm đầu năm, một số người Việt sẽ đến chùa, đền để nhờ cúng sao giải hạn hoặc tự cúng ở nhà nhằm giải hạn sao xấu, cầu xin bề trên phù hộ cho gia đình, bản thân được mạnh khỏe, bình an, tai qua nạn khỏi, gặp nhiều may mắn. Đặc biệt là những người mà năm tuổi gặp sao xấu chiếu mạng như La Hầu, Kế Đô, Thái Bạch.
"Cúng sao giải hạn không có trong đạo Phật"
Chia sẻ về vấn đề này, Thượng tọa Thích Trí Chơn, Phó trưởng ban Văn hóa GHPGVN, Trưởng ban Văn hóa Phật giáo TP.HCM nhấn mạnh, tục cúng sao giải hạn không có trong đạo Phật.
Theo vị này, Đức Phật từng nói với các đệ tử, mỗi người tự tạo nghiệp của mình, để rồi từ các việc bản thân đã làm, chúng sinh nhận lấy kết quả do chính mình tạo ra. Như vậy, không có điềm gì báo rằng ngôi sao nào chiếu mệnh là tốt hay xấu.
Theo Thượng toạ Thích Trí Chơn, đây là cột mốc mà Đức Phật nói về bài kinh Điềm lành, sau này được Thiền sư Nhất Hạnh dịch ra là bài kinh Phước đức. Kinh có đoạn:
"Sống trong môi trường tốt
Được tạo tác nhân lành
Được đi trên đường chánh
Là phước đức lớn nhất"
Theo ông, khuynh hướng của mọi người thường là đi tìm kiếm phước đức, cụ thể là mong cầu hạnh phúc, bình an, may mắn, thuận duyên... nhưng lại quên mất chuyện quan trọng rằng bản thân cần phải tạo nhân lành.
Thượng toạ giải thích, tục dâng sao giải hạn để cầu cho mình không có trong đạo Phật. Văn hóa Việt Nam ít nhiều chịu ảnh hưởng của đạo Lão, đạo Nho, theo đó dân gian tin rằng mỗi con người có một vì sao chiếu mạng. Khi sao sáng, mờ, tối thì vận hạn mình cũng theo đó mà lên, xuống.
"Ngày xưa khi người ta chưa hiểu đạo thì người ta đến chùa cầu thế này thế kia để được giải hạn, các vị thiền sư, tổ sư cũng đưa họ vào đạo nhưng khi đã đưa vào thì các vị tiếp tục dẫn dắt người ta đi vào con đường chánh. Tiếc là ngày nay một bộ phận ở trong chùa cũng dẫn dắt vào con đường này nhưng đứng yên chân tại chỗ, không dẫn đi tiếp tục để thấy đạo Phật", - Trưởng ban Văn hóa Phật giáo TP.HCM cho biết.
Làm sao để "an"?
Thượng toạ Trí Chơn chia sẻ, trong cuộc sống, ai cũng muốn được an lành. Gặp nhau ngày đầu năm, mọi người cũng chúc nhau 2 chữ an lành. An tức là bình an, để sau tất cả đều vượt qua, "tai qua nạn khỏi".
Theo ông, ai cũng muốn an, mà muốn an thì bản thân phải sống lành. Vậy nhưng trên thực tế, một số người vẫn muốn an ổn mà lại không biết sống thiện lành.
Nhà Phật vẫn thường nhắc nhở mọi người, không phải cầu cho mình không gặp khó khăn, mà cầu cho mình có đủ nghị lực để đi qua khó khăn. Cũng như vậy, không phải cầu cho mình sống cuộc đời an ổn, mà cần cầu cho bản thân có chìa khóa giải quyết vấn đề bất an được an ổn.
Mỗi năm, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đều hướng dẫn các cấp giáo hội địa phương tổ chức lễ cầu an đầu năm với hình thức tổ chức đàn Dược Sư.
"Bác sĩ trị thân bệnh, giáo lý của Đức Phật trị tâm bệnh. Khóa lễ Dược Sư để mọi người tự gột rửa tâm thức của mình thì ngay nơi đó có an. Chúng ta nương vào đó hoàn thiện tâm thức của mình cho thánh thiện thì sẽ có cuộc đời an ổn", - Thượng tọa Thích Trí Chơn chia sẻ.
Thủ tướng chỉ đạo không dâng sao giải hạn, cúng oan gia trái chủ
Trước đó, Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện yêu cầu Chủ tịch các tỉnh, thành không để xảy ra tình trạng trục lợi, phản văn hóa. Những hoạt động tín ngưỡng biến tướng, lệch chuẩn, trục lợi phải bị xử lý.
Lãnh đạo Chính phủ cũng giao Bộ Nội vụ, Văn hóa Thể thao và Du lịch cùng lãnh đạo các địa phương kêu gọi người dân không đốt đồ mã, vàng mã tràn lan gây tốn kém, lãng phí hoặc không đúng nơi quy định; tuyên truyền để người dân hiểu về nguồn gốc lễ hội, di tích, nhân vật được thờ phụng, tôn vinh.
"Không tổ chức lễ hội tràn lan gây tốn kém, lãng phí thời gian, tiền bạc của nhân dân, xã hội và nhà nước", - theo nội dung Công điện.
Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan, trong năm 2024 tham mưu Thủ tướng ban hành văn bản chỉ đạo tăng cường quản lý nhà nước về tín ngưỡng.
Mục tiêu là đưa các hoạt động tín ngưỡng lành mạnh, đúng quy định của pháp luật, phát huy nguồn lực trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, có biện pháp xử lý những hoạt động tín ngưỡng biến tướng, lệch chuẩn, trục lợi, mê tín dị đoan ảnh hưởng đến văn hóa truyền thống, an ninh trật tự, an toàn xã hội.
