Ngành công nghiệp tỷ đô trỗi dậy, Việt Nam tự tin ghi dấu trên bản đồ thế giới

© Sputnik / Maxim Bogovid / Chuyển đến kho ảnhNhà máy mang tên Gorky ở Zelenodolsk xây dựng các tàu khu trục "Gepard - 3.9" cho Hải quân Việt Nam
Nhà máy mang tên Gorky ở Zelenodolsk xây dựng các tàu khu trục Gepard - 3.9 cho Hải quân Việt Nam - Sputnik Việt Nam, 1920, 02.01.2025
Đăng ký
Năm 2023, thị trường đóng tàu toàn cầu đạt 111,2 tỷ USD, dự kiến tăng trưởng 3,4% mỗi năm đến 2030. Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia phát triển ngành này, nhưng 85% thị phần tập trung vào Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Với bờ biển dài và cảng biển phát triển, ngành đóng tàu Việt Nam có nhiều tiềm năng nhưng vẫn phụ thuộc lớn vào các hãng tàu quốc tế. Để vươn lên, Việt Nam cần hiện đại hóa công nghệ và tăng năng lực cạnh tranh.

Việt Nam trên bản đồ đóng tàu toàn cầu

Ông La Quang Trí, CEO công ty Shipoffer Group đã nhận định về sự trỗi dậy mạnh mẽ của ngành công nghiệp đóng tàu Việt Nam trên tạp chí Nhịp cầu đầu tư nêu những triển vọng đầy lạc quan.
Theo chuyên gia, năm 2023, thị trường đóng tàu toàn cầu ước đạt 111,2 tỷ USD. Dự kiến đến nam 2030, thị trường này có thể đạt 140,3 tỉ USD, tăng trưởng kép hằng năm (CAGR) ở mức 3,4% từ năm 2023-2030.
Cảng Hải Phòng. - Sputnik Việt Nam, 1920, 12.05.2024
Hạ thuỷ thành công tàu chở hàng rời lớn nhất đóng mới tại Việt Nam
Có khoảng 85% hoạt động đóng tàu tập trung tại 3 nước là Trung Quốc, Nhật và Hàn Quốc. Trong đó, Trung Quốc chiếm đến gần 50% số lượng đặt hàng. Việt Nam cũng thuộc top 10 quốc gia có ngành đóng tàu phát triển hàng đầu thế giới.
Trên thực tế, tuy đội tàu biển Việt Nam cũng có số lượng lớn. Sau nhiều năm phát triển, các chủ tàu Việt Nam đã phát triển đội tàu thành những đội tàu lớn hơn, hiện đại hơn, nhưng phần lớn hàng hóa xuất nhập khẩu qua các cảng Việt Nam vẫn chủ yếu nằm trong tay các chủ tàu nước ngoài.
Theo đó, hàng hóa container tất nhiên thuộc về các hãng vận chuyển container hàng đầu thế giới, thuộc Trung Quốc, Hàn Quốc, Hà Lan, Đài Loan (Trung Quốc)... Còn tàu container của Việt Nam, nếu có, chỉ tham gia gom hàng cho các hãng tàu nói trên.
Đối với các loại hàng rời mà Việt Nam xuất hoặc nhập khẩu rất lớn như than, đá, dăm gỗ, thạch cao... đều phụ thuộc vào những hãng tàu lớn đến từ Trung Quốc, Nhật Bản, Malaysia và các nước châu Âu.
Việt Nam là nước có bờ biển dài, có lượng cảng quốc tế cao thứ 2 tại Đông Nam Á, chỉ xếp sau Philippines. Tỉ lệ vận chuyển hàng hóa thông qua các cảng biển của Việt Nam tăng trung bình 10-15% mỗi năm, do đó rất cần đầu tư để phát triển đội tàu biển chuyên nghiệp hơn, với mục tiêu giành lại thị trường trong nước.
Xưởng sửa chữa và đóng tàu Ba Son. - Sputnik Việt Nam, 1920, 17.05.2024
Bất ngờ về ngành công nghiệp đưa Việt Nam lọt top “cường quốc”
Nhiều năm nay, với các chính sách ưu đãi đầu tư nước ngoài, cộng với chi phí nhân công hấp dẫn đã góp phần đưa ngành công nghiệp đóng tàu Việt Nam trở nên rất cạnh tranh trong thị trường đóng tàu, đặc biệt là các tàu thương mại cỡ trung.
Từ những năm 2010, nhà máy đóng tàu tại TP.HCM đã có những đơn đóng hàng chục con tàu đánh cá và vận chuyển cá cực kỳ hiện đại cho các khách hàng Pháp. Nhà máy đóng tàu Nam Triệu là một trong những nhà máy đóng tàu lớn nhất Việt Nam vừa hạ thủy con tàu có trọng tải 65.000 tấn cho một công ty trong nước.
Nhà máy Damen Sông Cấm cũng chế tạo thành công và xuất khẩu hàng loạt tàu hiện đại dành cho lực lượng hải quân các nước. Trong khi đó, Hyundai Việt Nam, với lợi thế của tập đoàn đóng tàu số một thế giới, gần đây đã chuyển từ sửa chữa tàu sang đóng mới, chủ yếu đóng tàu chở dầu thô cỡ trung và tàu chở hàng rời có giá trị gia tăng thấp.
Tính đến 30/6/2024, Việt Nam đã có 88 doanh nghiệp đóng tàu biển, 411 cơ sở đóng phương tiện thủy nội địa (trong đó có khoảng 120 doanh nghiệp đóng, sửa chữa tàu có trọng tải trên 1.000 tấn)...
Việt Nam có thế mạnh cạnh tranh với khu vực và quốc tế, song vẫn tụt hậu so với các nước khác có ngành đóng tàu phát triển tốt, nhất là về công nghệ, năng lực sản xuất và khả năng cạnh tranh. Một số yếu tố ảnh hưởng có thể kể đến như: cam kết đạt mức phát thải carbon ròng bằng 0, lộ trình giảm phát thải carbon của Tổ chức Hàng hải Quốc tế.
Tàu cao tốc Thăng Long là tàu chở khách lớn nhất trên biển Việt Nam - Sputnik Việt Nam, 1920, 11.03.2024
Người Việt "không làm nổi con ốc vít" nhưng đóng tàu cao tốc bằng 3 chiếc Boeing?

Cơ hội cho Việt Nam

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu phát triển, nhu cầu vận tải biển của Việt Nam dự kiến tăng mạnh 10% mỗi năm từ năm 2023-2030. Tổng nhu cầu đóng mới và thay thế đội tàu thương mại của Việt Nam từ nay đến cuối thập kỷ ước khoảng 4-5 triệu tấn trọng tải. Thị trường đóng tàu toàn cầu có xu hướng hiện đại hóa, tập trung vào các tàu lớn hơn, công nghệ xanh và áp dụng nhiên liệu sạch.
Trong bối cảnh đó, Việt Nam cần tận dụng những lợi thế hiện có, tập trung vào lĩnh vực đóng tàu, đặc biệt là các tàu thương mại cỡ trung. Các chủ tàu quốc tế đang ưu tiên hiệu quả hoạt động và giảm chi phí bằng cách đầu tư vào công nghệ tiên tiến nhằm nâng cao hiệu suất, giảm lượng khí thải và tăng ứng dụng công nghệ.
Cách đây vài thập kỷ, khi phát triển ngành đóng tàu là những nắm đấm thép và thất bại bởi sự phát triển rất nhanh nhưng chưa bền vững, nguyên vật liệu của ngành này chưa tốt vì toàn nhập hàng nguyên vật liệu không được kiểm chứng về chất lượng, dẫn đến việc nhiều tàu đóng ra đã bị các khách hàng không nhận. Ngày nay, khi những nắm đấm thép đã thất bại, các doanh nghiệp có kinh nghiệm thực tế hơn, tự mình chọn lấy hướng đi thực tế và tốt hơn để phát triển.
Hạ thủy tàu dịch vụ điện gió hiện đại bậc nhất do doanh nghiệp Việt sản xuất - Sputnik Việt Nam, 1920, 18.12.2024
Hạ thủy tàu dịch vụ điện gió hiện đại nhất "Made in Vietnam"
Dù là “thế lực mới” trên bản đồ đóng tàu thế giới, tại Việt Nam, doanh nghiệp nước ngoài hay các liên doanh với nước ngoài vẫn đóng vai trò khá quan trọng. Các công việc có tỉ trọng lợi nhuận khá cao như thiết kế tàu, những phần mềm quan trọng trong điều khiển tàu vẫn nằm trong tay các đại gia trên thế giới, trong khi ngành đóng tàu Việt Nam chỉ chủ yếu là lắp ráp.
Công nghiệp tàu thủy có thể nói là nền công nghiệp mang lại nhiều ảnh hưởng tiêu cực đối với môi trường. Các nước phát triển nổi tiếng về đóng tàu đã giảm dần các đơn hàng đóng tàu có trị giá thấp mà theo họ là có nguy cơ tác động môi trường nhiều. Song, đây lại là cơ hội để các quốc gia như Việt Nam nắm bắt, làm bàn đạp cho các ngành công nghiệp nặng phát triển.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала