Tàu điện ngầm Moskva: Tuyến đường dài 90 năm
© Sputnik
Đăng ký
Hệ thống tàu điện ngầm Moskva kỷ niệm 90 năm thành lập. Ngày 15 tháng 5 năm 1935, giai đoạn đầu tiên của dự án đã được khai trương.
Quyết định cơ bản về việc xây dựng tuyến tàu điện ngầm ở Moskva, thủ đô của Liên Xô, được đưa ra vào tháng 6 năm 1931.
Hệ thống tàu điện ngầm của thủ đô Liên Xô không chỉ được thiết kế thành phương tiện giao thông, mà còn là kiệt tác nghệ thuật về kỹ thuật và kiến trúc. Nhưng một số vấn đề nhưđịa hình phức tạp và điều kiện địa chất của Moskva, trình độ phát triển của công nghệ xây dựng, tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng thiết bị và nhân sự có trình độ tại Liên Xô vào thời điểm đó đã khiến cho nhiệm vụ đầy tham vọng này trở nên vô cùng khó khăn. Giai đoạn đầu của tuyến tàu điện ngầm được xây dựng chủ yếu bằng phương pháp đào lộ thiên; đường hầm ngầm chỉ được sử dụng ở trung tâm thành phố. Tỷ lệ lao động thủ công trongxây dựng lên tới 90%.
Ngày 15 tháng 5 năm 1935, đoạn đầu tiên của tuyến tàu điện ngầm đã được khánh thành: đó là đoạn từ ga Sokolniki đến ga Park Kultury với nhánh từ ga Okhotny Ryad đến ga Smolenskaya. Tổng chiều dài là 11,2 km, với 13 nhà ga. Chạy trên tuyến này là các đoàn tàu 4 toa và sau đó là tàu 6 toa, được sản xuất tại nhà máy Mytishchi ở ngoại ô Moskva. Mỗi toa có 52 ghế sofa mềm và có thể chứa tối đa 262 người. Những đoàn tàu đầu tiên này bền đến mức có thể chở khách cho đến tận năm 1975!
Tàu điện ngầm Moscow mang tên V.I. Lênin. Ga Sokolniki.
© Sputnik / Anatoly Sergeev-Vasiliev
Năm 1937-1938, đoạn thứ hai của tuyến tàu điện ngầm được đưa vào hoạt động, với tổng chiều dài 12,2 km, đã có các nhà ga sâu, đánh dấu khởi đầu xây dựng thêm hai tuyến nữa.
Tàu điện ngầm trong Thế chiến II
Kể từ ngày 22 tháng 6 năm 1941, ngày Đức Quốc xã tấn công Liên Xô, tàu điện ngầm bắt đầu thực hiện chức năng vừa là phương tiện di chuyển vừa là hầm trú ẩn tập thể. Trong cuộc không kích đầu tiên của Đức vào Moskva ngày 22 tháng 7, một số cơ sở tàu điện ngầm đã bị hư hại: bom xuyên thủng một trong những đường hầm nông, nhà ga Belorusskaya có nguy cơ bị ngập và một cây cầu tàu điện ngầm bị hư hại. Thiệt hại nhanh chóng được khắc phục, và sau này, khi quân Đức ném bom, người dân thủ đô vẫn trú ẩn an toàn trong các nhà ga và thậm chí trong đường ray tàu điện ngầm. Các cửa hàng và tiệm làm tóc xuất hiện, một thư viện được trang bị, các buổi hòa nhạc và chiếu phim được tổ chức dưới lòng đất.
Ngày 16 tháng 10 năm 1941 là ngày duy nhất tàu điện ngầm không mở cửa. Một ngày trước đó, kẻ thù đã phá vỡ tuyến phòng thủ của quân đội Liên Xô và tạo ra nguy cơ đe dọa trực tiếp cho thành phố. Lệnh được đưa ra là phải phá hủy tuyến tàu điện ngầm, tháo dỡ những thiết bị có giá trị nhất và chuẩn bị các chuyến tàu để sơ tán. Nhưng cuối cùng lệnh này đã bị hủy bỏ và hoạt động của tàu điện ngầm đã được khôi phục.
Ngày 6 tháng 11, lễ kỷ niệm Cách mạng Tháng Mười đã diễn ra tại nhà ga Mayakovskaya, có sự tham dự của lãnh tụ Liên Xô Iosif Stalin và các nhà lãnh đạo cấp cao khác của đất nước. Và tại nhà ga Kirovskaya (nay là Chistye Prudy), nơi đã được cải tạo thành boongke, trong thời chiến là nơi triển khai sở chỉ huy của Bộ Tổng tham mưu và sở chỉ huy phòng không.
Sảnh tầng trệt của ga tàu điện ngầm Kirovskaya (nay là Chistye Prudy). Nhà ga mở cửa vào ngày 15 tháng 5 năm 1935.
© Sputnik / Oleg Lastochkin
Ngày 1 tháng 12 năm 1941, lãnh đạo Liên Xô ra quyết định tiếp tục xây dựng tuyến tàu điện ngầm trong điều kiện chiến tranh! Ngày 15 tháng 5 năm 1944, đoạn thứ 3 đã được đưa vào vận hành chính thức. Những nhà ga nổi tiếng như Avtozavodskaya, Novokuznetskaya, Elektrozavodskaya, Semyonovskaya, Partizanskaya được xây dựng trong những năm chiến tranh ác liệt nhất.
Giai đoạn sau chiến tranh
Vào năm 1944, việc xây dựng Tuyến tàu điện ngầm vòng tròn (tuyến số 5) bắt đầu, dài khoảng 20 km. Tuyến nàyđã hoàn toàn đi vào hoạt động sau 10 năm. Các nhà ga Tuyến vòng tròn này, đặc biệt là Komsomolskaya, Taganskaya, Novoslobodskaya và Kievskaya đẹp như những cung điện ngầm theo phong cách Đế chế, ngày nay là di tích lịch sử, văn hóa và kiến trúc nổi tiếng.
Ngày 5 tháng 4 năm 1953, đoạn tàu điện ngầm mới của tuyến số 3 đã được đưa vào hoạt động, với các nhà ga Arbatskaya, Smolenskaya và Kievskaya được trang trí sang trọng không kém các nhà ga của Tuyến vòng tròn.
Hành khách tại ga Kievskaya trên tuyến Arbatsko-Pokrovskaya của tàu điện ngầm Moskva.
© Sputnik / Vitaliy Belousov
Vào những năm 1950, hệ thống tàu điện ngầm vẫn tiếp tục được tích cực xây dựng. Ví dụ, trên tuyến số 1, cầu tàu điện ngầm thứ hai, nơi có ga Vorobyovy Gory đã được xây dựng.
Trên các tuyến tàu điện ngầm thời Liên Xô, có 120 toa tàu điện ngầm của Đức, được đưa ra khỏi Berlin như một khoản bồi thường và được cải tạo từ khổ đường sắt 1435 mm "châu Âu" sang khổ đường sắt 1520 mm "Nga". Các tàu “chiến lợi phẩm" này hoạt động cho đến năm 1964.
Xây dựng nhà ga tuyến Sokolnicheskaya của tuyến tàu điện ngầm Moscow "Leninskiye Gory" (nay là "Vorobyovy Gory") vào năm 1958.
© Sputnik / Prihodko
Tàu điện ngầm Moskva ngày nay
Hệ thống tàu điện ngầm Moskva đã tồn tại sau khi Liên Xô sụp đổ và nước Nga mới ra đời, thậm chí còn phát triển trong thời kỳ khó khăn, vẫn hoạt động qua hàng loạt vụ tấn công khủng bố và tai nạn.
Ngày nay, hệ thống tàu điện ngầm Moskva bao gồm tuyến tàu điện ngầm truyền thống, tuyến chạy trên mặt đất riêng biệt và hệ thống xe điện (430 km đường ray, 35 tuyến, 6 nhà ga). Tuyến đường sắt đô thị Đường sắt vòng tròn Moskva (MCC, do công ty Đường sắt Nga vận hành) có chiều dài 54 km và 31 nhà ga, được tích hợp với hệ thống tàu điện ngầm. Những chuyến tàu điện hiện đại Lastochka chạy dọc theo tuyến đường này gần như theo“chế độ tàu điện ngầm”.
Hệ thống tàu điện ngầm Moskva hiện nay bao gồm 16 tuyến (Tuyến đường sắt vòng tròn Moskva (MCC) cũng được coi là một tuyến và mang số 14), gồm 471,7 km đường ray, 302 nhà ga (bao gồm cả MCC) và 22 khu vận hành. Tuyến đường này đã vươn tới những khu dân cư mới nằm ngoài Đường vành đai - "biên giới cũ" của Moskva.
Các nhà ga của Đường sắt vòng tròn Moskva của Tàu điện ngầm Moscow (BKL)
© Sputnik / Ramil Sitdikov
/ Các trạm sâu nhất hiện nay là Park Pobedy: sâu 84 m và Maryina Roshcha: sâu 72 m. Nơi nông nhất là trạm Pechatniki: chỉ sâu 5 m.
Trong giai đoạn 2011-2023. Tuyến vòng tròn lớn (BCL) được xây dựng với kiến trúc hiện đại và có sự khác biệt lớn về chiều sâu. Tuyến tàu điện ngầm này được xây dựng tại các khu vực đông dân cư và tại các giao nhau với các tuyến hiện có bởi các nhà xây dựng tàu điện ngầm Nga với sự tham gia của các đồng nghiệp Trung Quốc trong điều kiện địa chất cực kỳ khó khăn. Ngày nay, BCL là tuyến tàu điện ngầm dài nhất thế giới, dài 71 km, 29 trạm hoạt động, chạy một vòng đầy đủ hết 90 phút.
Nhân tiện nói thêm, tại những nhà ga sâu nhất của tuyến BCL, các bức tường của đường ray nhà ga không có lớp hoàn thiện! Hành khách sẽ được chứng kiến những dãy ống gang, được giữ chặt với nhau bằng bu lông và đai ốc chắc chắn. Đây chính là ý tưởng chứng minh lực lớn cỡ nào để “giữ” được hầm ngầm ở độ sâu gần 70 m!
Tàu điện ngầm hoạt động từ 5h30 sáng đến 1h sáng. Khoảng thời gian trung bình giữa các chuyến tàu là 2,5 phút, nhưng trên các tuyến đông đúc nhất vào giờ cao điểm, khoảng thời gian này là 80-90 giây, thậm chí là 45 giây.
Trung bình hàng ngày tàu điện ngầm Moskva chuyên chở hơn 8,3 triệu lượt khách. Tốc độ trung bình của tàu là 41 km/h, tốc độ tối đa cho phép là 80 km/h. Đoạn ngắn nhất giữa các ga là 498 m, dài nhất là 6625 m.
Ga "Komsomolskaya" thuộc tuyến tàu điện ngầm Moskva.
© Sputnik / Ruslan Krivobok
/ Hệ thống tàu điện ngầm Moskva vận hành các đoàn tàu thuộc nhiều thế hệ, phần lớn được sản xuất tại nhà máy Metrovagonmash, nơi sản xuất những đoàn tàu cho đoạn đầu tiên năm 1934.
Mỗi đoàn tàu có từ 4 đến 8 toa, tùy theo tuyến. Tất cả các toa tàu đều có hệ thống thông tin hành khách tự động, bảng điều khiển liên lạc khẩn cấp với tài xế, Wi-Fi miễn phí và mạng di động 5G. Hệ thống điều khiển tốc độ và tín hiệu đầu máy tự động (ALS-ARS), cho phép chỉ một người lái tàu điều khiển một đoàn tàu, đã được đưa vào sử dụng trong hệ thống tàu điện ngầm Moskva vào năm 1973.
Ở một số nơi, các đoàn tàu mang số hiệu 81-714/717 do Liên Xô sản xuất vẫn còn hoạt động. Một trong số toa đó được mô phỏng theo chuyến tàu đầu tiên năm 1935. Nhưng phần lớn (khoảng 77%) là tàu Nga loại Rusich và Oka. Và hiện đại nhất là: “Moskva 2019/2020/2024”. Ít tiếng ồn, cải thiện khí động học, đèn LED chiếu sáng bên ngoài, nội thất toa tàu thoải mái, có lối đi xuyên qua tất cả các toa, cửa ra vào rộng (1,6 m), có hệ thống kiểm soát khí hậu, cổng USB để sạc các thiết bị điện tử, bảng thông tin điện tử và bản đồ tàu điện ngầm tương tác bằng tiếng Nga và tiếng Anh. Loại tàu 8 toa "Moskva 2024" có sức chứa 1.490 người.
Hành khách trên toa tàu Moskva tại cuộc diễu hành tàu hỏa kỷ niệm 89 năm ngày thành lập Tuyến tàu điện ngầm Moskva tại ga tàu điện ngầm Sokolniki
© Sputnik / Mikhail Voskresenskiy
/ Năm nay, hệ thống tàu điện ngầm Moskva dự kiến sẽ được trang bị loại tàu phiên bản cải tiến mới nhất mang tên “Moskva 2026”.
Hành khách có thể thanh toán cho chuyến đi tàu điện ngầm của mình bằng thẻ giao thông Troika, vé đi lại, thẻ ngân hàng, thẻ ảo và ứng dụng điện thoại thông minh, cũng như sinh trắc học (cửa quay "đọc" khuôn mặt của hành khách và so sánh với hình ảnh quét ảo có sẵn trong cơ sở dữ liệu). Giá vé một lượt đi bằng thẻ Troika là 63 rúp (0,77 đô la), bằng thẻ ngân hàng hoặc khi thanh toán bằng điện thoại thông minh là 70 rúp (0,85 đô la), bằng vé đi lại Unified dùng một lần là 75 rúp (0,9 đô la), thanh toán bằng sinh trắc học là 59 rúp (0,71 đô la). Trong mọi trường hợp, việc thanh toán đều thực hiện một lần: hành khách có thể vào tàu điện ngầm một lần và đi tất cả các tuyến trong cả ngày, chuyển tuyến miễn phí.
Trong các nhà ga có các “cột SOS” đặc biệt để cung cấp thông tin và liên lạc khẩn cấp với nhân viên trực tại nhà ga và cảnh sát. Ngoài ra còn có những nơi được chỉ định và đánh dấu đặc biệt dành cho trẻ em bị lạc. Trẻ em rơi vào tình huống này sẽ được nhân viên tàu điện ngầm hoặc cảnh sát (thường là phụ nữ, để không làm hành khách nhí sợ hãi) tiếp cận ngay lập tức và cha mẹ của trẻ lạc sẽ nhanh chóng được tìm thấy. Ở tiền sảnh một số nhà ga có máy bán hàng tự động và quầy thông tin “Truyền thông trực tiếp”. Hầu hết mọi sảnh và hành lang đều có các quầy cho thuê bộ sạc dự phòng để sạc các thiết bị điện tử. Tất nhiên, trên khắp tàu điện ngầm đều có hệ thống “điều hướng và định hướng” trực quan: trên bảng điện tử và thậm chí trên sàn. Các nhà ga tàu điện ngầm hiện đại ở Moskva được thiết kế dành riêng cho hành khách khuyết tật có khả năng di chuyển hạn chế.
Từ năm 2016, dự án “Âm nhạc trong tàu điện ngầm” đã được triển khai. Các nhạc sĩ biểu diễn ở lối chuyển tiếp giữa các tuyến. Thông thường họ là người chơi nhạc, nhưng cũng có các “ca sĩ”.
Không phải ngẫu nhiên mà người nước ngoài khi lần đầu bước chân vào hệ thống tàu điện ngầm của thủ đô Nga đều bị choáng ngợp bởi sự kết hợp giữa vẻ đẹp của các nhà ga giữa thế kỷ 20 với công nghệ của thế kỷ 21.
