Việt Nam bỏ quy định “chỉ được sinh tối đa 2 con”

© Ảnh : pixabay.comCon trai Việt Nam
Con trai Việt Nam - Sputnik Việt Nam, 1920, 03.06.2025
Đăng ký
Việt Nam chính thức bãi bỏ quy định mỗi gia đình chỉ được sinh tối đa hai con trong bối cảnh già hoá dân số ngày càng nhanh, mức sinh hiện tại sụt giảm đáng kể và theo dự báo đến 2039 Việt Nam sẽ kết thúc giai đoạn dân số vàng.
Theo quy định mới, các cặp vợ chồng được quyền quyết định thời điểm sinh con, số con, khoảng cách giữa các lần sinh đẻ.

Bỏ quy định “chỉ được sinh 2 con”

Chiều 3/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số, chính thức xóa bỏ quy định giới hạn số con tối đa mỗi gia đình được sinh, chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển.
Pháp lệnh có hiệu lực từ ngày được thông qua. Như vậy, ở thời điểm này, quy định “sinh một hoặc hai con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định” đã được chính thức bãi bỏ.
Thay vào đó, quyền quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh được trao cho cá nhân, cặp vợ chồng, trên cơ sở bình đẳng, phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, công việc, thu nhập và khả năng nuôi dạy con.
Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, từ năm 2006 đến 2021, Việt Nam đã duy trì mức sinh thay thế trên phạm vi toàn quốc, quy mô dân số đến năm 2024 đạt hơn 100 triệu người. Việt Nam đang trong thời kỳ dân số vàng với chỉ số phát triển con người (HDI) và tuổi thọ ngày càng tăng.
Cặp song sinh sơ sinh - Sputnik Việt Nam, 1920, 26.03.2025
Từ 20/3, đảng viên sinh con thứ ba không bị xem xét kỷ luật
Những thành tựu này đã tạo tiền đề quan trọng để chuyển định hướng chính sách dân số từ tập trung vào kế hoạch hóa gia đình sang mục tiêu rộng hơn là dân số và phát triển.
Việc sửa đổi pháp lệnh lần này nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 21-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.
Tuy nhiên, quy định hiện hành về giới hạn số con không còn phù hợp với thực tiễn khi mức sinh tại Việt Nam đang giảm. Mức sinh toàn quốc đã giảm từ 2,11 con/phụ nữ (năm 2021) xuống 2,01 (2022), 1,96 (2023) và 1,91 (2024) mức thấp nhất trong lịch sử - và có thể tiếp tục giảm trong những năm tới.
Do đó, một trong những lý do chính để sửa đổi Pháp lệnh là nhằm ứng phó với tình trạng mức sinh giảm sâu tại nhiều khu vực, nhất là thành thị và các tỉnh có mức sống cao.
Theo phân tích từ Chính phủ, mặc dù mong muốn có hai con vẫn là phổ biến trong xã hội, nhưng không ít cặp vợ chồng gặp khó khăn trong việc hiện thực hóa điều này do áp lực kinh tế, điều kiện sống và làm việc.

Già hoá dân số ngày càng nhanh

Việc xóa bỏ giới hạn số con nhằm bảo đảm quyền con người, quyền công dân, đồng thời góp phần khắc phục tình trạng chênh lệch mức sinh giữa các vùng, duy trì vững chắc mức sinh thay thế (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có 2,1 con) mục tiêu đặt ra đến năm 2030.
Chưa kể, theo dự báo, đến năm 2039, Việt Nam sẽ kết thúc giai đoạn dân số vàng. Đến năm 2042, dân số trong độ tuổi lao động đạt đỉnh, và từ sau năm 2054 dân số có thể tăng trưởng âm. Tình trạng này sẽ dẫn đến thiếu hụt lao động, suy giảm quy mô dân số và gia tăng tốc độ già hóa, từ đó ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội, ông Nguyễn Đắc Vinh, nhấn mạnh rằng việc sửa đổi chỉ tập trung vào một điều (Điều 10) nhưng có ý nghĩa rất lớn trong việc thể chế hóa chính sách mới, đáp ứng thực tiễn phát triển đất nước và phù hợp với xu thế nhân khẩu học.
Để kịp thời đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong quản lý dân số, Pháp lệnh sửa đổi lần này được trình và thông qua theo trình tự, thủ tục rút gọn và có hiệu lực ngay sau khi được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua.
Phụ nữ có thai. - Sputnik Việt Nam, 1920, 09.12.2024
TP.HCM muốn hỗ trợ 3 triệu đồng cho phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi
Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị Chính phủ phải bảo đảm nguồn lực thực hiện chính sách dân số mới, trong đó ngân sách nhà nước giữ vai trò chủ đạo. Đồng thời, cần xác định rõ vai trò, trách nhiệm của các cơ quan quản lý dân số từ trung ương đến địa phương, nhằm bảo đảm hiệu quả triển khai trên toàn quốc.
Việc Việt Nam chính thức từ bỏ quy định "mỗi gia đình chỉ sinh tối đa hai con" đánh dấu một bước ngoặt lớn trong chính sách dân số quốc gia. Sau gần ba thập kỷ siết chặt kế hoạch hóa gia đình, sự thay đổi này không chỉ phản ánh xu hướng nhân khẩu học mới, mà còn cho thấy tư duy quản lý dân số đã chuyển sang đặt trọng tâm vào chất lượng, sự phát triển bền vững và quyền tự do sinh sản của người dân.
Dù dự báo mức sinh sẽ không tăng mạnh ngay sau khi bãi bỏ quy định cũ, nhưng theo các chuyên gia, đây là bước đi cần thiết để tránh kịch bản dân số già hóa nhanh chóng, thiếu hụt lao động trong tương lai, điều đã và đang xảy ra tại nhiều quốc gia châu Á khác như Hàn Quốc hay Nhật Bản.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала