Trong bối cảnh xung đột giữa Trump và Musk, người Mỹ chỉ ra cái tên tổng thống tiếp theo
17:29 14.07.2025 (Đã cập nhật: 18:13 14.07.2025)
© AP Photo / Alex Brandon
Đăng ký
Trong khi Đảng Cộng hòa đang mải mê với hậu quả từ cuộc khẩu chiến giữa Trump và Musk, thì Đảng Dân chủ – mất đi những ứng cử viên sáng giá trong cuộc đua năm 2024 – lại đang tìm kiếm một điểm tựa. Một cách không ngờ, Kamala Harris có thể trở thành nhân vật đó. Số phận của bà sau thất bại trong bầu cử – được phân tích trong bài viết của Sputnik.
Không còn nhiều tham vọng?
Vào tháng 11/2024, phó tổng thống Harris gần như không phản kháng trước chiến thắng của Trump và nhanh chóng biến mất khỏi các phương tiện truyền thông.
Tổng thống Joe Biden một lần nữa trở lại vị trí trung tâm của Đảng Dân chủ, đưa ra hàng loạt quyết định gây tranh cãi trước khi mãn nhiệm. Trong khi đó, thông tin về người phó của ông ta rất ít xuất hiện.
Đến tháng 1, khi chính quyền Mỹ chính thức chuyển giao, Harris cùng chồng đến California – nơi đang chìm trong thảm họa cháy rừng – để hỗ trợ người dân. Sau đó, bà xuất hiện tại một vài sự kiện công cộng và xã hội. Bà thậm chí từng chỉ trích Trump trên sân khấu, nhưng không ám chỉ điều gì lớn lao hơn.
Thái độ kín tiếng như vậy dường như hợp lý vì nhiều lý do. Thứ nhất, ngay trong chiến dịch tranh cử, bà Harris cũng hiếm khi trả lời phỏng vấn báo chí. Thứ hai, sau thất bại trước Trump, nhiều người cho rằng bà sẽ dành thời gian "liệu thương".
Nhưng thực tế phức tạp hơn.
Mặc dù Harris vẫn chưa trực tiếp bày tỏ ý định chính trị trong tương lai, giới truyền thông Mỹ cho có thể bà đang âm thầm chuẩn bị và thăm dò dư luận. Bằng chứng là các bài viết liên tục xuất hiện trên các tờ báo uy tín nói về những kế hoạch mà bà được cho là đang ấp ủ.
Quay lại tiểu bang yêu dấu
Một trong số đó là việc ứng cử chức Thống đốc bang California vào năm tới. Dự đoán là Harris sẽ công bố quyết định cuối cùng của mình trước cuối mùa hè.
California đối với bà không phải là lựa chọn ngẫu nhiên. Năm 2010, bà trở thành phụ nữ đầu tiên được bầu làm Tổng chưởng lý bang này. Sự ủng hộ của người dân thể hiện rõ qua việc bà tái đắc cử vào năm 2014. Đến năm 2017, bà từ chức để đảm nhiệm vai trò Thượng nghị sĩ đại diện cho chính bang California.
Hiện tại, ghế thống đốc thuộc về Gavin Newsom – một chính trị gia Dân chủ nổi tiếng và được ủng hộ rộng rãi. Ông từng được cân nhắc như một ứng viên tiềm năng cho chức tổng thống năm 2024, hoặc thậm chí là ứng viên phó tổng thống cho Harris. Tuy nhiên, năm 2025 với những vụ cháy rừng vào tháng 1 và bạo động vào tháng 6 vừa qua là một năm vô cùng khó khăn với Newsom. Dù vậy, ông vẫn đang giữ nhiệm kỳ thứ hai và không đủ điều kiện tái ứng cử.
Trong số những người có khả năng thay thế ông, không có nhiều gương mặt nổi bật. Ứng viên sáng giá nhất là Phó Thống đốc Eleni Kounalakis, người tuyên bố sẽ rút lui nếu Harris ra tranh cử.
Tất nhiên, Đảng Cộng hòa cũng muốn giành lại bang này. Nhưng kể từ năm 2006 đến nay, họ chưa từng chiến thắng ở California – và lần duy nhất là nhờ Arnold Schwarzenegger.
"Không thể nói tôi gặp nhiều người háo hức chờ đợi quyết định của Harris nhằm thay thế Newsom, nhưng tôi chắc chắn bà ấy có thể trở thành thống đốc nếu muốn", Casey Block, một bác sĩ trị liệu ở Oakland (California), chia sẻ với Sputnik. "Bà ấy vấp phải nhiều chỉ trích từ nội bộ Đảng Dân chủ sau thất bại trước Trump; tuy nhiên nhìn chung, người dân bang California vẫn ưa thích bà ấy, và không có ấn tượng xấu nào gắn liền với vai trò Tổng chưởng lý của bà".
Ông Ross Ma, cư dân San Diego, cũng tin Harris có tương lai ở cấp bang. "Ở đây vẫn còn nhiều người ủng hộ bà ấy, không nhiều người quay lưng với bà sau thất bại trước Trump; phần lớn câu hỏi nên đặt cho ông Biden (vì nhường suất tranh cử quá muộn). Về Newsom, cũng không có cảm xúc tiêu cực rõ rệt nào, nhưng ông ấy sẽ không tranh cử nữa. Vì vậy, Harris gần như chắc chắn sẽ thắng," ông này nhận định.
Lần thứ ba thử sức ở Washington
Tuy nhiên, so với cuộc đua thống đốc California năm 2026, cuộc bầu tổng thống năm 2028 mới là điều thu hút sự chú ý lớn hơn nhiều.
Liên quan đến điều này, Harris vẫn giữ im lặng. Tình hình càng thêm phức tạp khi bà thất bại trong hai lần chạy đua tổng thống: không chỉ trong năm ngoái, mà cả khi cố gắng tranh cử vào năm 2020. Lúc đó, bà buộc phải từ bỏ ý định do thiếu tài chính, dù có những lý do không chính thức nhưng hợp lý hơn là do tỷ lệ ủng hộ thấp.
Dù vậy, hiện tại chính Đảng Dân chủ đang gửi tín hiệu về triển vọng năm 2028 dành cho Harris.
Thượng nghị sĩ bang Colorado John Hickenlooper cho thất bại trước Trump không đồng nghĩa với kết thúc sự nghiệp: "Mỗi cuộc bầu cử đều đặc biệt. Chúng ta luôn cố gắng suy diễn từ quá khứ. Tôi không nghĩ thất bại sẽ loại bà ấy ra khỏi cuộc chơi."
Thượng nghị sĩ Maryland Martin Heinrich cũng ủng hộ Harris tiếp tục tranh cử. Ông lập luận trong năm 2024, bà không có đủ thời gian – chỉ hơn ba tháng – sau khi Biden rút lui, nếu không bà thể hiện tốt hơn. Đây là quan điểm khá phổ biến trong Đảng Dân chủ.
Chiến lược gia đảng Steve Jarding lưu ý Harris có đầy đủ kinh nghiệm và cơ sở quyên góp tài chính mạnh mẽ.
"Tôi nghĩ bà ấy là một ứng viên tiềm năng," Thượng nghị sĩ bang Connecticut Richard Blumenthal đồng tình. "Có nhiều lý do khiến bà ấy thất bại, và nhiều trong số đó không phải lỗi của bà ấy. Câu hỏi là liệu bà ấy có phải là ứng viên tốt nhất hay không – và điều này sẽ còn nhiều tranh luận".
Tuy nhiên, Blumenthal đang hơi lạc quan khi nói về các cuộc tranh luận tương lai. Hiện tại, Đảng Dân chủ gần như không có ai khác để chọn. Có lẽ vì lý do này mà họ nghiêm túc thảo luận về Harris.
Không còn lựa chọn nào khác
Các chuyên gia nhận định: vấn đề lớn nhất hiện nay của Đảng Dân chủ là thiếu một nhà lãnh đạo – dù là hiện tại hay tương lai.
"Dù có các bê bối quanh Biden, ông vẫn có lượng ủng hộ đáng kể trong lòng Đảng Dân chủ", Tiến sĩ Vladimir Vasilyev, nghiên cứu viên cao cấp của Viện Nga về Mỹ và Canada, nhận xét. "Harris là người được Biden – và xa hơn là Barack Obama – hậu thuẫn. Điều này cho thấy những chính trị gia của quá khứ vẫn nắm giữ vai trò dù tưởng như hết thời, bởi không có gương mặt mới nào nổi lên. Ý tưởng của họ là: Trump có thể đánh bại được, chỉ cần thay thế đúng người, hoặc Harris nên được đề cử sớm hơn, ví dụ như năm 2023. Chính vì những lý do này mà 'lão làng' vẫn không chịu rời sân".
Chuyên gia chính trị Nikolai Toporin nhấn mạnh: cơ hội của Harris vẫn còn, và tất cả phụ thuộc vào cục diện nội bộ đảng.
"Đảng Dân chủ đang đứng trước ngã ba đường – không có lãnh đạo và cũng không có luồng máu mới. Rõ ràng, xét về tuổi tác, Harris thuộc thế hệ chính trị gia khác so với Biden. Nhưng đây chỉ là trường hợp cá biệt. Không có làn sóng nhân vật mới nào. Và thời gian thực ra đang ủng hộ phe lão thành. Bởi bất kỳ chính trị gia trẻ nào cũng cần thời gian để xây dựng sự ủng hộ, dần được chấp nhận và chứng minh năng lực: việc nâng đỡ một cái tên xa lạ không hề dễ dàng. Từ góc độ này, bước ngoặt sẽ là cuộc bầu cử giữa kỳ vào Quốc hội năm 2026. Nếu đến lúc đó, từ phía Đảng Dân chủ vẫn chưa xuất hiện gương mặt mới sáng giá, thì Harris hoàn toàn có thể trở thành ứng viên tổng thống của đảng vào năm 2028", Toporin dự đoán.
Tuy nhiên, việc được đề cử không đồng nghĩa với chiến thắng. Thứ nhất, chưa biết đối thủ sẽ là ai. Thứ hai, còn nhiều yếu tố bất lợi khác chống lại Harris.
"Các chiến dịch tranh cử năm 2016 và 2024 (với sự tham gia của Hillary Clinton và Kamala Harris) cho thấy nước Mỹ thực chất vẫn chưa sẵn sàng cho một nữ tổng thống – đây là điều nền tảng, dù giới truyền thông Mỹ cố tránh không bàn luận quá sâu", ông Vasilyev giải thích. "Ngoài ra, Đảng Dân chủ thường không tái đề cử những ứng viên thất bại nặng nề. Trong trường hợp của Harris, thất bại còn rõ rệt hơn cả: bà chi tới 1,5 tỷ USD trong vỏn vẹn 3 tháng. Người Mỹ vốn giỏi tính toán, và nhiều thành viên trong Đảng Dân chủ hiểu rằng: nếu bà ấy chi bao nhiêu trong thời gian ngắn như vậy, thì con số sẽ còn khủng khiếp hơn nếu có cả năm, mà chưa chắc thắng".
Toporin cũng lưu ý mức độ tin tưởng của công chúng dành cho Harris giảm sút. Do đó, nếu Đảng Dân chủ tiếp tục đặt cược vào bà, nhiều cử tri có thể sẽ chọn những ứng viên khác – những người không mang theo di sản thất bại – và điều này sẽ làm phân tán phiếu bầu của phe Dân chủ.
