Hàng tấn nông sản Việt Nam bất ngờ bị chặn vào châu Âu

© Ảnh : Pixabay/PublicDomainPicturesThanh long
Thanh long - Sputnik Việt Nam, 1920, 16.07.2025
Đăng ký
Từ ngày 1-7, cánh cửa xuất khẩu sang châu Âu bỗng gần như đóng sập, khiến nhiều doanh nghiệp Việt đứng ngồi không yên do không thể thực hiện bất kỳ giao dịch nào, hàng tấn nông sản có nguy cơ bị đổ bỏ.
Đáng nói, dù hồ sơ đã hoàn tất, doanh nghiệp vẫn chưa rõ nơi nộp hồ sơ và thời gian chờ, trong khi phía EU kiểm soát nghiêm ngặt, chỉ một lỗi nhỏ cũng khiến lô hàng bị trả về, đe dọa uy tín xuất khẩu.

Nông sản Việt “mắc kẹt” ở châu Âu

Từ đầu tháng 7-2025, hoạt động xuất khẩu một số mặt hàng rau quả của Việt Nam sang Liên minh châu Âu (EU) gặp trở ngại lớn khi nhiều lô hàng có thanh long, ớt, đậu bắp…đều bị mắc kẹt do thiếu giấy chứng nhận an toàn thực phẩm theo chuẩn EU.
Nhiều doanh nghiệp cho biết hàng đang phải lưu kho kéo dài, phát sinh chi phí bảo quản lạnh và đối mặt nguy cơ hư hỏng, thậm chí bị hủy hợp đồng vì chậm tiến độ giao hàng.
Chỉ riêng mặt hàng thanh long, báo Hải Quan dẫn ra trường hợp hơn 50 tấn thanh long của Hợp tác xã Thuận Tiến (Lâm Đồng) đang mắc kẹt trong kho lạnh vì thiếu chứng thư xuất khẩu.
“Chỉ riêng sự chậm trễ này đã có thể gây thiệt hại hàng tỷ đồng”, ông Trần Đình Trung, Chủ tịch HĐQT hợp tác xã, nhấn mạnh.
Thanh long đạt chuẩn GlobalGAP chỉ có thể bảo quản tối đa 15 ngày, đồng nghĩa mỗi giờ trôi qua là một phần giá trị mất đi. Không chỉ số hàng tồn kho, mà cả những lứa sắp thu hoạch cũng đang đối mặt bế tắc đầu ra.
sầu riêng - Sputnik Việt Nam, 1920, 24.12.2024
EU tăng kiểm tra nhiều mặt hàng của Việt Nam
Hay như tại Công ty TNHH Sơn Trà (Lâm Đồng), hàng chục tấn thanh long đông lạnh nằm im trong kho. Doanh nghiệp cảnh báo nếu trong vòng 5 ngày tới chứng thư không được cấp, toàn bộ số hàng sẽ bị tiêu hủy, thiệt hại hàng trăm triệu đồng.
Sự chậm trễ không chỉ khiến doanh nghiệp và nông dân điêu đứng, mà còn đe dọa giá trị xuất khẩu của cả ngành nông sản, đặc biệt ở vùng trọng điểm như Lâm Đồng – nơi diện tích trồng thanh long hơn 26.000 ha, sản lượng hơn 600.000 tấn mỗi năm.

Sai sót nhỏ cũng có thể khiến cả lô hàng bị từ chối

Theo phản ánh của doanh nghiệp, dù hồ sơ đã được chuẩn bị đầy đủ theo yêu cầu kỹ thuật, nhiều đơn vị xuất khẩu vẫn không rõ phải nộp cho cơ quan nào để được cấp chứng thư đạt chuẩn EU và thời gian chờ đợi kéo dài bao lâu.
Trong khi đó, thị trường châu Âu kiểm soát rất chặt về tiêu chuẩn an toàn thực phẩm; chỉ một sai sót nhỏ trong thủ tục cũng có thể khiến cả lô hàng bị từ chối, gây thiệt hại kinh tế và ảnh hưởng đến uy tín, niềm tin của đối tác nhập khẩu đối với nông sản Việt Nam.
Ông Huỳnh Cảnh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long Bình Thuận chia sẻ, từ đầu tháng đến nay, các doanh nghiệp xuất khẩu thanh long sang châu Âu không thể thực hiện giao dịch do không có cơ quan cấp chứng thư theo yêu cầu mới.
“Hàng trăm tấn thanh long của nông dân và doanh nghiệp đang tồn đọng trong kho, đứng trước nguy cơ hư hại, mất trắng nếu không được tháo gỡ kịp thời”, báo Tiền Phong dẫn lời ông Cảnh phản ánh.
Lý giải nguyên nhân, vị này cho biết kể từ ngày 1/7, EU bắt buộc giấy chứng nhận phải do cơ quan nhà nước của Việt Nam cấp, thay vì doanh nghiệp tự thực hiện hoặc thông qua bên thứ ba như trước; yêu cầu này đi kèm quá trình phân cấp, phân quyền trong nước theo mô hình mới. Về bản chất đây chỉ là thay đổi thẩm quyền cấp giấy, song do các cơ quan chức năng phải xây dựng và ban hành lại toàn bộ quy trình nên thủ tục phát sinh thêm bước, trở nên phức tạp và lúng túng trong giai đoạn chuyển tiếp.
Về vấn đề này, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã có văn bản phản hồi doanh nghiệp. Theo quy định của EU, các lô hàng thanh long, ớt, đậu bắp xuất khẩu sang thị trường này phải được cơ quan thẩm quyền Việt Nam kiểm tra và chứng nhận. Giấy chứng nhận phải bao gồm kết quả phân tích các chỉ tiêu an toàn thực phẩm đáp ứng ngưỡng EU và báo cáo lấy mẫu theo đúng quy trình lấy mẫu của EU.
Ông Bruno Jaspaert, Chủ tịch Hiệp hội Doah nghiệp châu Âu tại Việt Nam, phát biểu tại tọa đàm - Sputnik Việt Nam, 1920, 30.06.2025
Doanh nghiệp châu Âu phàn nàn gì về Việt Nam?
Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cũng thấy rằng, sự ách tắc hiện nay liên quan đến việc triển khai Thông tư số 12/2025/TT-BNNMT, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Thông tư quy định phân cấp thẩm quyền kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm đối với thực vật xuất khẩu: từ Cục chuyển giao cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh tổ chức thực hiện. Do vậy, Cục đề nghị các cơ quan chức năng địa phương chịu trách nhiệm kiểm tra và cấp chứng thư theo trình tự tại Điều 24 Thông tư 12 và khoản 1 Điều 42 Luật An toàn thực phẩm.
Tuy nhiên, giai đoạn chuyển giao diễn ra trong thời gian ngắn khiến nhiều địa phương chưa kịp nắm bắt, bố trí nhân lực, thiết bị kiểm nghiệm và quy trình tiếp nhận hồ sơ. Doanh nghiệp cần thủ tục gấp để kịp tiến độ xuất hàng, trong khi cơ quan cấp tỉnh còn lúng túng, chưa có hướng dẫn vận hành thống nhất, dẫn tới tình trạng hồ sơ chờ dài ngày, lô hàng phải nằm kho.
Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết đã ban hành công văn hướng dẫn và sẵn sàng phối hợp hỗ trợ các địa phương thực hiện kiểm tra nhà nước, cấp chứng thư phục vụ xuất khẩu, kể cả qua hình thức trực tuyến để rút ngắn thời gian.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала