Điều gì khiến Việt Nam đặt cược hàng tỷ đô vào siêu trung tâm dữ liệu?
13:43 31.07.2025 (Đã cập nhật: 09:46 01.08.2025)
© Sputnik / Vladimir Trefilov
/ Đăng ký
Việt Nam đang tăng tốc trong cuộc đua hạ tầng dữ liệu khu vực với siêu quy mô - một bước đi chiến lược nhằm đưa quốc gia này trở thành Digital Hub mới của Đông Nam Á. Với vị trí địa lý lý tưởng, chi phí vận hành cạnh tranh và chính sách số hóa mạnh mẽ, Việt Nam đang mở ra cánh cửa rộng lớn cho các nhà đầu tư công nghệ toàn cầu.
Những bước đi mở đầu
250 triệu USD là con số được phê duyệt cho dự án Trung tâm dữ liệu siêu quy mô tại Khu Công nghệ cao TP. HCM. Dự án có công suất ban đầu 30 MW, khả năng mở rộng lên 120 MW, dự kiến khởi công vào năm 2026.
Nhưng đằng sau con số đó không chỉ là một dự án hạ tầng. Đó là bước khởi đầu cho tham vọng lớn hơn: đưa Việt Nam lên bản đồ trung tâm dữ liệu và kết nối số của khu vực ASEAN.
Với quy hoạch hạ tầng số rõ ràng, thị trường đang tăng trưởng mạnh, chính sách ưu đãi, cùng sự tham gia tích cực của khu vực tư nhân, Việt Nam đang từng bước biến tầm nhìn trở thành Digital Hub của khu vực thành hiện thực trước năm 2030.
Với công suất hàng nghìn rack, trung tâm này không chỉ phục vụ thị trường nội địa, mà còn hướng tới vai trò trung chuyển dữ liệu cho toàn khối ASEAN - một bước đi mang tính xuyên biên giới, bắt kịp làn sóng tái định hình bản đồ dữ liệu toàn cầu.
Lợi thế địa chiến lược và hạ tầng đang trưởng thành
Không phải ngẫu nhiên Việt Nam được nhắm đến như một ứng viên sáng giá trong vai trò trung tâm dữ liệu khu vực. Nằm giữa Đông Bắc Á và Đông Nam Á, giữa các cực phát triển như Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore, Việt Nam sở hữu vị trí lý tưởng trên tuyến cáp quang biển xuyên Á và Hành lang Kinh tế Đông - Tây. Hệ thống cảng nước sâu trải dài từ Bắc vào Nam cũng mở ra cơ hội phát triển logistics phục vụ cho hạ tầng số.
Bức tranh Internet tại Việt Nam đã thay đổi nhanh chóng trong hai thập kỷ. Cùng với sự phát triển vượt bậc về hạ tầng và tốc độ số hóa toàn xã hội, Chính phủ tiếp tục thúc đẩy các chiến lược lớn, từ phổ cập Internet vùng sâu vùng xa, đến quy hoạch hệ sinh thái dữ liệu quốc gia.
Nghị quyết 57, 68 gần đây là minh chứng cho việc Việt Nam coi hạ tầng số và dữ liệu là trụ cột chiến lược của phát triển kinh tế - xã hội. Trong những năm gần đây, các tuyến cáp biển mới, trạm cập bờ, và trung tâm dữ liệu trung lập đang được đẩy mạnh đầu tư.
Là người từng đặt nền móng cho sự phát triển Internet Việt Nam đầu thập niên 2000, ông Vũ Hoàng Liên - Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam chia sẻ khi trao đổi với Sputnik rằng, Việt Nam đang hội tụ đầy đủ các yếu tố cần thiết để trở thành Digital Hub khu vực.
“Việt Nam có vị trí địa lý thuận lợi, môi trường kinh doanh thuận lợi, đầu tư cho phát triển kinh tế số rất cao, hạ tầng viễn thông đã sẵn sàng. Bên cạnh đó Việt Nam có vị thế ngoại giao mềm dẻo cùng các chính sách mở và vốn đầu tư nước ngoài lớn. Đặc biệt, Việt Nam có lợi thế về chi phí xây dựng và vận hành thấp hơn so với các nước trong khu vực. Từ những yếu tố này cho thấy, cơ hội để phát triển tại Việt Nam rất lớn. Từ đó, giúp Việt Nam thu hút thêm các công ty công nghệ, start-up cũng như viện nghiên cứu từ khu vực và quốc tế”, ông Liên nhận định.
Theo chuyên gia, việc Việt Nam tăng tốc phát triển hạ tầng dữ liệu quy mô lớn không hẳn vì mục tiêu làm thay đổi bản đồ đầu tư công nghệ trong khu vực, nhưng chắc chắn sẽ khiến môi trường trong nước thay đổi, giúp đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam, hỗ trợ cơ quan, doanh nghiệp hiện đại hóa hoạt động, nhằm thúc đẩy kinh tế - xã hội.
Đồng thời, các trung tâm này cũng thu hút nhu cầu từ các nhà đầu tư và nhà cung cấp dịch vụ quốc tế đang có xu hướng dịch chuyển về gần người dùng Việt Nam. Từ đó, thúc đẩy phát triển các loại hình dịch vụ.
Sự bùng nổ của thị trường trung tâm dữ liệu
Theo Bộ Thông tin và Truyền thông trước đây (nay thuộc Bộ Khoa học Công nghệ), Việt Nam hiện có 27 trung tâm dữ liệu vận hành bởi 11 doanh nghiệp trong nước, nhưng đa phần vẫn ở quy mô vừa và nhỏ. Tuy nhiên, xu hướng đang thay đổi nhanh chóng.
Báo cáo của Research and Markets cho thấy, thị trường trung tâm dữ liệu Việt Nam có thể đạt 1,75 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng gần 18% mỗi năm. Bên cạnh CMC, các doanh nghiệp lớn như Viettel, FPT, VNPT đang chạy đua để phát triển các trung tâm thế hệ mới chuẩn quốc tế với quy mô lớn và siêu lớn.
“Việc mở trung tâm dữ liệu sẽ giúp Việt Nam và khu vực có nơi trung chuyển, chia sẻ, liên kết, có thể hình dung như mở rộng thêm nhiều tuyến giao thông. Đây là tiền đề cho phát triển khu vực số ASEAN”, ông Vũ Hoàng Liên nhấn mạnh.
Không chỉ doanh nghiệp trong nước, các "ông lớn" quốc tế như Amazon Web Services, Google Cloud, Alibaba Cloud cũng đang để mắt đến Việt Nam như một điểm đến hạ tầng đám mây đầy tiềm năng trong khu vực.
Dù vậy, cần nhìn nhận thực tế, các trung tâm Digital Hub lớn trong khu vực như Singapore, Tokyo hay Hong Kong vẫn đang dẫn đầu về độ tin cậy, tốc độ và lưu trữ. Tuy nhiên, theo ông Liên, Việt Nam không đặt ở tâm thế cạnh tranh mà ở vai trò bổ sung và phân tải lưu lượng.
“Không chỉ riêng Việt Nam, nhu cầu kết nối Internet trong khu vực cũng tăng mạnh. Với xu hướng mạnh trên toàn cầu như vậy, chắc chắn có sự phân bố lại bản đồ nhu cầu. Một đặc điểm nữa trong kết nối Internet cũng như tăng trung chuyển dữ liệu, đang cho thấy xu hướng: từ phân bố tập trung sẽ có sự chuyển hóa, trong đó có liên quan đến vấn đề khoảng cách, chất lượng, độ tin cậy, an toàn và đặc biệt liên quan đến xử lý dữ liệu”, ông nói.
Tăng tốc để không lỡ nhịp
Thực tế, hệ sinh thái Internet Việt Nam đã phát triển nhanh trong vài năm qua, nhưng theo chuyên gia, vẫn còn khoảng cách với các quốc gia tiên tiến trong khu vực.
“So với các nước trong khu vực, năng lực cáp quang biển của Việt Nam hiện nay vẫn còn khiêm tốn. Tuy nhiên, vẫn đang đáp ứng và phục vụ tốt cho nhu cầu hiện tại. Về năng lực trung chuyển dữ liệu, chúng tôi đánh giá Việt Nam hiện đang ở mức khá”, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam cho biết.
Với tầm nhìn đến 2030, theo ông Liên, Việt Nam cần tập trung vào ba trụ cột: hạ tầng số, nguồn nhân lực số, và khung chính sách đổi mới sáng tạo. Đặc biệt, phát triển công nghệ nội địa: từ điện toán đám mây, bảo mật, đến lưu trữ. Những yếu tố này sẽ giúp tạo hệ sinh thái số độc lập, bền vững hơn.
“Chính phủ Việt Nam đang thúc đẩy về đổi mới sáng tạo, phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số thì môi trường đầu tư minh bạch là yếu tố quan trọng đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Năng lực quản trị là yếu tố thứ hai mà Việt Nam cần chú trọng. Điều này không chỉ giúp thu hút các nhà đầu tư mà còn giúp tăng năng lực truyền tải, đáp ứng nhu cầu về mặt dữ liệu số. Đặc biệt, cần nâng cao chỉ số niềm tin về thị trường và con người. Chính sách hỗ trợ kinh doanh và chiến lược phát triển cộng thêm nguồn nhân lực chất lượng cao cũng là điều mà Việt Nam cần quan tâm lúc này để nắm bắt cơ hội”, vị Chủ tịch lưu ý.
Sẽ là một cuộc đua
Với tầm nhìn đến 2030, Việt Nam đang đặt nền móng cho bước chuyển lớn trong không gian số khu vực. Việc trở thành Digital Hub không chỉ là mục tiêu về công nghệ, mà còn là đòn bẩy chiến lược để nâng cao vị thế quốc gia, thu hút đầu tư chất lượng cao, và chuyển dịch mô hình tăng trưởng sang hướng bền vững và hiện đại.
Nếu biết tận dụng cơ hội và giải quyết thách thức một cách quyết liệt, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành “nút giao số” của Đông Nam Á trong thập kỷ tới.
Cơ hội đã thấy rõ. Trong cuộc chơi chuyển đổi số, thời gian sẽ là yếu tố then chốt. Giấc mơ trở thành Digital Hub của Việt Nam không còn là viển vông, mà là một lộ trình khả thi, nếu đi đúng hướng và đủ nhanh.
