Bẫy địa chính trị cho Armenia: những mục tiêu ẩn sau các cuộc đàm phán tại Washington

© Sputnik / Alexander Kazakov / Chuyển đến kho ảnhNikol Pashinyan và Ilham Aliyev
Nikol Pashinyan và Ilham Aliyev - Sputnik Việt Nam, 1920, 07.08.2025
Đăng ký
Bình luận của ông Shota Apkhaidze, nhà khoa học chính trị, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hồi giáo Caucasus, dành cho Sputnik về cuộc gặp sắp tới giữa Pashinyan và Aliyev tại Washington nhằm thảo luận khả năng ký kết một thỏa thuận hòa bình.
Sputnik: Gần đây, các chuyên gia viết nhiều về những cuộc đàm phán ngầm được cho là giữa Baku và Yerevan, trong đó có khả năng Mỹ tham gia quản lý hành lang Zangezur. Trong bối cảnh này, Bộ Ngoại giao Nga chỉ trích các nỗ lực của các nước phương Tây, đặc biệt là Mỹ, can thiệp vào các quá trình tại vùng Caucasus phía Nam. Nếu hành lang Zangezur được trao cho Mỹ, thì điều đó thực tế sẽ ảnh hưởng thế nào đến Armenia và chủ quyền của nước này?
Shota Apkhaidze, nhà khoa học chính trị, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hồi giáo Caucasus:
Đại sứ Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ, Thomas Barak, cách đây khoảng một tháng, tự đề xuất với chính quyền Nhà Trắng việc thuê khu vực hành lang Zangezur trong vòng 100 năm. Nhưng đây không thể chỉ là sáng kiến đơn thuần của riêng đại sứ. Đại sứ có quy tắc ngoại giao, họ không thể đưa ra tuyên bố một cách tùy tiện. Pashinyan muốn có Mỹ làm bên bảo đảm cho dự án hành lang Zangezur. Đây chính là sáng kiến do ông ta đưa ra cho phía Mỹ.
Nikol Pashinyan - Sputnik Việt Nam, 1920, 07.08.2025
Chuyên gia: Thủ tướng Armenia Pashinyan đi vào lịch sử như một kẻ thất bại
Phía sau hậu trường, chính Pashinyan là người khởi xướng quá trình này. Và hiện tại, khi ông ta đang ở Mỹ, những cuộc trao đổi ngầm đang diễn ra về việc một công ty tư nhân của Mỹ sẽ tiếp quản việc quản lý hành lang Zangezur.
Hành lang Zangezur là một dự án rộng lớn hơn đối với Mỹ. Ở đây, "chủ quyền nhỏ bé" của Armenia không mấy quan trọng với Mỹ. Nếu các thỏa thuận như vậy được ký kết, và Armenia từ bỏ các yêu sách lãnh thổ với Thổ Nhĩ Kỳ và Azerbaijan, thì chủ quyền của nước này sẽ bị suy yếu phần nào. Nếu một công ty Mỹ nhận quản lý hành lang trong 100 năm, điều đó đồng nghĩa với sự kiểm soát ngoại lãnh thổ.
Hành lang này là con đường trực tiếp dẫn đến các nguồn tài nguyên Biển Caspian. Nhà phân tích Mỹ Giuliani viết điều này ngay trước khi Trump nhậm chức, Mỹ không nên bỏ lỡ cơ hội kiểm soát Trung Á. Đây là sự đa dạng hóa nguồn năng lượng cho phương Tây trong bối cảnh xung đột toàn cầu với Nga. Vì vậy, hành lang Zangezur rất hấp dẫn đối với Mỹ.
Pashinyan muốn tận dụng thời điểm này để đảm bảo an ninh cho mình trước Thổ Nhĩ Kỳ và Azerbaijan. Nhưng đây là một tính toán sai lầm. Mỹ nhiều lần chứng minh họ hoàn toàn không phải là quốc gia có thể đảm bảo chủ quyền hay bảo vệ ai đó.
Armenia đang làm trầm trọng thêm vị thế địa chính trị của mình với tư cách là một chủ thể trong quan hệ quốc tế, vì phía nam nước này giáp với Iran. Sau công ty Mỹ muốn quản lý hành lang Zangezur, có thể sẽ có thêm các tổ chức khác tiếp bước. Chúng ta đang chứng kiến sự phát triển ngày càng sâu rộng trong quan hệ song phương về lĩnh vực công nghiệp quốc phòng giữa Mỹ và Armenia, cùng các cuộc tập trận chung.
Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan - Sputnik Việt Nam, 1920, 07.08.2025
Chuyên gia: Thủ tướng Armenia sẵn sàng hy sinh lợi ích đất nước
Sputnik: Trong toàn bộ quá trình này, bao gồm cả các cuộc đàm phán ngầm, vai trò cá nhân Pashinyan là gì? Lợi ích của ông ta là gì? Liệu ông ta thực sự đang hành động vì lợi ích của Armenia?
Shota Apkhaidze, nhà khoa học chính trị, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hồi giáo Caucasus:
Tôi nghĩ Pashinyan đang chơi một ván cờ rất nguy hiểm. Việc phá vỡ toàn bộ cơ sở hạ tầng, các mối quan hệ chính trị, kinh tế hiện có, hệ thống kỹ thuật mà Armenia đang gắn bó với không gian Âu Á, Liên minh Hải quan và Nga, là một sai lầm. Bởi lẽ, khi Armenia rút ra khỏi tình thế này, nền kinh tế nước này chắc chắn sẽ bị tổn thương nghiêm trọng. Chỉ riêng nguồn thu từ phí quá cảnh và thuế quan mà Armenia thu được qua hành lang Zangezur sẽ không đủ để duy trì sự tồn tại đầy đủ cho nền kinh tế Armenia.
Ông ta có tư tưởng thân phương Tây và rõ ràng muốn tích hợp Armenia vào khối phương Tây. Nhưng liệu điều này có thực sự khả thi hay không thì lại là một câu hỏi khác. Ông ta cần hiểu Armenia nằm khá xa cả châu Âu lẫn Mỹ.
Nếu khu vực xảy ra một cuộc chiến toàn diện, thì ai sẽ đảm bảo an ninh? Cho đến nay, căn cứ quân sự Nga vẫn đang hiện diện tại Armenia. Về nguyên tắc, Nga trước đây cam kết bảo vệ Armenia khỏi các kẻ thù bên ngoài. Nga đề xuất nhiều phương án giải quyết vấn đề Karabakh, nhưng Pashinyan không muốn chấp nhận. Tổng thống Nga từng phát biểu về điều này. Nga đưa ra những đề xuất rất tốt, nhưng Pashinyan không đi theo con đường đó. Thực tế, Pashinyan muốn từ bỏ vĩnh viễn các vùng lãnh thổ, từ bỏ Nagorno-Karabakh.
Ngay từ ngày được bầu, Pashinyan muốn tách Armenia khỏi quỹ đạo Nga và đưa nước này vào quỹ đạo thân phương Tây. Nhưng đây là một nước đi thua thiệt.
Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan - Sputnik Việt Nam, 1920, 07.08.2025
Chuyên gia: Thủ tướng Armenia đã từ bỏ hầu hết lợi ích quốc gia
Tôi cho việc từ chối quan hệ đối tác chiến lược - quân sự với Nga trong trường hợp này là một bước đi hoàn toàn ngu ngốc. Dù có những mâu thuẫn giữa Armenia và Nga, dù có sự bất mãn nào đó ở cấp độ tổng thống hay chính quyền, thì việc duy trì sự hiện diện của binh sĩ Nga tại Armenia vẫn là điều sống còn đối với quốc gia này. Tôi nghĩ Nga là quốc gia duy nhất có thể đảm bảo an ninh và toàn vẹn lãnh thổ cho Armenia.
Sputnik: Vì sao cuộc gặp này lại do Mỹ làm trung gian? Washington có những lợi ích gì tại Caucasus?
Shota Apkhaidze, nhà khoa học chính trị, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hồi giáo Caucasus:
Washington luôn có lợi ích tại Caucasus kể từ những năm 1990. Caucasus là khu vực chiến lược quan trọng đối với Mỹ: đây là cửa ngõ vào Trung Á, là biên giới phía nam của Liên bang Nga, biên giới phía bắc của Iran, là hành lang vận chuyển xuyên qua Trung Quốc đến châu Âu ngắn nhất. Mỹ không thể đứng ngoài ở khu vực này. Mỹ hiểu rõ tầm quan trọng của việc đa dạng hóa nguồn năng lượng cho châu Âu. Ukraina cho thấy điều đó: mọi thứ đều tăng giá ngay lập tức khi châu Âu từ bỏ dầu khí Nga. Đây là những lợi ích sâu xa, là một chiến lược dài hạn mà Mỹ chưa bao giờ từ bỏ. Và trong bối cảnh tình hình tại Gruzia không hoàn toàn thuận lợi với Mỹ, họ đang bám chặt vào mọi cơ hội để duy trì ảnh hưởng tại khu vực.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала