"Nồng độ cao gấp nhiều lần mức cho phép". Phát hiện ra mối nguy hiểm gì ở Thái Lan?
© Sputnik / Artem Kreminsky
/ Đăng ký
Các nhà khoa học đã phát hiện một ngôi mộ thời đồ đá ở Thái Lan. Trong tất cả các di cốt đều tìm thấy dấu vết của một chất hiếm có tính chất bất thường, với liều lượng cực kỳ lớn. Về phát hiện đáng kinh ngạc này — trong bài viết của Sputnik.
Đã thưởng thức từ lâu
Cuộc khai quật tại khu nghĩa trang cổ Nong Ratchawat ở miền trung Thái Lan đã đạt được thành công chưa từng có. Một đoàn thám hiểm quốc tế do giáo sư khảo cổ Piwat Moonkham, thuộc Đại học Chiang Mai, đứng đầu đã theo dõi địa điểm này từ lâu. Và cuối cùng, họ đã thu được "giải độc đắc" thực sự.
Ngoài vô số hiện vật có niên đại vào giữa thời đại đồ đồng, các nhà khoa học còn tìm thấy sáu ngôi mộ chưa bị xâm phạm. Ngay lập tức, các nghiên cứu và xét nghiệm được tiến hành. Kết quả cho thấy tất cả những người được chôn cất tại đây đã chết cách đây khoảng 4.500 năm. Và có một chi tiết thú vị: tất cả các răng của họ đều có màu đen rất nhạt.
Các ngôi mộ khảo cổ có hiện vật và bản đồ của di chỉ khảo cổ Nong Ratchawat
Phân tích răng cho thấy hàm lượng arêcolin quá mức — một alkaloid có tính chất gây nghiện. Rõ ràng, người cổ đại không thể tự tổng hợp chất này. Vì vậy, phạm vi tìm kiếm nguồn gốc tự nhiên đã được thu hẹp đáng kể. Ở Thái Lan, chỉ có một nguồn duy nhất: quả của cây cau dừa .
Tính chất đặc biệt của loại quả này đã được biết đến khắp Đông Nam Á từ thời cổ đại. Tuy nhiên, các nhà khoa học chưa từng ngờ rằng các nền văn hóa bản địa đã phát hiện ra "hiệu ứng thần kỳ" của cau từ lâu đến thế.
"Bây giờ chúng ta có cơ hội nhìn lại theo một cách mới một số khía cạnh trong đời sống của người cổ đại ở khu vực này", nhà nhân chủng học Shannon Tushingham thuộc Viện Khoa học California, thành viên đoàn thám hiểm, cho biết.
Lá trầu không, hạt cau, bột đá vôi, thuốc lá, sợi vỏ cây catechu Senegal và chất lỏng màu đỏ thu được sau khi nghiền
Bởi theo bà, ở một số thi thể, nồng độ arêcolin cao đến mức choáng váng. Hơn nữa, các ngôi mộ của họ khác biệt rõ rệt so với những ngôi còn lại: có nhiều đồ dùng nghi lễ hơn. Điều này khiến các nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng họ thuộc tầng lớp tư tế.
Cái đẹp đòi hỏi hy sinh
Thực tế, việc thử nghiệm với các chất gây ảo giác không xa lạ với nhiều nền văn minh. Nhưng người dân bản địa Mesoamerica (Trung Mỹ) đã dẫn đầu trong lĩnh vực này. Ví dụ, năm 1999, nhà khảo cổ người Mỹ Johan Reinhard đã phát hiện trên đỉnh núi lửa Llullaillaco ba xác ướp trẻ em.
Trên cơ thể không có dấu hiệu tử vong do bạo lực. Tuy nhiên, tất cả đều ở tư thế phôi thai đặc trưng của người chết cóng. "Có lẽ họ đã bị đưa lên đỉnh núi và để lại đó cho chết. Ở độ cao như vậy, nguy cơ hạ thân nhiệt là chắc chắn", đồng tác giả nghiên cứu, giáo sư Emma Brown thuộc Đại học Bradford, từng kể.
Xác ướp của "Công chúa băng giá" được tìm thấy trên sườn núi lửa Llullaillaco. Vết xanh là kẹo cao su lá Coca
Ai và vì mục đích gì cần làm điều này? Tất cả trở nên rõ ràng sau khi phân tích carbon phóng xạ, cho thấy trong các mẫu mô có dấu vết của ayahuasca — một loại rượu mạnh chiết xuất từ nho yage. Những đứa trẻ đã trở thành nạn nhân của nghi lễ "capacocha", rất phổ biến ở người Inca.
Theo các biên niên sử Tây Ban Nha, nghi lễ được thực hiện vào dịp lễ lớn hoặc sau chiến thắng. Một thầy tu đặc biệt sẽ chọn ra những cô gái xinh đẹp nhất từ các gia đình giàu có nhất, rồi đưa họ vào thánh đường. Dưới tác dụng của rượu mạnh và lá coca, những người xấu số bắt đầu có ảo giác thính giác và thị giác dữ dội. Sau đó, họ bị đưa đến "nơi thiêng liêng" — để hiến tế cho một vị thần nào đó.
"Thật kinh khủng khi hình dung: những đứa trẻ ý thức được điều gì sẽ xảy đến với mình, từ lâu trước khi buổi lễ diễn ra", bà Brown suy luận. "Không có các chất gây ảo giác, có lẽ chúng sẽ không tự nguyện làm điều đó".
Thiên tài công nghệ chính trị
Mới đây, trong các cuộc khai quật tại khu định cư Chavin-de-Huantar, trung tâm của nền văn hóa cùng tên — tiền thân của người Inca, các nhà khảo cổ Mỹ đã tìm thấy những chiếc tẩu hút thuốc làm bằng xương động vật.
Phân tích hóa học cho thấy trên thành tẩu có dấu vết của thuốc lá dại và hạt đậu vilca — một chất gây ảo giác cực mạnh. Phần lớn các hiện vật nằm trên sàn những công trình nhỏ bé ở trung tâm khu định cư. Những nơi này chỉ chứa được khoảng năm người.
"Có lẽ, việc sử dụng chất gây ảo giác không chỉ nhằm mục đích nhìn thấy những hình ảnh rực rỡ. Đây là một phần của nghi lễ tàn khốc, nhằm củng cố trật tự xã hội", nhà nhân chủng học Daniel Contreras, một thành viên trong đoàn thám hiểm, suy đoán.
Những ảo ảnh,- ông tiếp tục, có thể rất kinh khủng. Những người hít phải chất gây ảo giác nghĩ rằng họ đang giao tiếp với các thế lực siêu nhiên. Các nhà cầm quyền Chavin nhanh chóng nhận ra điều này.
"Họ kiểm soát việc tiếp cận các chất gây ảo giác. Qua đó, thiết lập một mối liên hệ tâm lý vững chắc: từ nay, sự lãnh đạo của họ được gắn chặt trong tâm trí người dân với những 'ảo ảnh bí ẩn' và 'những thị kiến về các cư dân hùng mạnh của thế giới bên kia'",- Contreras giải thích.
Nói đơn giản hơn, thay vì sử dụng lao động cưỡng bức, người Chavin đã chọn cách tiếp cận tự nguyện. Việc kiểm soát ý chí của dân chúng được duy trì thông qua các nghi lễ gây ảo giác định kỳ.
Ngâm, vắt, thêm mật ong
Ở Ấn Độ, con người đã đạt đến trình độ tinh xảo đặc biệt trong việc chế tạo các "thuốc uống gây say". Trong kinh thiêng Hindu "Rigveda" thậm chí có một bài thánh ca dành riêng cho một loại thuốc như vậy — Soma: "Kính lễ Soma, người khiến tâm trí của kẻ nghèo hèn trở nên vĩ đại như tri thức của các bậc hiền nhân vĩ đại nhất. Soma là chủ nhân của thế giới, vua của thế giới, thần linh vượt trên mọi thần linh".
Điều thú vị là trong kinh thánh Zoroastrian "Avesta", người ta cũng nhắc đến một loại thức uống tương tự — Haoma. Hơn nữa, thậm chí còn có cả công thức chế biến: nguyên liệu thô trước tiên được ngâm, sau đó ép bằng máy ép, lọc, và cuối cùng thêm sữa và mật ong. Nguyên liệu đó là gì thì không được nói rõ. Một số nhà nghiên cứu cho rằng đó là một loại cây thảo. Số khác cho rằng đó là nấm.
Giữa thế kỷ XX, đoàn thám hiểm Liên Xô đã phát hiện tại Turkmenistan một đền thờ Ấn-Iran cổ đại Togolok. Trong khu phức hợp nghi lễ có một căn phòng đặc biệt dùng để chế biến Haoma. Các mảnh gốm tìm thấy ở đây thấm đẫm chất Ephedra và Harmala. Cả hai loại thực vật này đều có tác dụng gây ảo giác mạnh.
Đến năm 2009, các nhà khảo cổ Nga khi khai quật khu mộ ở Noin-Ule (Mông Cổ) đã tìm thấy một bức thảm với hình ảnh thú vị: các vị vua đang yến tiệc quanh chiếc bình đựng một loại thức uống nào đó. Một người trong số họ đang cầm trên tay một cây nấm. Loại nấm gì thì vẫn chưa thể xác định rõ.
Các bình đựng thuốc phiện được tìm thấy trong quá trình khai quật ở thành phố Yehud
Dưới lưỡi hái tử thần
Tuy nhiên, có lẽ khám phá thực sự gây chấn động các nhà khoa học gần đây là phát hiện tại thành phố Yehud, Israel. Năm 2022, trong các hang mộ tại đây, người ta tìm thấy những chiếc bình có tuổi đời gần 3.500 năm.
Chúng có hình dạng bông hoa thuốc phiện. Và theo phân tích kính hiển vi, trên thành bình còn sót lại dấu vết của thuốc phiện. Như vậy, một giả thuyết lâu đời về việc chất ma túy cũng được sử dụng trong các thực hành tôn giáo Do Thái đã được xác nhận.
Theo trưởng nhóm khai quật Ron Beeri, việc này nhằm mục đích giao tiếp giữa người sống và người chết. Đây vốn là một ý đồ nguy hiểm. Bởi, ông nhắc lại, Thiên Chúa trong Cựu Ước vốn ghen tuông và có thể trừng phạt bất kỳ ai ham mê thuật gọi hồn. Nhưng dù có những điều răn nghiêm khắc, thỉnh thoảng trí tò mò vẫn chiến thắng.
.jpg){kind=link}
