Năng suất lao động Việt Nam chỉ bằng 11,2% Singapore
© Ảnh : TTXVN - Phạm Trung Kiên
Đăng ký
Chính phủ tổng kết nhiệm kỳ 2021–2026, trong đó lưu ý, năng suất lao động của Việt Nam tăng chậm, kém xa so với các nước trong khu vực, chỉ bằng 11,2% Singapore.
Cơ quan thẩm tra đề nghị đánh giá toàn diện quá trình tái cơ cấu nền kinh tế để xây dựng các giải pháp mang tính trọng tâm và trọng điểm.
Chính phủ với hơn 400 chuyến công tác và đổi mới tư duy
Chiều 20/10, tại kỳ họp Quốc hội, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đã trình bày báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ 2021–2026 của Chính phủ, trong đó đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết 31 của Quốc hội về cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021–2025.
Theo báo cáo, trong 5 năm qua, bối cảnh trong nước và quốc tế biến động nhanh, phức tạp và khó lường đã ảnh hưởng đáng kể đến tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Trong số 27 chỉ tiêu mà Nghị quyết 31 đề ra, chỉ có 10 chỉ tiêu hoàn thành, phần lớn các mục tiêu khác vẫn đang gặp nhiều thách thức.
Các lĩnh vực như nâng cao năng suất lao động, tăng số lượng doanh nghiệp và hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, tăng tỷ lệ hợp tác xã liên kết theo chuỗi giá trị, hay nâng tỷ trọng đầu tư cho khoa học – công nghệ đều chưa đạt như kỳ vọng, đòi hỏi nỗ lực rất lớn trong thời gian tới.
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho biết, Chính phủ đã tập trung tái cơ cấu đầu tư công, ngân sách nhà nước, hệ thống tín dụng và đơn vị sự nghiệp công lập, đồng thời phát triển các loại thị trường, hướng tới sử dụng hiệu quả các nguồn lực xã hội.
Trong lĩnh vực doanh nghiệp, Chính phủ đã tăng cường kết nối giữa các thành phần kinh tế, thúc đẩy phát triển kinh tế đô thị, và đẩy mạnh liên kết vùng giữa đô thị và nông thôn.
Tuy nhiên, ông Phớc thừa nhận, tiến độ xây dựng thể chế và chính sách hỗ trợ tái cơ cấu nền kinh tế vẫn chưa theo kịp yêu cầu phát triển. Cơ cấu kinh tế và mô hình tăng trưởng tuy có tiến bộ nhưng chưa tạo ra sự chuyển biến rõ rệt, trong khi lực lượng doanh nghiệp trong nước vẫn còn yếu và phát triển chậm.
Các ngành kinh tế, đặc biệt là công nghiệp và dịch vụ, vẫn chưa có chuyển dịch mạnh mẽ về năng suất. Việc cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập còn chậm, chưa đạt kỳ vọng, và nhiều lĩnh vực trọng tâm vẫn gặp khó khăn trong đổi mới mô hình hoạt động.
Cũng trong phiên làm việc, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình đã trình bày báo cáo tổng kết nhiệm kỳ 2021–2026 của Chính phủ. Theo báo cáo, Chính phủ và Thủ tướng đã thực hiện hơn 400 chuyến công tác, làm việc với các địa phương để nắm bắt thực tiễn, kiểm tra việc thực hiện pháp luật và kịp thời tháo gỡ vướng mắc trong điều hành.
Trong suốt nhiệm kỳ, tư duy quản lý nhà nước có bước chuyển rõ rệt, từ “quản lý” sang “kiến tạo phát triển”, từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”, tập trung vào xử lý các điểm nghẽn, nút thắt về cơ chế, chính sách.
Chính phủ đã tổ chức 45 phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật, trình Quốc hội thông qua 180 luật, pháp lệnh và nghị quyết – con số cao nhất từ trước đến nay, đồng thời ban hành 1.400 nghị quyết và 820 nghị định để hoàn thiện thể chế và hỗ trợ phát triển.
Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình thông tin, đến hết năm 2025 dự kiến hoàn thành 3.245 km đường bộ cao tốc và 1.711 km đường ven biển, vượt các mục tiêu đề ra. Nhiều công trình trọng điểm quốc gia về hàng không, năng lượng như sân bay Long Thành, đường dây 500 kV mạch 3 được đẩy nhanh tiến độ. Hạ tầng số phát triển mạnh mẽ, đưa tốc độ Internet di động của Việt Nam vào nhóm 20 thế giới.
“Đặc biệt, nhiều dự án tồn đọng, doanh nghiệp thua lỗ kéo dài đã được xử lý, tháo gỡ, giải phóng nguồn lực cho phát triển. Với tinh thần không né tránh, Chính phủ đã tập trung chỉ đạo, xử lý dứt điểm các tổ chức tín dụng yếu kém, các dự án thua lỗ, kém hiệu quả kéo dài mà các nhiệm kỳ trước chưa giải quyết được”, Phó Thủ tướng Thường trực nhấn mạnh.
Đồng thời, Chính phủ đã chỉ đạo tháo gỡ vướng mắc cho hàng nghìn dự án, cơ sở nhà đất trên cả nước và đang tiếp tục quyết liệt tháo gỡ vướng mắc, ách tắc của các dự án khác, sớm đưa các nguồn lực quan trọng này trở lại phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình trình bày Báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Chính phủ
© Ảnh : TTXVN - Phạm Trung Kiên
Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cho biết, trong thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục hoàn thiện tổ chức bộ máy, sắp xếp tinh gọn chính quyền địa phương hai cấp, đồng thời đẩy mạnh cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, Chính phủ sẽ tập trung huy động mọi nguồn lực xã hội, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế gắn với ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo cân đối lớn của nền kinh tế, và tăng cường công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với chuyển đổi số.
Mục tiêu trọng tâm trong giai đoạn tới là phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, đầu tư hạ tầng đồng bộ, xây dựng nền giáo dục hiện đại, và bảo vệ môi trường gắn với phát triển bền vững, đưa Việt Nam trở thành quốc gia có nền kinh tế độc lập, tự chủ, hội nhập sâu rộng và năng lực cạnh tranh cao.
Nguy cơ Việt Nam rơi vào bẫy thu nhập trung bình
Trong báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi nhấn mạnh, cần đánh giá rõ nguyên nhân của việc không hoàn thành các chỉ tiêu, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp.
Ông cho rằng mô hình tăng trưởng hiện nay vẫn chủ yếu dựa vào vốn và lao động, trong khi các động lực bền vững như đổi mới sáng tạo, khoa học – công nghệ và kinh tế tri thức còn yếu, làm tăng nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình.
Theo số liệu trong báo cáo, năng suất lao động bình quân giai đoạn 2021–2025 chỉ tăng 5,24%/năm, thấp hơn đáng kể so với mục tiêu 6,5% và kém xa so với nhiều nước trong khu vực.
Năm 2023, năng suất lao động theo PPP (2021) của Việt Nam chỉ bằng 11,2% so với Singapore, 27% so với Hàn Quốc, 28,6% so với Nhật Bản, 36,2% so với Malaysia, 64,6% so với Thái Lan, 57,3% so với Trung Quốc, 84,8% so với Indonesia, và chỉ nhỉnh hơn Philippines với 104,9%.
Ngoài ra, tỷ lệ nội địa hóa trong sản xuất chỉ đạt khoảng 36,6%, khiến Việt Nam phụ thuộc lớn vào khu vực FDI, cho thấy giá trị gia tăng còn thấp và cơ cấu ngành kinh tế chuyển dịch chậm.
Sự chi phối của khu vực FDI, chiếm tới hơn 75% xuất khẩu và gần 70% nhập khẩu, đặt ra thách thức đối với mục tiêu nâng cao năng lực tự chủ và khả năng cạnh tranh dài hạn của nền kinh tế.
Bên cạnh đó, ổn định kinh tế vĩ mô tiềm ẩn nhiều rủi ro. Trong đó, điều hành tỉ giá gặp nhiều thách thức, thị trường trái phiếu doanh nghiệp chưa phục hồi, thị trường vàng diễn biến phức tạp, làm hạn chế khả năng huy động vốn trung và dài hạn.
Ông Phan Văn Mãi nêu rõ, thị trường bất động sản cần được đánh giá đúng thực chất, tín dụng vào lĩnh vực này đến cuối tháng 8-2025 tăng gần 19,7%, trong khi vốn cho sản xuất, kinh doanh vẫn gặp nhiều khó khăn; trong 21 ngành kinh tế, ngành xây dựng có tỉ lệ nợ xấu ở mức 11,33%.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo thẩm tra về tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2025, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2026, Kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 03 năm 2026-2028...
© Ảnh : TTXVN - Phạm Trung Kiên
Khu vực doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể vẫn quy mô nhỏ, thiếu liên kết, trong khi thị trường các yếu tố sản xuất chưa phát triển đồng bộ.
Cơ quan thẩm tra đề nghị đánh giá toàn diện hơn quá trình tái cơ cấu kinh tế, từ đó xây dựng các giải pháp trọng tâm, trọng điểm, đặc biệt là trong nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh quốc gia.
