Việt Nam khiến Mỹ bẽ bàng

© Ảnh : TTXVN - Phạm Thế DuyệtCông nhân sản xuất các sản phẩm dụng cụ điện cầm tay tại dự án Nhà máy Keystone Electrical Việt Nam (Khu Công nghiệp Liên Hà Thái), xã Thái Thụy, tỉnh Hưng Yên
Công nhân sản xuất các sản phẩm dụng cụ điện cầm tay tại dự án Nhà máy Keystone Electrical Việt Nam (Khu Công nghiệp Liên Hà Thái), xã Thái Thụy, tỉnh Hưng Yên - Sputnik Việt Nam, 1920, 12.12.2025
Đăng ký
Tưởng rằng, 2025 sẽ là năm đánh dấu một trong những cú sốc thương mại lớn nhất đối với Việt Nam kể từ cao trào căng thẳng thương mại Mỹ - Trung khi Mỹ áp mức thuế lên tới 46% đối với nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam, tuy nhiên, những thành tựu mà quốc gia Đông Nam Á đạt được khiến Hoa Kỳ cũng không thể ngờ tới.
Đáng nói, Việt Nam không chỉ duy trì được thị phần tại Mỹ mà thậm chí còn mở rộng, khi 32% tổng kim ngạch xuất khẩu hiện hướng đến thị trường này.

Xuất khẩu Việt Nam tăng mạnh bất chấp rào cản thuế quan của Mỹ

Năm 2025 đánh dấu một trong những cú sốc thương mại lớn nhất đối với Việt Nam kể từ cao trào căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, khi Mỹ áp mức thuế lên tới 46% đối với nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam.
Đây là diễn biến khó lường vào đầu năm, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam được xem là một trong những quốc gia có thặng dư thương mại song phương với Mỹ lớn nhất thế giới.
Trong báo cáo “Vietnam at a glance - Tác động trớ trêu của thuế quan” công bố ngày 12/12, Bộ phận Nghiên cứu Đầu tư Toàn cầu HSBC cho biết cách Việt Nam vượt qua áp lực thuế quan với Mỹ và giành chiến thắng ngoạn mục như thế nào.
Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB). - Sputnik Việt Nam, 1920, 10.12.2025
Tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam vượt Trung Quốc, thuộc top đầu châu Á
Theo HSBC, Việt Nam đã nhanh chóng đàm phán để đưa mức thuế này giảm xuống còn khoảng 19%-20% chỉ trong vài tháng, qua đó xếp Việt Nam vào cùng nhóm thuế với nhiều nền kinh tế mới nổi khác trong ASEAN.
Theo các chuyên gia HSBC, khi thuế quan được công bố vào tháng 4, phần lớn dự báo đều cho rằng xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ sẽ suy giảm mạnh. Tuy nhiên, thực tế lại diễn ra theo chiều hướng ngược lại - tích cực hơn nhiều.
Tính đến cuối năm 2025, xuất khẩu sang Mỹ tăng trung bình 28% so với cùng kỳ, cao hơn đa số các quốc gia trong khu vực. Việt Nam không chỉ giữ được thị phần mà còn mở rộng hiện diện tại thị trường Mỹ, khi khoảng 32% tổng kim ngạch xuất khẩu hiện nay hướng tới thị trường này.
Một phần mức tăng xuất phát từ hiện tượng đẩy nhanh đơn hàng trong bối cảnh thuế quan bất định. Dù xu hướng này suy yếu từ quý 3, tốc độ điều chỉnh diễn ra chậm hơn dự kiến, qua đó lý giải vì sao tăng trưởng xuất khẩu sang Mỹ của Việt Nam vẫn vượt Thái Lan, Malaysia và Philippines.
Đáng chú ý, nhóm hàng điện tử - lĩnh vực được cho là nhạy cảm nhất trước biến động thương mại toàn cầu - vẫn ghi nhận đà tăng trưởng mạnh. Tỷ trọng điện tử trong xuất khẩu sang Mỹ đã vượt nhóm hàng công nghiệp sản xuất nhẹ như dệt may và giày dép, lần đầu tiên trở thành nhóm hàng xuất khẩu chủ lực trong hơn một thập kỷ.
Nhóm phân tích của HSBC cũng chỉ ra rằng hơn 10 năm trước, trên 60% hàng hóa Việt Nam xuất sang Mỹ thuộc nhóm sản xuất nhẹ, trong khi điện tử chỉ chiếm khoảng 13%.
Quá trình dịch chuyển chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc đã giúp Việt Nam nhanh chóng mở rộng năng lực lắp ráp điện tử ở các phân khúc có giá trị gia tăng cao hơn.

“Nhờ chu kỳ dịch chuyển chuỗi cung ứng từ Trung Quốc sang ASEAN, Việt Nam đã nhanh chóng gia tăng năng lực trong các khâu lắp ráp điện tử giá trị cao hơn”, các chuyên gia của HSBC nhận định.

Dẫn chứng điển hình Samsung, với các khoản đầu tư từ năm 2007, HSBC cho hay, ông lớn Hàn Quốc này đã biến Việt Nam thành cứ điểm sản xuất khoảng một nửa sản lượng điện thoại thông minh toàn cầu của tập đoàn.
Nhà máy chế biến thủy sản - Sputnik Việt Nam, 1920, 29.11.2025
Xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Mỹ “ngấm đòn” thuế đối ứng
Intel tiếp tục bổ sung vào chuỗi giá trị khi đảm nhận phần lớn hoạt động sản xuất chip xử lý, qua đó nâng vị thế của Việt Nam trong lĩnh vực chế tạo IC.
“Nhờ đó, trong bối cảnh thuế quan mới, các doanh nghiệp công nghệ quốc tế không muốn dịch chuyển khỏi Việt Nam, bởi chi phí thiết lập lại chuỗi cung ứng, lực lượng lao động lành nghề và hệ sinh thái sản xuất khó có thể thay thế trong ngắn hạn. Đây chính là lý do khiến xuất khẩu điện tử duy trì mức tăng trưởng hơn 60% (tính theo trung bình động 3 tháng) trong nhiều tháng liên tiếp”, HSBC nhấn mạnh.

Tác động thuế quan của Mỹ đến Việt Nam thế nào?

Ở góc độ cán cân thương mại, Mỹ tiếp tục là thị trường tạo thặng dư lớn nhất cho Việt Nam. Dù thặng dư hàng tháng giảm xuống khoảng 1,3 tỷ USD trong nửa đầu năm 2025, con số này đã phục hồi lên gần 3 tỷ USD vào quý 3 nhờ xuất khẩu điện tử tăng mạnh, cho thấy mức độ phụ thuộc vào thị trường Mỹ thậm chí còn gia tăng.
Về đầu tư trực tiếp nước ngoài, HSBC cho biết FDI giảm khoảng 8% so với cùng kỳ từ đầu năm 2025, song quy mô dòng vốn vẫn ở mức đáng kể.
Công ty THACO tại Khu kinh tế mở Chu Lai - Đà Nẵng ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất
 - Sputnik Việt Nam, 1920, 07.10.2025
Mỹ trừng phạt thuế khung xe Việt Nam đến 511%: Thaco mạnh cỡ nào?
Đáng chú ý, FDI vào lĩnh vực sản xuất gần tương đương mức trung bình trước đại dịch. Cơ cấu dòng vốn cũng có sự thay đổi rõ rệt khi vốn từ Hàn Quốc giảm mạnh tới 72%, trong khi dòng vốn từ Trung Quốc đại lục và Mỹ tăng lên, góp phần đa dạng hóa nguồn đầu tư và giảm phụ thuộc vào một số nhà đầu tư lớn.
“Dòng vốn đa dạng hơn này sẽ giúp Việt Nam giảm bớt phụ thuộc vào một vài nhà đầu tư lớn, đồng thời củng cố triển vọng tăng trưởng xuất khẩu trung và dài hạn”, nhóm phân tích chỉ rõ.
HSBC nhận định rằng tác động của thuế quan đối với nền kinh tế Việt Nam nhìn chung nhẹ hơn so với những lo ngại ban đầu, song vẫn cần thận trọng khi các rủi ro thương mại chưa hoàn toàn được loại bỏ.
Những quyết định liên quan đến thuế trung chuyển 40% và thuế theo ngành đối với bán dẫn vẫn chưa được đưa ra, khiến triển vọng vẫn tồn tại yếu tố bất định.
Bước sang những tháng cuối năm, tăng trưởng thương mại có dấu hiệu chậm lại khi tác động của việc đẩy nhanh đơn hàng suy yếu. Tháng 11 ghi nhận xuất khẩu và nhập khẩu lần lượt tăng 15,1% và 16% so với cùng kỳ, thấp hơn mức đỉnh trước đó.
Tuy nhiên, tăng trưởng xuất khẩu linh kiện máy tính và điện tử vẫn ở mức 62% so với cùng kỳ năm trước tính theo trung bình động 3 tháng (3mma). Mặc dù Việt Nam tập trung ở phân khúc thấp hơn của chuỗi cung ứng công nghệ, nhưng nhu cầu AI tăng cao vẫn lan tỏa tác động tích cực.
Dù khó có thể dự đoán diễn biến của năm 2026 nhưng theo HSBC, các chỉ báo vĩ mô khác cũng phát đi tín hiệu tích cực. Chỉ số PMI tháng 11 đạt 53,8, tiếp tục nằm trong vùng mở rộng, trong khi đơn hàng xuất khẩu mới tăng tháng thứ hai liên tiếp và chỉ số việc làm duy trì trên ngưỡng 50.
“Đơn đặt hàng xuất khẩu mới đã mở rộng với tốc độ nhanh hơn trong tháng thứ hai liên tiếp. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với một nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào thương mại như Việt Nam”, HSBC lưu ý.
Về lạm phát, chỉ số giá tiêu dùng tháng 11 tăng 0,5% so với tháng trước và 3,6% so với cùng kỳ, cao hơn mức dự báo của thị trường (HSBC: 3,4%; Bloomberg: 3,4%).
Điều này là bởi giá lương thực tăng cao, do tình hình lũ lụt gần đây làm gián đoạn nguồn cung lương thực. Đặc biệt, giá rau củ đã tăng hơn 12% so với tháng trước.
Công ty Hoá dệt Hà Tây có nhiều đơn hàng xuất khẩu sang thị trường Mỹ, châu Âu - Sputnik Việt Nam, 1920, 11.11.2025
Nhiều doanh nghiệp Việt Nam bắt đầu ngấm đòn thuế quan Mỹ
Tuy vậy, HSBC cho rằng áp lực này mang tính tạm thời và lạm phát vẫn nằm dưới trần mục tiêu 5% của Ngân hàng Nhà nước, đặc biệt trong bối cảnh phương pháp tính mới giúp phản ánh xu hướng giá chính xác hơn.
Việc Tổng cục Thống kê cập nhật bộ dữ liệu lạm phát theo năm cơ sở mới (2024) cũng giúp việc đánh giá xu hướng chính xác hơn.
Có thể thấy, bất chấp những đe dọa thuế quan mạnh tay từ Mỹ, kinh tế xuất khẩu của Việt Nam không những không suy yếu mà còn tăng trưởng vượt kỳ vọng, qua đó đặt Washington vào thế khó khi các biện pháp gây sức ép không phát huy hiệu quả như dự tính.
Thực tế này phản ánh sự chuyển dịch thực chất của Việt Nam lên các nấc cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu, đặc biệt ở lĩnh vực điện tử và công nghệ, đồng thời cho thấy khả năng chống chịu ngày càng lớn của nền kinh tế trước các cú sốc thương mại, khiến chiến lược thuế quan của Mỹ trở nên kém thuyết phục cả về kinh tế lẫn chính sách.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала