Chuyên gia: “Việc thành lập NATO Châu Á” là phương án dự phòng của Mỹ

© Ảnh : Public domain / The White HouseDonald Trump
Donald Trump - Sputnik Việt Nam, 1920, 15.12.2025
Đăng ký
Các nước thành viên của hai liên minh quân sự AUKUS và QUAD thường xuyên cáo buộc Trung Quốc đe dọa kiến trúc an ninh khu vực. Đồng thời, chính họ lại đang khẩn trương tìm cách trang bị những loại vũ khí hiện đại nhất, kể cả vũ khí hạt nhân, miễn là có được sự đồng thuận từ Washington.
Liệu khi nào một liên minh quân sự kiểu NATO sẽ chính thức ra đời tại Đông Á? Mời các bạn tìm hiểu trong bài viết của Sputnik.

Thông điệp từ Washington

Ngoại trưởng Marco Rubio và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth mới đây đã có cuộc gặp song phương với Ngoại trưởng Australia Penny Wong và Bộ trưởng Quốc phòng Richard Marles. Trọng tâm thảo luận là cách phối hợp đối phó với Trung Quốc trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, trong đó nổi bật là vấn đề Đài Loan.
“Điều gắn kết chúng tôi không chỉ với Australia mà còn với nhiều đồng minh toàn cầu chính là mong muốn đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Chúng tôi tin rằng để bảo vệ đất nước, các đồng minh, lẫn nhau và để phát triển kinh tế, chúng ta cần những chuỗi cung ứng đáng tin cậy và đa dạng. Những chuỗi này có thể bị sử dụng như công cụ gây sức ép. Vì vậy, Mỹ và Australia đang hợp tác sâu rộng trong lĩnh vực này, đây chính là nền tảng cho mọi kế hoạch chung trong những tháng và năm tới”, Rubio nhấn mạnh.
Về phía Australia, Wong và Marles tìm cách đảm bảo việc nhận được 3 tàu ngầm hạt nhân lớp Virginia từ các đối tác AUKUS. Canberra đã chuyển trước 1 tỷ USD cho Mỹ trong giai đoạn đầu của thỏa thuận.
Lầu Năm Góc - Sputnik Việt Nam, 1920, 15.07.2025
Truyền thông phanh phui những bất đồng trong giới quân sự Mỹ về AUKUS
Liên minh AUKUS, gồm Mỹ, Anh và Australia, ra đời năm 2021 trong bối cảnh khủng hoảng ngoại giao giữa Pháp và Australia. Ban đầu, Paris cam kết bán tàu ngầm cho Canberra, nhưng Australia yêu cầu đóng mới tại các xưởng trong nước. Pháp đáp trả bằng cách đội giá lên cao. Mỹ nhanh chóng nắm lấy cơ hội, “giành” hợp đồng khỏi tay đồng minh NATO. Paris gọi đây là “nhát dao đâm sau lưng” và thậm chí triệu hồi đại sứ từ cả Washington lẫn Canberra.
Đến tháng 3 năm 2025, Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Elbridge Colby thừa nhận: việc Australia có được tàu ngầm là “tuyệt vời”, nhưng cảnh báo rằng “nguy cơ xung đột trong vài năm tới là rất hiện hữu” và “hạm đội Mỹ là yếu tố then chốt để bảo vệ Đài Loan”.
Tháng 6, Financial Times tiết lộ Lầu Năm Góc đang xem xét lại thỏa thuận tàu ngầm với Australia. Việc đógây lo ngại sâu sắc tại Canberra và London về tương lai của AUKUS.
Đến tháng 10, Tổng thống Donald Trump, sau khi ký với Thủ tướng Australia Anthony Albanese thỏa thuận cung cấp kim loại đất hiếm trị giá 8,5 tỷ USD, khẳng định tàu ngầm “đã được đóng” và Canberra chắc chắn sẽ nhận được. Tuy nhiên, ở “lục địa Xanh”, nhiều người vẫn hoài nghi về lời hứa này.

Cảnh báo từ Tokyo

Sau chuyến công du Washington, Bộ trưởng Quốc phòng Australia Richard Marles tiếp tục đến Tokyo.Nhật Bản, với tư cách thành viên QUAD (cùng Mỹ, Ấn Độ và Australia), đang gia tăng sức ép đối với Bắc Kinh.
Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Shinjiro Koizumi kêu gọi Canberra “cảnh giác trước nguy cơ ngày càng rõ rệt về hành động quân sự của Trung Quốc nhằm vào Đài Loan.” Tokyo cũng phẫn nộ khi tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc, trong các cuộc tập trận gần Okinawa, bị cáo buộc nhiều lần bật radar ngắm vào máy bay chiến đấu Nhật. Bắc Kinh phủ nhận, cho rằng Tokyo đang cố tình bịa cớ để phá hoại diễn tập.
 Tòa nhà Capitol ở Washington - Sputnik Việt Nam, 1920, 08.12.2025
Chiến lược An ninh Quốc gia mới của Mỹ thừa nhận ba cường quốc toàn cầu hàng đầu
Quan hệ Nhật–Trung rơi vào căng thẳng cực độ kể từ khi bà Sanae Takayi trở thành Thủ tướng. Ngay từ những ngày đầu nhiệm kỳ, bà đã đưa ra hàng loạt tuyên bố cứng rắn về Đài Loan, đe dọa Bắc Kinh, và kêu gọi sửa đổi Hiến pháp hòa bình, văn kiện được ban hành sau thất bại của Nhật trong Thế chiến II.
Marles tái khẳng định cam kết của Australia trong việc duy trì hiện trạng hai bên eo biển Đài Loan và bày tỏ mong muốn hợp tác chặt chẽ với Nhật Bản “để gìn giữ trật tự dựa trên luật lệ, cũng như hòa bình và ổn định tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Wong, ngay trước chuyến công du, đã lên án Bắc Kinh vì “phô trương sức mạnh quân sự,” cho rằng hành động này trực tiếp đe dọa hệ thống an ninh khu vực.

“Tương lai vẫn chưa ngã ngũ”

Mới đây, Thư ký Hội đồng An ninh Nga Sergei Shoigu nhận định: tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương đang hình thành những liên minh chính trị – quân sự mang dáng dấp của NATO. Xu hướng này không chỉ tạo ra rủi ro cho Nga mà còn với cả các nước ASEAN.
Trước đó, Thứ trưởng Quốc phòng Nga Oleg Saveliev từng cảnh báo khả năng ra đời của một “Liên minh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”, “bản sao trực tiếp của NATO” với sự tham gia của AUKUS và QUAD.
Quốc kỳ các nước thành viên ASEAN được trưng bày tại Tòa nhà ASEAN ở Jakarta, Indonesia - Sputnik Việt Nam, 1920, 10.05.2024
Đại diện thường trực Nga tại ASEAN cáo buộc Hoa Kỳ quân sự hóa Châu Á
Tiến sĩ Andrei Ostrovsky, nghiên cứu viên chính tại Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc hiện đại (Viện Phương Đông – Viện Hàn lâm Khoa học Nga), khẳng định: mục tiêu cốt lõi của Mỹ là kiềm chế Trung Quốc.
“Washington ưu tiên công cụ kinh tế. Còn ‘NATO kiểu Á’ chỉ là phương án dự phòng. Thậm chí chính quyền Trump còn không mặn mà với ý tưởng này, bởi kinh nghiệm châu Âu cho thấy: hôm nay liên minh có thể là công cụ hữu ích, nhưng ngày mai lại trở thành gánh nặng khó gỡ”, chuyên gia nêu rõ.
Giám đốc Viện các nước Á–Phi của Đại học Tổng hợp Lomonosov, ông Alexey Maslov, cho rằng AUKUS và QUAD chỉ là “tiếng vọng của quá khứ”.
“Dưới thời Trump, các cơ chế này đã mất tính thời sự. Chúng thiếu chuẩn vũ khí thống nhất, thiếu chiến lược quốc phòng chung. Những lời cảnh báo về ‘mối đe dọa Trung Quốc’ thực chất đều xoay quanh Đài Loan—một phần không thể tách rời của Trung Quốc. Nhưng Australia và Nhật Bản, vì lợi ích riêng, không muốn bị Mỹ lãng quên—nên thỉnh thoảng lại ‘nhắc khéo’ Washington về Bắc Kinh”.
Các chuyên gia đều thừa nhận: Trung Quốc đang hiện đại hóa quân đội, nhưng học thuyết quốc phòng của nước này hoàn toàn mang tính phòng thủ. Bắc Kinh cố ý không tham gia bất kỳ liên minh quân sự nào để tránh khiêu khích. Thế nhưng, AUKUS và QUAD đã ra đời. Và nếu Mỹ thay đổi cách tiếp cận đối với các liên minh quân sự này, thì mối đe dọa từ chúng đối với khu vực chắc chắn sẽ gia tăng đáng kể.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала