Việt Nam sẽ chấm dứt thời kỳ dân số vàng vào năm 2036

© Ảnh : TTXVN - Nguyễn Xuân TiếnNiềm vui của người phụ nữ Đan Lai ở bản Búng (xã Môn Sơn, tỉnh Nghệ An) bên các cháu nhỏ
Niềm vui của người phụ nữ Đan Lai ở bản Búng (xã Môn Sơn, tỉnh Nghệ An) bên các cháu nhỏ - Sputnik Việt Nam, 1920, 23.12.2025
Đăng ký
Dự báo mới cho thấy, thời kỳ dân số vàng của Việt Nam sẽ kết thúc vào năm 2036. Do đó, việc tận dụng hiệu quả lợi thế cơ cấu dân số vàng có ý nghĩa quyết định đối với tăng trưởng kinh tế và năng lực cạnh tranh quốc gia của Việt Nam trong thập kỷ tới.
Thời kỳ cơ cấu dân số vàng (tức cứ hai người trong độ tuổi lao động (15-64 tuổi) “gánh đỡ” một người ở độ tuổi phụ thuộc (dưới 15 hoặc từ 65 trở lên)) sẽ khép lại trong tương lai không xa vào năm 2036, nhường chỗ cho thời kỳ dân số già và siêu già.
Cục Thống kê cho biết, dân số Việt Nam tiếp tục tăng trong các thập kỷ tới nhưng tốc độ tăng có xu hướng giảm dần và dự kiến đạt đỉnh vào khoảng năm 2059 theo phương án trung bình trước khi chuyển sang giai đoạn tăng chậm hoặc ổn định.

Kết thúc thời kỳ cơ cấu dân số vàng vào năm 2036

Ngày 23/12, tại Hà Nội, Cục Thống kê (Bộ Tài chính) tổ chức hội thảo công bố các kết quả nghiên cứu chuyên sâu được xây dựng từ Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ cùng Điều tra, thu thập thông tin thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số.
Hội thảo công bố ba báo cáo nghiên cứu quan trọng, phản ánh những vấn đề then chốt liên quan đến nghèo đa chiều trẻ em dân tộc thiểu số, xu hướng di cư nội địa và triển vọng dân số Việt Nam trong dài hạn, qua đó cung cấp các bằng chứng khoa học có giá trị phục vụ công tác hoạch định chính sách.
Cô gái ở lễ hội thuyền rồng - Sputnik Việt Nam, 1920, 03.02.2024
Năm “Rồng vàng” và vấn đề dân số Việt Nam 2024
Đáng chú ý, báo cáo “Dự báo dân số Việt Nam giai đoạn 2024-2074” đưa ra bức tranh toàn diện về xu hướng biến động quy mô, cơ cấu và phân bố dân số trong 50 năm tới. Theo dự báo, dân số Việt Nam vẫn tiếp tục tăng nhưng tốc độ tăng chậm dần và đạt đỉnh vào khoảng năm 2059 theo phương án trung bình.
Trong giai đoạn 50 năm từ 2024-2074, dân số Việt Nam theo ba kịch bản về mức sinh thấp (1,45 con/phụ nữ), mức sinh trung bình (1,85 con/phụ nữ), và mức sinh cao (2,01 con/phụ nữ), sẽ tăng thêm tương ứng là 2,5%, 12,7%, và 17,0%, đạt lần lượt là 103,9; 114,2 và 118,5 triệu người.
Đáng chú ý, thời kỳ cơ cấu dân số vàng dự kiến kết thúc vào năm 2036, sớm hơn 3 năm so với dự báo năm 2019, mở ra giai đoạn dân số già và siêu già với tốc độ gia tăng nhanh của nhóm người cao tuổi.
Thời kỳ cơ cấu dân số vàng (tức cứ hai người trong độ tuổi lao động (15-64 tuổi) “gánh đỡ” một người ở độ tuổi phụ thuộc (dưới 15 hoặc từ 65 trở lên)) sẽ nhường chỗ cho thời kỳ dân số già và siêu già, thể hiện qua sự thu hẹp các nhóm tuổi trẻ và trung niên, cùng với sự gia tăng nhanh của nhóm dân số cao tuổi.

Mất cân bằng giới tính gây hệ luỵ nghiêm trọng và kéo dài

Thời kỳ dân số già của Việt Nam được dự báo sẽ kéo dài trong vòng 15 năm, từ năm 2034 đến năm 2049. Từ năm 2050 đến 2074, Việt Nam được dự báo sẽ có cơ cấu dân số siêu già tương ứng với tỷ trọng dân số từ 65 tuổi trở lên chiếm trên 21%.
Báo cáo cũng cho thấy tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở Việt Nam đã xuất hiện từ đầu thế kỷ XXI và được dự báo sẽ tiếp diễn ít nhất trong 5 năm tới trước khi có xu hướng giảm dần.
Tuy nhiên, hệ lụy của tình trạng này sẽ kéo dài trong nhiều thập kỷ, thể hiện rõ ở sự chênh lệch lớn giữa số nam và nữ trong độ tuổi kết hôn.
Người đàn ông theo dõi giá cổ phiếu tại một công ty môi giới ở Bắc Kinh - Sputnik Việt Nam, 1920, 07.06.2025
10% dân số Việt Nam chơi chứng khoán
Dưới góc độ kinh tế, bà Nguyễn Thị Ngọc, Phó Cục trưởng Cục Thống kê, cho rằng việc tận dụng hiệu quả lợi thế cơ cấu dân số vàng trong thập kỷ tới có ý nghĩa quyết định đối với tăng trưởng kinh tế và năng lực cạnh tranh quốc gia.
Theo bà, cần ưu tiên đầu tư mạnh vào phát triển kỹ năng cho lực lượng lao động, đặc biệt là kỹ năng số, kỹ năng nghề và khả năng thích ứng công nghệ, đồng thời cải thiện điều kiện việc làm và xây dựng môi trường lao động an toàn, linh hoạt để phát huy tối đa nguồn nhân lực trẻ.
Ở góc độ dân số và kế hoạch hóa gia đình, ông Nguyễn Thế Hà, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu, Thông tin và Dữ liệu (Cục Dân số, Bộ Y tế), nhận định mất cân bằng giới tính khi sinh ảnh hưởng trực tiếp đến từng gia đình và có thể góp phần làm suy giảm mức sinh, tiềm ẩn nguy cơ bất ổn xã hội. Do đó, cần sớm xây dựng các chính sách ứng phó phù hợp trong trung và dài hạn.
Theo đại diện Cục Dân số, một trong những ưu tiên trọng tâm hiện nay là xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia kết nối dữ liệu dân cư với các cơ sở dữ liệu chuyên ngành như hộ tịch, y tế, giáo dục, bảo hiểm xã hội, lao động - việc làm, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và hỗ trợ ra quyết định chính sách một cách chủ động, chính xác.
Tại hội thảo, báo cáo “Những khác biệt về đặc trưng kinh tế - xã hội và nghèo đa chiều trẻ em trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam” đã phác họa bức tranh toàn diện về điều kiện sống và khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản của trẻ em dân tộc thiểu số. Kết quả phân tích cho thấy mức độ nghèo đa chiều có sự khác biệt đáng kể giữa các nhóm dân tộc và vùng địa lý.
Nghiên cứu nhấn mạnh vai trò then chốt của giáo dục, đặc biệt là giáo dục trung học đối với trẻ em gái, trong việc giảm nghèo liên thế hệ và hạn chế tình trạng kết hôn trước 18 tuổi, qua đó cho thấy sự cần thiết của các chính sách can thiệp tổng hợp, linh hoạt và phù hợp với đặc thù từng dân tộc.

Người dân tiếp tục đổ về các thành phố lớn

Bên cạnh đó, báo cáo “Di cư nội địa Việt Nam giai đoạn 2009-2024” tập trung phân tích xu hướng, quy mô và động lực di cư trong 15 năm qua.
Theo kết quả nghiên cứu, quy mô di cư nội địa giảm rõ rệt, từ khoảng 6,4 triệu người giai đoạn 2014-2019 xuống còn 3,8 triệu người giai đoạn 2019-2024. Di cư từ thành thị đến thành thị chiếm hơn 70%, cho thấy các đô thị tiếp tục là điểm đến chủ yếu của người di cư. Đồng thời, xu hướng di chuyển ở khoảng cách ngắn ngày càng phổ biến, phản ánh nhu cầu ổn định nơi cư trú và giảm chi phí di chuyển.
Sinh viên - Sputnik Việt Nam, 1920, 30.01.2025
Dân số Việt Nam phát sinh những vấn đề nghiêm trọng
Những biến động này cho thấy các chính sách phát triển kinh tế - xã hội tại khu vực nông thôn, ven đô và các thành phố vệ tinh đã bước đầu phát huy hiệu quả trong tạo việc làm tại chỗ.
Tuy nhiên, các chính sách vẫn cần tiếp tục được hoàn thiện theo hướng linh hoạt, bao trùm, bảo đảm tiếp cận bình đẳng các dịch vụ xã hội cho người di cư, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала