Nguy cơ Mỹ đánh "tổng lực" vào hàng hóa Trung Quốc
Theo báo cáo Dòng vốn toàn cầu của Công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI), trong tháng 3 và đầu tháng 4/2018, căng thẳng Mỹ — Trung được đẩy lên cao với việc Mỹ tăng thuế đánh vào 50 tỷ USD hàng hóa nhập từ Trung Quốc, chủ yếu là hàng điện tử, công nghệ và ngay lập tức sau đó là biện pháp trả đũa của Trung Quốc cũng với 50 tỷ USD hàng hóa Mỹ, chủ yếu là nông sản, ô tô và máy bay.
Không dừng lại, Mỹ tiếp tục nhắm đến 100 tỷ USD tiếp theo hàng hóa của Trung Quốc, bước đi cho thấy Tổng thống Mỹ — Donald Trump có thể đưa ra một cuộc chiến "tổng lực" đánh vào hầu hết hàng hóa của Trung Quốc.
Năm 2017, xuất khẩu vào Mỹ của Trung Quốc là 505 tỷ USD trong khi nhập khẩu của Trung Quốc từ Mỹ chỉ là 130 tỷ USD, tạo ra thâm hụt thương mại 375 tỷ USD, gấp 5 lần thâm hụt thương mại với quốc gia thứ 2 là Mexico, 71 tỷ USD.
Hiện tại vẫn còn hy vọng cho các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Trung Quốc để giảm bớt căng thẳng trước khi sắc thuế mới có hiệu lực thực sự.
Tuy vậy có 3 lý do để Tổng thống Mỹ — Donald Trump duy trì một cách tiếp cận cứng rắn với Trung Quốc:
Cứng rắn với Trung Quốc đang giúp Donald Trump củng cố các thông điệp trong kỳ tranh cử, từ đó tăng tỷ lệ ủng hộ tại Mỹ.
Các nhiệm kỳ trước Donald Trump dù biết nhưng đã không có biện pháp hữu hiệu để ngăn cản việc các công ty Mỹ phải hy sinh công nghệ và cổ phần để đổi lấy thị phần tại thị trường Trung Quốc.
Trái chiều vốn ngoại chảy vào Mỹ, Trung Quốc
Trong con mắt của giới đầu tư, cuộc chiến thương mại là không tốt cho cả 2, thậm chí nó còn gây ảnh hưởng đến các quốc gia đang tham gia vào chuỗi sản xuất ở 2 nước này.
Tại thị trường Mỹ, dòng vốn bị rút mạnh ra khỏi các quỹ đầu tư cổ phiếu của Mỹ sau khi kế hoạch tăng thuế được công bố chi tiết. Outflow (dòng tiền ra) đã diễn ra 3 tuần liên tiếp với tổng giá trị rút ra là 50,4 tỷ USD, cùng thời gian này inflow (dòng tiền vào) chảy vào các quỹ Money Market Fund của Mỹ là 13,5 tỷ USD, tín hiệu cho thấy giới đầu tư đang chuyển sang các tài sản an toàn.
Tại thị trường Trung Quốc dòng vốn không có dấu hiệu bị rút ra. Ngay cả trong tuần Mỹ công bố danh sách chi tiết 50 tỷ USD hàng Trung Quốc bị đánh thuế, outflow nhỏ xuất hiện, inflow lại diễn ra liên tục.
Dẫu vậy, theo cảnh báo của SSI, cần lưu ý rằng dữ liệu dòng vốn trong giai đoạn này của Trung Quốc không thực sự đáng tin cậy.
Trung Quốc có lịch sử can thiệp vào thị trường chứng khoán, từ các biện pháp hành chính cho đến việc huy động tiền từ các doanh nghiệp ở nước ngoài đổ về "cứu" thị trường.
Đài Loan, nền kinh tế có chuỗi sản xuất gắn chặt với Trung Quốc bị rút vốn 5 tuần liên tiếp trước khi có lại inflow nhỏ vào tuần đầu tháng 4/2018.
Các thị trường EM nhìn một cách tổng thể gần như không có phản ứng tiêu cực trước căng thẳng Mỹ — Trung.
Tổng các quỹ Emerging Markets (EM) tại Châu Á có inflow 3 tuần liền kể từ khi danh sách đánh thuế của Mỹ được công bố. Các quỹ Global Emerging Markets (GEM) đã có inflow 13 tuần liên tiếp.
Xét về điểm số của các thị trường chứng khoán, mức độ ảnh hưởng của giai đoạn chiến tranh thương mại cuối tháng 3/2018 không lớn như giai đoạn số liệu tăng trưởng lương tại Mỹ vào đầu tháng 2/2018.
Ngay cả với Đài Loan, outflow liên tục nhưng chỉ số TWSE vẫn tăng 3/5 tuần gần nhất.
Mỹ, nơi khởi xướng chiến tranh thương mại, lại là nơi chịu ảnh hưởng nhiều nhất với chỉ số S&P 500 đã giảm xấp xỉ 10% kể từ mức đỉnh đầu tháng 2/2018.
Cuộc chiến thương mại đã có ảnh hưởng nhất định đến dòng vốn nước ngoài tại Việt Nam.
Theo thống kê của EPFR Global, xu hướng rút vốn khỏi các quỹ đầu tư cổ phiếu của Việt Nam đã bắt đầu vào tuần thứ 2 của tháng 2/2018, cùng thời điểm với sự sụt giảm của chứng khoán toàn cầu và kéo dài cho đến cuối tháng 3/2018.
Tuần đầu tháng 4/2018, inflow nhỏ quay trở lại, tương đồng với inflow gia tăng ở khu vực EM (Emerging Market — thị trường mới nổi) châu Á và các quỹ GEM (Global Emerging Markets).
Theo thống kê của tổ chức chuyên thống kê dòng vốn ở các quỹ đầu tư trên toàn cầu — EPFR Global, có sự liên hệ khá rõ với dòng vốn ở 3 quỹ ETF chính của Việt Nam: Tăng mạnh trong tháng 1/2018 và bắt đầu giảm dần kể từ tháng 2/2018.
Tuy vậy, xét về quy mô thì giá trị outflow rút từ các ETF không lớn bằng giá trị bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài trên 2 sàn chứng khoán.
Tính từ ngày 08/02/2018, ước tính đã có 1.300 tỷ đồng rút khỏi 3 ETF của VFM, VanEck và Deutsche Bank, con số này bằng 36% tổng lượng vốn đổ vào 3 ETF từ đầu năm tính đến ngày 07/02/2018 là 3.850 tỷ đồng.
Như vậy có thể thấy có sự liên hệ khá rõ giữa dòng vốn, giá trị mua-bán ròng tại Việt Nam với các diễn biến trên thị trường thế giới, nhưng dường như câu chuyện Việt Nam không còn đủ sức nặng.
Thái Lan và Nam Phi đang đi ngược xu hướng, thu hút thêm vốn ngoại trong bối cảnh dòng vốn ở các quốc gia khác giảm sút.
Tiếp tục cải cách, tạo câu chuyện hấp dẫn mới để thu hút dòng vốn nước ngoài là việc rất cần thiết trong bối cảnh hiện nay, đặc biệt khi Việt Nam đang đứng thứ 5 về thâm hụt thương mại với Mỹ.
Theo: Bizlive