Ngày 14/1, thấy bóng dáng của một xe rác từ phía xa, cả chục người dân ở xã Hồng Kỳ (Sóc Sơn, Hà Nội) ùa ra đứng giữa đường chặn lại. Họ nhất quyết không cho xe rác đi vào Khu liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn (bãi rác Nam Sơn).
Lái xe rác sau đó phải quay đầu trở lại để tránh phải đối mặt với những người dân đang trong tâm trạng bức xúc. Ở gần lối vào Khu liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn, nhiều xe chở rác phải nằm lại mà bên trong vẫn còn rất nhiều chất thải sinh hoạt do chưa thể vào đổ.
Từ hôm 9/1, nhiều người dân tại xã Hồng Kỳ đã thay nhau ngăn chặn các xe chở rác từ nội thành vào đổ tại Khu liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn. Họ ở trong lán trại dựng tạm bất kể ngày đêm để chặn không cho bất cứ xe chở rác nào đi qua.
Đã nhiều năm trở lại đây, người dân ở Hồng Kỳ phải chịu sự ô nhiễm từ Khu liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn mang lại. Không chỉ gặp nhiều bệnh tật, mà nguồn nước và đất đai ở đây cũng bị ảnh hưởng.
Nhiều thửa ruộng ở gần bãi rác hiện phải bỏ không vì không thể sản xuất do bị ô nhiễm.
"Hoa màu trồng xuống chẳng thể mọc lên. Cây cối trồng xuống đều hỏng hết, bây giờ tất cả đều bỏ không", bà Ngô Thị Bình (xóm Hòa Bình, xã Hồng Kỳ) chia sẻ khi đang ngồi chặn xe rác.
Theo người dân, vào những ngày mùa Hè, ngoài mùi hôi thối từ bãi rác, nhiều gia đình còn phải đối mặt với ruồi nhặng.
"Đợt tháng 4, tháng 5 nhà tôi bình quân một ngày phải 50 vỉ ruồi. Đấy còn là hà tiện chứ cho thoải mái thì phải 60 cái", bà Bình nói thêm.
Trước đó, vào tháng 5/2016, Chủ tịch UBND Hà Nội Nguyễn Đức Chung có buổi đối thoại với nhân dân các xã trong khu vực gần bãi rác Nam Sơn. Tại đây, Chủ tịch UBND Hà Nội khẳng định, thành phố sẽ đảm bảo mọi quyền lợi chính đáng và cuộc sống của người dân tại khu vực bãi rác Nam Sơn, nhưng đã nhiều năm trôi qua mà điều này vẫn chưa thể thành hiện thực.
"Chính quyền hứa từ năm 2016 đến hết năm 2018 sẽ giải quyết xong việc đền bù đất, di dời người dân khỏi vùng ô nhiễm nhưng sắp hết tháng 1 năm 2019 rồi mà vẫn chưa có tiến triển gì", bà Đào Thị Thường (xóm Phú Lâu, xã Hồng Kỳ) nói.
Cách điểm người dân Hồng Kỳ dựng trại chặn xe khoảng 3 cây số, người dân xã Nam Sơn cũng dựng bạt trên một con đường nhỏ ngay trước một cổng ra vào khác của Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nam Sơn.
Ở giữa cánh đồng, trong cái lạnh của mùa Đông, người dân Nam Sơn cũng đang mong đợi một động thái tích cực từ chính quyền và những bên liên quan vì cuộc sống của họ đã quá khổ vì rác.
"Từ khi có bãi rác này, cuộc sống của chúng tôi hoàn toàn đảo lộn từ không khí cho tới nguồn nước sinh hoạt. 20 năm nay chúng tôi đã phải sống chung với rác, hôi thối và rất nhiều ruồi muỗi", bà Nguyễn Thị Huệ (thôn Xuân Thịnh, xã Nam Sơn) chia sẻ.
Anh Huynh và nhiều người dân khác sống gần đó vì cực chẳng đã nên mới phải ra chặn những xe chở rác đi vào vào Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn.
"Chúng tôi sinh sống ở đây đã lâu, phải chịu mọi hệ lụy mà bãi rác này thải ra, từ ung thư cho tới viêm phổi, rồi ô nhiễm đủ thứ. Nội thành mới chỉ có 3 ngày đã không chịu nổi mùi rác, vậy mà người dân chúng tôi đã phải chịu đựng cái mùi đó đã hơn 20 năm nay, rồi đủ các thứ bệnh từ bãi rác Nam Sơn này mà ra", anh Huynh nói.
Cách đây gần hai năm, người dân sống quanh khu xử lý rác Nam Sơn cũng đã từng lập chốt chặn xe chở rác, yêu cầu chính quyền xử lý rốt ráo tình trạng ô nhiễm. Tuy nhiên, tình trạng không được cải thiện, cuộc sống người dân bị ảnh hưởng nhiều nên nay họ lại chặn xe rác một lần nữa.
Liên quan đến sự việc, ông Lê Hữu Mạnh — Phó Chủ tịch thường trực UBND huyện Sóc Sơn cho biết, khoảng 16h30 ngày 14/1, những người dân phong tỏa lối ra vào Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn bắt đầu tháo dỡ lều bạt, chướng ngại vật và rời đi. Xe chở rác đã ra vào khu vực này bình thường.
Phó Chủ tịch UBND huyện Sóc Sơn cũng cho biết, chính quyền địa phương đã thông báo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho người dân quanh khu vực này.
"Trước đây, thành phố có chủ trương cho di dời trong phạm vi ranh giới vùng ảnh hưởng từ 0 — 500m nhưng mình làm chậm nên thành phố có quyết định sẽ đẩy nhanh tiến độ lên, dự kiến sang quý II có thể trả được tiền cho dân", ông Mạnh cho biết.
Khu liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn nằm trên địa bàn 3 xã Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ của huyện Sóc Sơn, có diện tích khoảng 83 ha, được đưa vào hoạt động từ năm 1999.
Bãi rác Nam Sơn là nơi tiếp nhận, xử lý rác chính của các quận, huyện ở Hà Nội với công suất trên 4.000 tấn/ngày, cao điểm 6.000 tấn/ngày.
Những ngày qua, do các xe rác vào Khu liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn bị người dân chặn lại, nên trong nội thành nhiều tuyến phố ngập ngụa trong rác.
Công ty TNHH một thành viên Môi trường Đô thị Hà Nội đã buộc phải điều chuyển tạm thời rác đến các bãi tập kết tại nhà máy chế biến phế thải Cầu Diễn (quận Nam Từ Liêm), Trạm trung chuyển rác thải Lâm Du (quận Long Biên).