"Tôi mới đi họp phụ huynh cuối năm cho cháu trai lớp 6. Sĩ số lớp 43, thì 42 bạn đạt loại giỏi, duy nhất một em khá. Không biết nhà trường cho học và thi kiểu gì mà toàn nhân tài".
Đó là tâm sự của anh Hùng (Bà Rịa - Vũng Tàu) sau khi họp phụ huynh cuối năm cho cháu. Người này thấy ngỡ ngàng với chính thành tích của cháu mình. Anh không tin một đứa trẻ 12 tuổi "đang có nhiều vấn đề" lại được đánh giá là học sinh giỏi.
Bi kịch của đứa trẻ 12 tuổi
Chia sẻ với Zing.vn, anh Hùng cho biết vì anh trai bị bệnh, chị dâu phải theo chăm sóc, cháu trai ở với anh vài tháng nay. Anh thay bố mẹ bé đi họp phụ huynh cuối năm.
Kết quả, cháu anh có tên trong số 42 học sinh giỏi của lớp. Thế nhưng, không những không vui, người đàn ông này còn "có gì lấn cấn" giữa kết quả học tập và thực tế những gì cháu mình biểu hiện khi ở nhà.
"Tôi chưa thấy đứa trẻ nào thất bại như cháu mình, 12 tuổi nhưng không biết yêu thương, không biết tôn trọng người khác, không tự chịu trách nhiệm với bản thân, không thể chủ động sinh hoạt. Chưa bao giờ thấy cháu nói được một câu rõ nghĩa và chuẩn mực", anh Hùng nhận xét.
Trong vài tháng chăm sóc, quan sát, người chú nhận ra cháu mình bị nghiện tivi, game, do trước đây cha mẹ ít quan tâm, để con chơi điện thoại, máy tính. 12 tuổi, bé đã cận 7 đi-ốp. Thêm vào đó, khả năng ngôn ngữ của nam sinh không được như các bạn đồng trang lứa. Cháu hay cáu gắt và khóc nếu người khác không đáp ứng yêu cầu của mình. Quan trọng hơn, cậu bé học lớp 6 nhưng không biết yêu thương người khác.
"Cháu học chính buổi chiều, buổi sáng phụ đạo ở trường. Học cả ngày trên trường, tối về nhà, tôi không thấy nó đụng vào sách vở bao giờ. Một đứa trẻ như vậy nhưng vẫn được xếp loại giỏi, hạnh kiểm tốt, khiến tôi thực sự hoài nghi cách đánh giá của thầy cô", anh Hùng nói.
Người đàn ông này cho hay lớp 6 của một trường THCS bình thường mà đạt 98% học sinh giỏi, trong đó có cháu mình, khiến phụ huynh không thể không đặt câu hỏi: Các bé quá xuất sắc hay giáo dục nặng thành tích?
Tuy nhiên, anh Hùng không đổ hết lỗi cho thầy cô, mà thừa nhận rằng cháu mình như vậy lỗi trước hết ở cha mẹ, gia đình. Dù vậy, anh vẫn không đồng tình với cách đánh giá của nhà trường.
Vấn nạn thành tích
Trường hợp của cháu anh Hùng không phải đơn lẻ, khi tình trạng "ai cũng được giấy khen" cứ "đến hẹn lại lên", nở rộ vào cuối năm học. Người người, nhà nhà khoe giấy khen "học lực giỏi, hạnh kiểm tốt" của con lên mạng xã hội. Những con số đẹp cũng được thầy cô công bố trong buổi họp phụ huynh cuối năm, gần như 100% học sinh của lớp đạt loại giỏi.
"Đa số giáo viên vẫn chạy theo thành tích ảo, không dám cho học sinh học lực trung bình, chứ đừng nói yếu. Với tờ giấy khen hình thức, sau này, các em vào đời cùng hành trang không kỹ năng sống, không kỹ năng giao tiếp, không kỹ năng suy nghĩ, hành động theo cảm tính, lười tư duy, lao động", tài khoản Lê Đình Quế viết.
Theo anh Hồng Công Xứng, cháu anh học lớp 9, vì không đạt loại khá, giỏi nên được nhà trường "động viên" không nên thi vào lớp 10, kẻo ảnh hưởng thành tích chung của trường.
Một trường hợp khác là lớp của cháu chị Nguyễn Thị Huyền, giảng viên ĐH Tôn Đức Thắng, TP.HCM. Lớp 43 học sinh, 42 em là học sinh giỏi, một bạn loại khá.
Vấn đề còn nằm ở chỗ bảng điểm nhà trường gửi đến phụ huynh gồm cả việc xếp hạng, đánh dấu thứ tự của từng bạn theo điểm số.
"Mình tưởng chuyện xếp hạng đã được đưa vào viện bảo tàng. Thông tư 58 về hướng dẫn đánh giá học sinh trung học cũng không có mục xếp hạng, vậy mà các trường vẫn dùng.
Bảng điểm, thứ hạng công khai. Một học sinh có điểm trung bình trên 7 (điểm số tương ứng năng lực) cũng rất đáng để tự hào. Nhưng khi bị công khai xếp hạng thứ 43/43, dù điểm cao, học sinh và gia đình có chạnh lòng không?", cô Huyền đặt câu hỏi.
Nữ giáo viên đề xuất các trường không công khai điểm số, không đánh giá thứ hạng, điểm của ai, người ấy biết. Công khai điểm số, đánh giá, xếp hạng chỉ gieo vào đầu học sinh và phụ huynh suy nghĩ so bì, hơn thua, từ đó dẫn đến áp lực thành tích.