Trong khi Nhà Trắng đang tăng thuế, Bắc Kinh đã sử dụng các sơ đồ cho phép họ tiếp tục bán hàng hóa sang Mỹ và thậm chí tăng kim ngạch xuất khẩu, bỏ qua các hạn chế. Những ai giúp Trung Quốc duy trì thặng dư thương mại với Hoa Kỳ và lý do tại sao doanh nghiệp Trung Quốc sẵn sàng chuyển đến Việt Nam và Nga - theo tài liệu của Sputnik.
Đóng gói và dán nhãn khác
Theo Bộ Thương mại Hoa Kỳ, từ tháng 1 đến tháng 3 năm nay, xuất khẩu của Trung Quốc đã giảm với tỷ lệ hàng năm là 12% (15,2 tỷ đô la). Vào tháng 3, thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc đã giảm xuống còn 20,75 tỷ USD, ở mức cách đây 5 năm. Thông tin nhận được trước lần cuối cùng Mỹ tăng thuế cho thấy con số thâm hụt này có thể sẽ tiếp tục giảm sâu hơn nữa.
Tuy nhiên, một nghiên cứu trên ấn phẩm kinh doanh Nikkei Asian Review khiến số liệu trở nên đáng ngờ. Sau khi phân tích dữ liệu của Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ (USITC), Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC) và kiểm tra sự dịch chuyển hàng hóa giữa Hoa Kỳ, Trung Quốc và phần còn lại của thế giới, các nhà phân tích phát hiện ra hậu quả của việc tăng thuế của Mỹ đối với các nhà xuất khẩu Trung Quốc không phải là quá thảm khốc. Các chuyên gia ghi nhận sự gia tăng "xuất khẩu đường vòng", che giấu nguồn gốc thực sự của hàng hóa Trung Quốc. Các quốc gia trung gian đang giúp tổ chức việc đó.
Tạp chí Nikkei Asian Review đã nghiên cứu năm nhóm hàng hóa xuất khẩu chính của Trung Quốc với thiệt hại lớn nhất từ sự tăng thuế nhập khẩu của Mỹ: máy móc xây dựng, thiết bị điện và ô tô cùng với phụ tùng linh kiện, đồ nội thất, đồ chơi. Theo đó từ tháng 1-tháng 3, xuất khẩu của năm nhóm hàng hóa này từ Trung Quốc sang Hoa Kỳ đã thực sự giảm 16% (tương đương 12,2 tỷ đô la). Nhưng thực tế khối lượng xuất khẩu những hàng hóa này từ Trung Quốc sang Hoa Kỳ - thông qua Việt Nam, Đài Loan và Mexico - lại tăng lên.
Như vậy các sản phẩm của Trung Quốc xuất từ Việt Nam đến Hoa Kỳ đã tăng thêm 58% (2,7 tỷ đô la). Xuất khẩu hàng hóa năm nhóm này từ Trung Quốc sang Đài Loan tăng 23% trong ba tháng và từ Đài Loan sang Mỹ tăng 31%.
Những lý do rất rõ ràng: để bù đắp tổn thất do thuế của Mỹ, các nhà xuất khẩu Trung Quốc đang tạo ra chuỗi cung ứng mới. Kể từ khi Washington đưa ra các mức thuế cấm nhập, sáu quốc gia ở Đông Nam Á và Đài Loan đã tổ chức giao gần 1600 loại hàng hóa mới mà họ chưa từng bán ở Hoa Kỳ trước đây.
Một thùng mật ong
Thực tế là các nhà sản xuất Trung Quốc sẽ làm điều đó, các chuyên gia đã cảnh báo vào năm ngoái.
"Trong ngắn hạn, các hạn chế thương mại dẫn đến cách giải quyết lách luật. Trong đó do thực tế hầu hết các sản phẩm Trung Quốc đều có lợi nhuận thấp và thuế 10 phần trăm chỉ đơn giản là ăn hết lợi nhuận của nhà sản xuất", Dein Chamorro, đối tác cao cấp của công ty tư vấn Control Risks (Sigapore) cho biết.
Trong nhiều năm, người Trung Quốc đã xây dựng các sơ đồ "xuất khẩu đường vòng" trong buôn bán mật ong. Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là nhà sản xuất sản phẩm này lớn nhất thế giới, nhưng kể từ năm 2001, các trung gian địa phương đã phải chịu thuế chống bán phá giá của Hoa Kỳ.
Họ đã thành công vượt qua các hạn chế bằng cách gửi những thùng mật ong khổng lồ không nhãn mác đến Thái Lan và Việt Nam. Ở đó, sản phẩm được đóng gói trong lon và dán nhãn địa phương.
Một ví dụ khác là gỗ dán.
"Các công ty Trung Quốc đã kiểm soát 80% thị trường gỗ dán cứng của Mỹ và đang tìm cách mở rộng hơn nữa", Liên minh các nhà sản xuất ván ép Mỹ cho biết vào năm 2013.
Washington lắng nghe các nhà sản xuất và áp thuế đối với ván ép. Nhưng điều này không giúp được gì: các sản phẩm từ Trung Quốc giờ chỉ đơn giản là được đóng gói lại trong các nhà máy Việt Nam và được cung cấp nhãn hiệu Made in Vietnam.
Di dời sản xuất
Trong khi đó, các doanh nghiệp Trung Quốc chuyển sản xuất sang các nước láng giềng và Mexico. Họ gửi vật liệu và linh kiện đến đó và sau đó được chuyển đến Hoa Kỳ dưới dạng thành phẩm.
Nhiều công ty Trung Quốc sẽ thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam. Ví dụ như Công ty Shenzhen H&T Intelligent Control chuyên sản xuất linh kiện điện tử, hay như nhà sản xuất TV hàng đầu CTLgroup. Doanh nghiệp Trung Quốc cũng nhận thấy những điều kiện phù hợp ở Nga.
Theo Tổng thư ký Hiệp hội Phát triển doanh nghiệp hải ngoại Trung Quốc (CODA), He Zhenwei, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ của Trung Quốc đang nghiêm túc xem xét đến khả năng này.