Trong thương vụ Mobifone mua AVG, bị cáo Nguyễn Bắc Son với tư cách là Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông đã lợi dụng chức vụ quyền hạn để nhận số tiền hối lộ 3 triệu USD từ Phạm Nhật Vũ, vi phạm quy định về quản lý kinh tế, gây thiệt hại lớn tài sản Nhà nước, nên bị VKSND Cấp cao tại Hà Nội đề nghị y án chung thân.
Đề nghị y án chung thân với cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son
Sáng nay 24/4, Tòa án nhân dân (TAND) Cấp cao tại Hà Nội tiếp tục phiên xét xử phúc thẩm với phần luận tội đối với bị cáo Nguyễn Bắc Son và 8 bị cáo khác trong đại án Mobifone mua 95% cổ phân AVG.
Cụ thể, tại phiên xử sáng nay, Tòa xem xét đơn kháng cáo của 9 bị cáo trong vụ án này gồm: Nguyễn Bắc Son (cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông), Lê Nam Trà (nguyên Chủ tịch Hội đồng thành viên MobiFone), Hoàng Duy Quang (thẩm định viên Công ty AMAX), Phạm Thị Hoa Mai (cựu thành viên Hội đồng thành viên Mobifone), Hồ Tuấn (nguyên Phó Tổng Giám đốc MobiFone), Nguyễn Mạnh Hùng (nguyên Phó Tổng Giám đốc MobiFone), Nguyễn Bảo Long (nguyên Phó Tổng Giám đốc MobiFone), Nguyễn Đăng Nguyên (nguyên Phó Tổng Giám đốc MobiFone), Phạm Thị Phương Anh (nguyên Phó Tổng Giám đốc MobiFone).
Trong phần luận tội, Đại diện VKSND Cấp cao Hà Nội đã xác định và làm rõ vai trò của ông Nguyễn Bắc Son trong thương vụ AVG. Theo đó, bị cáo Nguyễn Bắc Son với cương vị là Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, đã giới thiệu, định hướng cho MobiFone mua 95% cổ phần của AVG.
Đồng thời, chính cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cũng là người đề xuất đưa dự án vào danh mục “tài liệu mật”, chỉ đạo cấp dưới lập tổ thẩm định giá và yêu cầu Thứ trưởng ký quyết định phê duyệt dự án (kéo theo cả cựu Bộ trưởng Trương Minh Tuấn).
Về phần mình, tại phiên tòa, bị cáo Son thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố và bản án sơ thẩm đã tuyên. Ông Son là người có chức vụ quyền hạn cao nhất, có vai trò quyết định trong thực hiện dự án MobiFone mua 95% cổ phần AVG bất chấp quy định của pháp luật. Hành vi của ông Son và đồng phạm gây thiệt hại 6.500 tỉ đồng.
VKSND Cấp cao xác định, hành vi của bị cáo Nguyễn Bắc Son đã xâm phạm trật tự quản lý kinh tế của Nhà nước về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây thiệt hại tài sản cho Nhà nước và ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của MobiFone.
Ngoài ra, ông Nguyễn Bắc Son còn nhận số tiền hối lộ rất lớn lên đến 3 triệu USD (hơn 66 tỷ đồng). Hành vi này vi phạm pháp luật hình sự, đi ngược lại chủ trương phòng, chống tham nhũng của Đảng và Nhà nước Việt Nam thời gian qua.
Với những căn cứ này, VKSND Cấp cao đề nghị y án Chung thân với cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son. Trước đó, trong các ngày từ 16 - 28/12/2019, Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án này và tuyên phạt bị cáo Nguyễn Bắc Son án Chung thân về tội “Nhận hối lộ”, 16 năm tù về tội “Vi phạm các quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng”, tổng hợp hình phạt chung đối với bị cáo Nguyễn Bắc Son là tù chung thân. Các lý do bị cáo đưa ra để kháng cáo đã được cấp sơ thẩm xem xét đầy đủ.
Trình bày trước tòa ngày hôm qua 23 tháng 4 cũng như đã nêu trong đơn kháng cáo gửi Tòa Cấp cao, cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son xin được hưởng triệt để các tình tiết giảm nhẹ cho cả hai tội danh “Nhận hối lộ” và “Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng”.
Ông Nguyễn Bắc Son cho biết, bản thân ông rất ân hận khi để xảy ra sai phạm trong quá trình công tác. Quá trình giải quyết vụ án, ông Son đã nhận ra trách nhiệm của mình và kiểm điểm, thành khẩn nhận khuyết điểm.
Vì sao ông Lê Nam Trà và một số cựu lãnh đạo Mobifone được giảm án?
Trong phần luận tội hôm nay, đối với bị cáo Lê Nam Trà, VKSND Cấp cao đánh giá, Cựu Chủ tịch Hội đồng thành viên Mobifone Lê Nam Trà “là người nhận chỉ đạo của ông Nguyễn Bắc Son” trong thương vụ đầu tư, mua cổ phần của AVG.
Điều đáng trách của ông Trà, theo cơ quan tố tụng, chính là dù biết tình hình tài chính, kinh doanh thua lỗ của AVG nhưng đã cùng các cựu lãnh đạo Mobifone thông qua dự án để trình lên cấp trên xem xét và ký duyệt.
Đánh giá hành vi, VKSND Cấp cao cho rằng, bị cáo Lê Nam Trà và cấp dưới đã chịu sự chỉ đạo của cấp trên nên mức án 7 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng so với các bị cáo Trương Minh Tuấn, Phạm Đình Trọng là “có phần nghiêm khắc”.
Do đó, VKSND Cấp cao thấy cần xem xét giảm một phần hình phạt cho bị cáo Trà về tội danh này. Còn về tội Nhận hối lộ, Cựu Chủ tịch Hội đồng thành viên Mobifone Lê Nam Trà đã nhận 2,5 triệu USD từ Phạm Nhật Vũ, do đó, XKS nhận thấy xét về vị trí, vai trò của bị cáo khi nhận hối lộ và tuyên phạt 16 năm tù là “phù hợp”.
VKS đề nghị Tòa phúc thẩm chấp nhận một phần kháng cáo của ông Trà, giảm một phần hình phạt của tội vi phạm quy định về quản lý vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng từ 1-2 năm tù, giữ nguyên tội hối lộ.
Về phần các bị cáo Hồ Tuấn, Phan Thị Hoa Mai, Phạm Thị Phương Anh, Nguyễn Mạnh Hùng và Hoàng Duy Quang, đại diện VKSND Cấp cao nhận thấy mức án sơ thẩm dành cho họ là phù hợp, không chấp nhận đơn kháng cáo. Trước đó, trong phiên xử sơ thẩm, cùng phạm tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng”, các bị cáo này đều bị tuyên phạt 2 năm 6 tháng tù.
Về hai bị cáo Nguyễn Đăng Nguyên và Nguyễn Bảo Long (được Mobifone kháng cáo và xin giảm nhẹ hình phạt trước đó), VKSND Cấp cao nhận thấy, sau khi xem xét các tình tiết giảm nhẹ thấy phù hợp. Do đó, đại diện VKS đề nghị chấp nhận kháng cáo của 2 bị cáo. Theo đó, đề nghị giảm 6 tháng tù cho bị cáo Nguyễn Bảo Long (Tòa sơ thẩm tuyên 2 năm 6 tháng tù) và chấp nhận kháng cáo của bị cáo Nguyễn Đăng Nguyên, cho bị cáo Nguyên hưởng án treo (Tòa sơ thẩm tuyên 2 năm tù).
Như vậy, sau khi tổng hợp các quan điểm luận tội và kháng cáo xin giảm án, công tố viên của VKSND cấp cao đề nghị Tòa phúc thẩm bác kháng cáo, tuyên y án đối với các bị cáo Nguyễn Bắc Son (án chung thân), Hồ Tuấn, Phan Thị Hoa Mai, Phạm Thị Phương Anh và Nguyễn Mạnh Hùng (cùng 2 năm 6 tháng tù), Hoàng Duy Quang (3 năm tù).
Các bị cáo được giảm án là Lê Nam Trà, giảm 1-2 năm về tội Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng. Nhưng giữ nguyên mức án 16 năm tù về tội Nhận hối lộ. Bị cáo Nguyễn Bảo Long được giảm 6 tháng còn 2 năm tù và Nguyễn Đăng Nguyên được hưởng án treo.
Vai trò cầm đầu của ông Nguyễn Bắc Son trong thương vụ Mobifone mua AVG
Cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao nêu rõ, năm 2015, MobiFone thực hiện Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình theo hình thức đầu tư vốn nhà nước mua 95% cổ phần của AVG với số tiền 8.900 tỷ đồng (chính xác là 8.889,8 tỷ). Dự án này thuộc nhóm A - tức thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư. Bộ Thông tin và Truyền thông là cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại MobiFone có trách nhiệm chỉ đạo MobiFone trong quá trình thực hiện dự án, quyết định phê duyệt dự án đầu tư khi có Quyết định chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện dự án, các ông Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Lê Nam Trà, Cao Duy Hải cùng một số nguyên lãnh đạo MobiFone, cán bộ Bộ Thông tin và Truyền Thông, Công ty Thẩm định giá AMAX ( Phan Thị Hoa Mai, Hồ Tuấn, Phạm Thị Phương Anh, Nguyễn Mạnh Hùng, Nguyễn Bảo Long, Nguyễn Đăng Nguyên, Võ Văn Mạnh, Hoàng Duy Quang) đã có hành vi vi phạm pháp luật trong việc đề xuất dự án đầu tư, đánh giá về tài chính, kinh doanh của AVG, tiến hành thẩm định giá, lập, trình dự án và quyết định phê duyệt dự án đầu tư, thanh toán mà không hề được Thủ tướng đồng ý phê duyệt đầu tư. Các hành vi này đã gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho tài sản của Nhà nước, với tổng giá trị thiệt hại hơn hơn 6.590 tỷ đồng.
Khi dự án còn chưa được Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư, ông Nguyễn Bắc Son đã chỉ đạo ông Phạm Đình Trọng đề xuất và giao cho ông Trương Minh Tuấn ký quyết định phê duyệt. Đồng thời, khi phê duyệt dự án, các ông Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn và Phạm Đình Trọng cũng không yêu cầu MobiFone loại trừ 2 khoản ngoài lĩnh vực truyền hình của AVG, bao gồm đầu tư tại Công ty cổ phần giống tằm Mai Lĩnh và Công ty cổ phần An Viên B.P.
Không những thế, ông Nguyễn Bắc Son còn chỉ đạo quyết liệt cho MobiFone phải mua cổ phần của AVG, yêu cầu thực hiện dự án trong năm 2015, cũng như chỉ đạo cho ông Trà ký hợp đồng mua bán cổ phần với AVG trong tháng 12-2015, trước khi cựu bộ trưởng này nghỉ hưu.
Trong quá trình chỉ đạo thương vụ Mobifone mua AVG, các bị cáo Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Lê Nam Trà và Cao Duy Hải đều biết rõ giá trị tài sản, tình hình tài chính, kinh doanh của AVG thua lỗ kéo dài, biết rõ các quy định pháp luật cần tuân thủ khi thực hiện dự án, tuy nhiên, các bị cáo ở mỗi vị trí, vai trò quyền hạn của mình đã thực hiện không đúng các quy định của nhà nước về trình tự, thủ tục đầu tư, quy định về quản lý sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Dù biết rõ dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone chưa được Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư nhưng bị cáo Nguyễn Bắc Son đã chỉ đạo cho Trương Minh Tuấn ký Quyết định số 236 và chỉ đạo cho Lê Nam Trà, Cao Duy Hải thực hiện việc ký kết hợp đồng mua bán cổ phần của AVG với giá mua 8.898,3 tỷ đồng và phải hoàn thành trong tháng 12/2015. Kết quả, Phạm Nhật Vũ đã bán cho MobiFone 95% cổ phần AVG với giá 8.898,3 tỷ đồng cao hơn giá trị thật của AVG rất nhiều lần, mang lại lợi ích cho Phạm Nhật Vũ và các cổ đông AVG số tiền hơn 6.475 tỷ đồng, đây là hậu quả thiệt hại trực tiếp làm mất vốn Nhà nước tại MobiFone.
Ngoài ra, các bị cáo Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Lê Nam Trà, Cao Duy Hải đã nhận một số tiền lớn của Phạm Nhật Vũ. Cụ thể, Phạm Nhật Vũ đã đưa cho Nguyễn Bắc Son số tiền 3 triệu USD. Chính bản thân ông Nguyễn Bắc Son khai nhận sau khi hoàn thành sự án Mobifone thanh toán 95% giá trị hợp đồng cho AVG, Phạm Nhật Vũ đã đến nhà riêng của ông Son tại phố Lý Nam Đế, phường Cửa Đông, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội để đưa cho ông 3 triệu USD, khoảng 65 tỷ. Ông Lê Nam Trà 2,5 nhận hối lộ triệu USD, Cao Duy Hải 500.000 USD, Trương Minh Tuấn 200.000 USD. Các bị cáo nêu trên nhận thức được hành vi sai phạm, biết rõ việc nhận tiền trên của Phạm Nhật Vũ là do đã chỉ đạo, quyết định việc MobiFone mua cổ phần của AVG, nên số tiền nhận được là từ việc mua bán AVG.