Theo nhận định của HĐXX, tính chất vụ án là đặc biệt nghiêm trọng, hành vi của các bị cáo đã gây thiệt hại thuộc sở hữu nhà nước hơn 6.000 tỉ đồng, làm chậm tiến độ cổ phần hóa MobiFone và gây ảnh hưởng lớn đến niềm tin của nhân dân. Cùng với đó, một số bị cáo nhận số tiền hối lộ rất lớn xưa nay chưa từng có nên cần có hình phạt nghiêm khắc để đảm bảo tính răn đe.
Bị cáo Nguyễn Bắc Son bị tuyên y án chung thân
Với tư cách bộ trưởng Bộ Thông tin Truyền thông thời điểm đó, bị cáo Nguyễn Bắc Son là người trực tiếp thành lập, đánh giá dự án, định hướng cho MobiFone mua cổ phần AVG, đồng ý bản ghi nhớ, ký quyết định thành lập tổ thẩm định, thống nhất giá mua 95% cổ phần là hơn 8.900 tỉ đồng, yêu cầu thương vụ phải được triển khai ngay trong năm 2015.
Tại tòa, bị cáo Nguyễn Bắc Son thừa nhận hành vi phạm tội đúng như cáo trạng truy tố và bản án sơ thẩm đã tuyên. Trong vụ việc này, bị cáo là người có chức vụ quyền hạn cao nhất, có vai trò quyết định trong thực hiện dự án MobiFone mua 95% cổ phần AVG bất chấp quy định của pháp luật. Hành vi của bị cáo Son và đồng phạm gây thiệt hại 6.500 tỉ đồng.
Trong quá trình thực hiện dự án, ông Son đã nhiều lần trao đổi với Phạm Nhật Vũ, chỉ đạo cấp dưới thực hiện dự án với mục đích tư lợi cá nhân. Sau khi MobiFone chuyển tiền cho AVG, bị cáo Son đã được hối lộ 3 triệu USD từ Phạm Nhật Vũ.
Tòa cấp sơ thẩm đánh giá bị cáo Son có vai trò quan trọng nhất, đầu vụ nên phải chịu hình phạt cao nhất. Do đó, việc tòa cấp sơ thẩm xử phạt bị cáo 16 năm tù về tội “vi phạm quy định về quản lý vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng” là không nặng, hình phạt chung thân tội “nhận hối lộ” là thỏa đáng.
Tòa cũng nhận định, ý kiến cho rằng bị cáo Son có hành vi ngăn chặn giảm thiểu thiệt hại là không có cơ sở. Trong quá trình điều tra, bị cáo nhận tội nhưng không khai báo rõ hành vi phạm tội, gây khó khăn cho cơ quan điều tra làm rõ tội nhận hối lộ.
Do đó, tòa cho rằng không có căn cứ áp dụng thêm các tình tiết giảm nhẹ cho ông Nguyễn Bắc Son như quan điểm của các luật sư nêu ra trong phần tranh tụng.
HĐXX kết luận, không có căn cứ giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Son trong cả hai tội. Từ nhận định trên. tòa phúc thẩm tuyên bị cáo Nguyễn Bắc Son y án 16 năm tù về tội “vi phạm quy định về quản lý vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng” và mức án chung thân về tội “nhận hối lộ”.
Bị cáo Lê Nam Trà được giảm 3 năm so với án sơ thẩm
Đối với bị cáo Lê Nam Trà, bản án xác định ông Trà phạm tội trong bối cảnh doanh nghiệp mà bị cáo quản lý thuộc cấp dưới của Bộ, bị cáo thực hiện dự án do chỉ đạo quyết liệt của Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son…
Tòa xét thấy mức hình phạt mà cấp sơ thẩm tuyên bị cáo Trà vẫn cao hơn bị cáo Trương Minh Tuấn, Cao Duy Hải… là chưa xem xét tới hoàn cảnh phạm tội của bị cáo.
Ngoài các tình tiết giảm nhẹ khác, tòa cũng xét đến việc bị cáo Trà còn là người chủ động tham gia hủy bỏ hợp đồng với AVG, nên có căn cứ giảm 1 phần hình phạt cho bị cáo.
Về tội “nhận hối lộ”, bị cáo đã tự thú về hành vi này khi hành vi này chưa bị phát giác, chính từ đó đã giúp cơ quan mở rộng điều tra, khởi tố tội “nhận hối lộ”. Tuy nhiên, cấp sơ thẩm khi lượng hình đã xem xét hết các tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo ở tội danh này.
Từ những nhận định trên, HĐXX tuyên phạt bị cáo Lê Nam Trà 4 năm tù tội “vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng” và 16 năm tù tội “nhận hối lộ”, tổng hợp hình phạt là 20 năm tù. Như vậy, bị cáo được giảm 3 năm tù so với án sơ thẩm.
Với các bị cáo còn lại, HĐXX nhận định có căn cứ để chấp nhận 1 phần kháng cáo.
Theo đó, hai cựu phó tổng giám đốc MobiFone Phan Thị Hoa Mai và Hồ Tuấn được nhận định đã có hành vi giúp sức tích cực cho ông Lê Nam Trà nhưng không có hành vi vụ lợi. Hai bị cao cũng đã tích cực trong việc khắc phục hậu quả, có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác. Bà Phan Thị Hoa Mai và ông Hồ Tuấn lại được đại diện MobiFone xin cho hưởng khoan hồng nên HĐXX nhận định có căn cứ áp dụng thêm, triệt để tình tiết giảm nhẹ. Hai bị cáo được giảm từ 2 năm 6 tháng xuống còn 12 tháng tù.
Với hai cựu phó tổng giám đốc Phạm Thị Phương Anh, Nguyễn Mạnh Hùng, Nguyễn Bảo Long, HĐXX cho rằng mức phạt mỗi người 2 năm 6 tháng tù ở bản án sơ thẩm là chưa có sự phân hoá. Vì thế, cấp phúc thẩm cho các bị cáo hưởng mức án thấp nhất, còn 12 tháng tù.
Bị cáo Hoàng Duy Quang (giám đốc chi nhánh phía Bắc của AMAX) \ được giảm án từ 3 năm xuống 14 tháng tù.
Bị cáo Nguyễn Đăng Nguyên là người có nhiều thành tích xuất sắc, chiến sĩ thi đua ngành, bằng khen của Bộ, có nhiều đơn đề nghị xem xét cho bị cáo. HĐXX cũng nhận xét, bị cáo là người có “vai trò thấp nhất” trong vụ án. Từ cơ sở đó, tòa phúc thẩm quyết định giảm nhẹ hình phạt, cho bị cáo Nguyên cải tạo ngoài địa phương, cơ quan nơi bị cáo công tác. Tòa đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Đăng Nguyên 12 tháng tù, cho hưởng án treo.
Tòa phúc thẩm giữ nguyên phán quyết sơ thẩm huỷ lệnh kê biên căn nhà của ông Son tại phố Lý Nam Đế và nhà ông Tuấn ở phố Hào Nam. Các bị cáo và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan phải nộp số tiền thu lời bất chính vào ngân sách nhà nước. Trong đó, ông Son phải nộp 66,495 tỷ đồng, ông Tuấn nộp 4,452 tỷ đồng, ông Trà nộp 55,592 tỷ đồng, ông Hải nộp 11,25 tỷ đồng. Cả 4 bị cáo đều đã nộp đủ số tiền quy định.
Lời sau cùng vụ AVG: Xin lỗi Đảng, xin lỗi nhân dân
“5 năm qua là nỗi buồn thường trực đối với bản thân tôi”, cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông mở đầu lời nói sau cùng trước tòa phúc thẩm về thời gian từ khi vụ án khởi tố đến đưa ra xét xử.
Với tội danh nhận hối lộ 3 triệu USD, ông Son chịu rất nhiều áp lực về hành vi của mình và đã phải trả giá cho hành vi đó bằng hình phạt nghiêm khắc.
Ông Son cho biết mình đã thấy “lòng nhẹ hơn” rất nhiều sau khi thành khẩn khai báo và gia đình khắc phục xong hậu quả. Cựu Bộ trưởng cho hay sẽ chấp nhận mức án mà tòa sẽ tuyên cho ông, vì đã “nộp lại hết những tài sản không thuộc về mình”. Tuy nhiên, ông Son hy vọng rằng, với sự khoan dung “đánh kẻ chạy đi không đánh người chạy lại”, mọi người sẽ “ít nhiều chia sẻ và tha thứ” cho ông.
“Tại phiên tòa hôm nay, cho tôi gửi lời xin lỗi lãnh đạo Đảng, nhà nước, nhân dân vì sai phạm của tôi đã ảnh hưởng uy tín, ảnh hưởng niềm tin nhân dân với Đảng. Cho tôi gửi lời xin lỗi chân thành tới Bộ Thông tin và Truyền thông, ngành thông tin truyền thông”, ông Nguyễn Bắc Son bày tỏ.
Chủ tọa phiên tòa đã ngắt lời khi ông Son đề cập đây là vụ án hy hữu trong lịch sử xét xử vì chỉ sau 3 tháng đã khắc phục xong số tiền gây thiệt hại đặc biệt lớn với gần 9.000 tỷ đồng và hành vi đưa - nhận hối lộ không bàn bạc trước. Tuy nhiên, bị cáo Son xin được trình bày vì đây là “lời nói sau cùng” của bị cáo tại tòa.
Cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục gửi lời xin lỗi đến Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, các lãnh đạo Đảng, Nhà nước do hành vi của mình đã làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà nước, gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng niềm tin của nhân dân.
Việc trình bày của ông Son khá chậm, nhiều câu lặp ý, giọng đều đều, đôi khi ngập ngừng. Ông hy vọng HĐXX xem xét các tình tiết giảm nhẹ cho mình và các bị cáo khác. Theo ông, mọi người trong vụ án đều thành khẩn khai nhận, khắc phục hết 100% thiệt hại, do đó phải có sự khác biệt với người khắc phục một phần hoặc không.
Bên cạnh đó, bị cáo là người có nhân thân tốt, thành tích xuất sắc trong công tác cũng cần được đánh giá khác với người tái phạm, nhân thân xấu. Từ cơ sở đó, ông Son mong tòa sẽ "ưu ái" hơn khi xem xét tình tiết giảm nhẹ.
Nói lời sau cùng tại tòa, Cựu chủ tịch MobiFone Lê Nam Trà cho biết bản thân ông đã nhận thức được nhiều sai phạm, ý thức được trách nhiệm và sai phạm nên nghiêm túc nhìn nhận. Bị cáo "tha thiết xin HĐXX áp dụng triệt để các tình tiết giảm nhẹ, đánh giá nhân thân, việc đã ăn năn hối lỗi, là người tự thú đầu tiên, khắc phục xong hậu quả".
Theo ông Trà, hình phạt 23 năm tù của bản án sơ thẩm “không mang yếu tố giáo dục tuyên truyền” nên mong HĐXX cấp phúc thẩm xem xét, quan tâm.
Trong khi đó, sáu cựu phó tổng giám đốc MobiFone đều tiếp tục xin HĐXX xem xét cho hưởng án treo, miễn hình phạt vì bản thân chỉ có "vai trò mờ nhạt" trong vụ án. Các bị cáo cũng có đóng góp trong việc khắc phục hậu quả 6.600 tỷ đồng.
Về phần mình, bị cáo Phạm Thị Phương Anh nhận xét đây là bài học thấm thía cho bà. Bà Mai xin tòa cho tại ngoại để chăm sóc cháu ngoại mới chào đời, nuôi con trai học giỏi toán.
Bị cáo Hoàng Duy Quang bày tỏ hy vọng HĐXX sẽ xem xét khi lượng hình vì chỉ bản thân ông chỉ vô ý phạm tội.
“Nếu so với mức án của anh Phạm Nhật Vũ, bị cáo thấy không công bằng. Xin toà cho bị cáo được hưởng án treo, tạo sự công bằng, đồng thuận của dư luận, nhân dân”, ông Quang nói.
TAND Cấp cao đã mở phiên phúc thẩm xét kháng cáo của cựu bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Son và 8 người vụ án thương vụ MobiFone mua AVG từ ngày 23/4.
Trước đó, tòa sơ thẩm đã xét xử 14 bị cáo, tuy nhiên, các ông Trương Minh Tuấn, Cao Duy Hải, Phạm Nhật Vũ (án 3 năm tù), Phạm Đình Trọng (cựu yụ trưởng Quản lý doanh nghiệp, Bộ Thông tin và Truyền thông, 5 năm tù), Cao Duy Hải (cựu tổng giám đốc MobiFone, 14 năm tù), Võ Văn Mạnh (cựu tổng giám đốc Công ty TNHH Tư vấn đầu tư và thẩm định AMAX, 3 năm 6 tháng tù) không kháng cáo.