Bộ Quốc phòng Việt Nam thừa nhận người Trung Quốc đang nắm hơn 162.000 héc-ta đất tại Việt Nam, trong đó có khoảng 6.300 héc-ta đất biên giới, ven biển. Nỗi lo về an ninh, chủ quyền là có thật khi ngày càng nhiều người Trung Quốc sang Việt Nam, đầu tư tiền mua, sở hữu nhiều lô đất đắc địa, có vị trí trọng yếu mang giá trị lớn về lợi nhuận kinh tế cũng như ý nghĩa quan trọng trong khu vực phòng thủ, đặc biệt là ở Đà Nẵng.
Mới đây cả Bộ Quốc phòng và lãnh đạo TP.Đà Nẵng đều lên tiếng, trả lời cử tri và nhân dân cả nước liên quan đến việc doanh nghiệp Trung Quốc lách luật, núp bóng thuê, mua, sở hữu nhiều lô đất tại các vị trí trọng yếu, nhất là khu vực ven biển, có ý nghĩa đặc biệt về kinh tế và phòng thủ, an ninh quốc phòng.
Đà Nẵng lên tiếng vụ người Trung Quốc sở hữu nhiều lô đất quan trọng
Ngày 19 tháng 5, Sở Tài nguyên và Môi trường (Sở TN&MT) TP.Đà Nẵng đã có văn bản phản hồi liên quan đến việc dư luận và báo chí phản ánh về việc doanh nghiệp Trung Quốc lách luật, núp bóng thuê, mua, sở hữu nhiều lô đất tại các vị trí trọng yếu, nhất là khu vực ven biển.
Trả lời về lo lắng của người dân thành phố cũng như nhân dân, cử tri cả nước, Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Đà Nẵng cho hay, thông qua công tác kiểm tra ban đầu theo thông tin phản ánh, Sở TN&MT cho biết có 2 doanh nghiệp đã chuyển nhượng hoàn toàn quyền sử dụng đất, 4 doanh nghiệp có 100% vốn trong nước.
Trong danh sách mà Sở này cung cấp có các doanh nghiệp 100% vốn trong nước như Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Nguyên Thịnh Vượng, Công ty TNHH Thương mại, du lịch và dịch vụ Silive Park, Công ty TNHH Thương mại, du lịch và dịch vụ Hoàng Gia Trung.
Đồng thời cơ quan này cũng tiết lộ hai doanh nghiệp có liên quan đến yếu tố Trung Quốc là Công ty TNHH Silver Sea Triệu Nghiệp và Công ty TNHH MTV Golden Wynn Đà Nẵng hiện nay đã chuyển nhượng hết các lô đất sử dụng trước đây lại cho cá nhân, tổ chức trong nước.
Sở Tài nguyên và Môi trường TP.Đà Nẵng khẳng định, riêng đối với việc sử dụng đất của Công ty liên doanh Du lịch và Giải trí quốc tế đặc biệt Silver Shores Hoàng Đạt, vì đây là doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài, do đó, đất thuê với mục đích là sản xuất kinh doanh với thời hạn 50 năm là “đúng quy định pháp luật”.
Cơ quan chịu trách nhiệm quản lý về tài nguyên và môi trường của Đà Nẵng cũng nêu rõ, doanh nghiệp này được thành lập theo giấy phép đầu tư số 2581/GP ngày 21/6/2006 do Bộ trưởng Bộ KH-ĐT ký.
Căn cứ vào cơ sở giấy phép đầu tư, công ty này được thuê 20 héc-ta đất sản xuất kinh doanh với thời hạn thuê là 50 năm (đến ngày 21/6/2056) để đầu tư Khu du lịch và giải trí quốc tế (Casino) trên địa bàn thành phố.
Sở Tài nguyên và Môi trường TP.Đà Nẵng đồng thời thông tin thêm về Công ty TNHH Thương mại, du lịch và dịch vụ VN Holiday. Theo đó, đây là công ty liên quan đến người Trung Quốc, sở hữu nhiều lô đất dọc tường rào sân bay Nước Mặn (Q.Ngũ Hành Sơn). Ngoài ra, hiện nay công ty đã thực hiện đăng ký thay đổi và trở thành doanh nghiệp 100% vốn trong nước (cụ thể là đăng ký thay đổi lần thứ 16, ngày 5/3/2020).
Đà Nẵng xin ý kiến bộ, ngành đối với khu vực cần đảm bảo an ninh quốc phòng
Cũng theo văn bản của Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng, đối với việc giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với cá nhân là người nước ngoài, cơ quan này và Chính quyền thành phố căn cứ theo quy định tại Điều 54, 55, 56 Luật Đất đai 2013 thì không giao đất, cho thuê đất cho cá nhân người nước ngoài.
Ngoài ra, theo quy định tại Điều 169 Luật Đất đai 2013 về nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất không quy định người nước ngoài được nhận quyền sử dụng đất.
“Thực hiện theo các quy định nêu trên, Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Đà Nẵng không thực hiện việc giao đất, cho thuê đất và cho phép nhận quyền sử dụng đất đối với các cá nhân là người nước ngoài”, Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Đà Nẵng nhấn mạnh.
Đồng thời, Sở TN&MT Đà Nẵng cũng khẳng định, để hạn chế tình trạng núp bóng, lách luật sở hữu và cho thuê đất đai ở khu vực nhạy cảm về phòng thủ, an ninh quốc phòng cũng như mang ý nghĩa lớn về kinh tế, lợi nhuận, theo thông tin báo chí nêu thì cần phải rà soát các Luật có liên quan (Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở) để đảm tính thống nhất và chặt chẽ trong việc giải quyết các hoạt động đầu tư có yếu tố nước ngoài.
“Đặc biệt là thực hiện lấy ý kiến các Bộ, ngành đối với khu vực ven biển, khu vực cần đảm bảo an ninh quốc phòng theo đúng quy định. Hiện nay, Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp tục rà soát việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các tổ chức, cá nhân có yếu tố nước ngoài để sớm làm rõ thêm các thông tin phản ảnh của báo chí và dư luận”, Sở TN&MT TP. Đà Nẵng nêu rõ.
Trước đó, hồi tháng 9/2019, Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng cũng đã thông cáo cho hay việc các cá nhân Trung Quốc góp vốn vào doanh nghiệp để nhận chuyển nhượng quyền sử dụng 21 lô đất trên địa bàn thành phố là “hợp pháp”. Theo đó, một lô diện tích 20 héc-ta tại phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn. Vị trí 20 lô đất còn lại là vệt khai thác quỹ đất 25 m dọc tường rào sân bay Nước Mặn.
Về lo ngại đến an ninh quốc phòng vì đây đều là những vị trí nhạy cảm, Đại tá Trương Chí Lăng, nguyên Chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy Quân sự thành phố Đà Nẵng từng chia sẻ, sân bay quân sự Nước Mặn có vai trò quan trọng về phòng thủ của Đà Nẵng, do đó, cần phải hết sức chặt chẽ và thận trọng.
Cử tri Việt Nam lo người Trung Quốc thôn tính đất ven biển, tội phạm gia tăng
Báo cáo tập hợp kiến nghị cử tri của Ban Dân nguyện (Uỷ ban Thường vụ Quốc hội) gửi đến Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV cho thấy, tình trạng người Trung Quốc đổ vào Việt Nam đầu tư, kinh doanh, sở hữu nhiều lô đất trọng yếu, đắc địa và nhạy cảm ở khu vực biên giới, ven biển, vừa có giá trị về kinh tế vừa gây lo ngại về tình hình trật tự, an ninh quốc phòng, vấn đề phòng thủ quân sự là mối quan tâm lớn của cử tri cả nước Việt Nam.
Phản ánh thực trạng này, cử tri TP. Hải Phòng gửi kiến nghị nêu rõ, tình trạng người Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam đầu tư, kinh doanh và thu mua đất đai gần các khu vực trọng yếu về quốc phòng, an ninh hiện nay là rất đáng ngại.
Trả lời cử tri Hải Phòng nói riêng và nhân dân cả nước về vấn đề này nói chung, Bộ Quốc phòng cho biết các doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài như Trung Quốc, quá trình hoạt động cơ bản chấp hành đúng pháp luật Việt Nam.
Về tổng vốn đầu tư của 149 doanh nghiệp có yếu tố Trung Quốc đang hoạt động ở khu vực biên giới, Bộ Quốc phòng cho biết gần 31 tỷ USD, bao gồm khu vực biên giới đất liền 1,637 tỷ USD, biên giới biển 29,235 tỷ USD, lĩnh vực hoạt động chủ yếu là kinh doanh khách sạn, nhà hàng, du lịch, vui chơi giải trí, may mặc, nuôi trồng thủy sản, giày da, sản xuất bao bì, đồ chơi trẻ em, linh kiện điện tử. Các doanh nghiệp này đều hình thành từ tháng 12/2018 trở về trước (năm 2019 không có doanh nghiệp mới nào), và có 4.239 lao động Trung Quốc đang làm việc, riêng khu vực biên giới biển là 3.865 người.
Tuy nhiên theo Bộ Quốc phòng, thời gian qua và hiện nay vẫn còn nổi lên một số vấn đề đáng chú ý. Điển hình như một số doanh nghiệp đưa lao động người Trung Quốc sang làm việc nhập cảnh dưới hình thức du lịch, sử dụng lao động Trung Quốc không khai báo, đăng ký theo quy định, thậm chí có doanh nghiệp không có tư cách pháp nhân tuyển dụng lao động người nước ngoài nhưng vẫn tuyển dụng (đặc biệt là ở các địa phương Bình Định, Đà Nẵng, Bình Thuận).
Bên cạnh đó, còn có hiện tượng đầu tư núp bóng danh nghĩa doanh nghiệp Việt Nam hoạt động trong các lĩnh vực du lịch, nuôi trồng, chế biến, thu mua hải sản nhưng thực chất việc điều hành, quản lý do người Trung Quốc đảm nhiệm (như ở Khánh Hòa, Quảng Ninh).
Thậm chí, có một số doanh nghiệp dưới vỏ bọc kinh doanh, sản xuất nhưng đã có hoạt động tội phạm công nghệ cao, sản xuất ma túy (Quảng Ninh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Phú Yên, Kon Tum). Ngoài ra, còn có doanh nghiệp trốn thuế, gây ô nhiễm môi trường (như ở Hà Tĩnh, Hải Phòng). Gây bức xúc dư luận và khiến các cơ quan hữu quan lo ngại.
Bộ Quốc phòng Việt Nam khẳng định cơ quan chức năng đã đã xử lý một số vụ việc có yếu tố liên quan đến người Trung Quốc. Cụ thể có ba vụ/63 người không khai báo tạm trú, ba vụ/87 người không có giấy phép lao động, một vụ/285 công nhân Trung Quốc xô xát với công nhân Việt Nam, một vụ/03 trường hợp kết hôn trái phép, 4 vụ/310 lao động không chấp hành quy định trong quá trình làm việc tại các doanh nghiệp. Nhưng có thể nói “đây mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm”.
Bộ Quốc phòng lên tiếng việc Trung Quốc mua đất ven biển ở Việt Nam
Phản hồi kiến nghị của cử tri về việc người Trung Quốc sở hữu đất có vị trí trọng yếu về quốc phòng, an ninh, Bộ Quốc phòng cho biết từ năm 2011 đến 2015, trên địa bàn khu vực biên giới biển Đà Nẵng có 134 lô, một thửa đất liên quan đến cá nhân, doanh nghiệp người Trung Quốc.
“Các cá nhân, doanh nghiệp này đang sở hữu, “núp bóng” sở hữu và thuê của UBND TP Đà Nẵng các lô và thửa đất nằm tại vị trí như dọc khu đô thị ven biển; ven tường rào sân bay Nước Mặn, đường Hoàng Sa, Võ Nguyên Giáp, thuộc phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn, khu đô thị các phường Phước Mỹ, Thọ Quang, quận Sơn Trà”, Bộ Quốc phòng thông tin.
Cụ thể, cơ quan quốc phòng an ninh của Việt Nam dẫn chứng ra hai trường hợp người Trung Quốc và người Đài Loan, từ năm 2011 đến 2015 đã đầu tư tiền cho 8 người, trong đó 6 người Việt gốc Hoa đứng tên mua 84 lô đất với diện tích khoảng 20.000 m2, giá trị giao dịch trên 100 tỷ đồng.
Liên quan đến các doanh nghiệp, Bộ Quốc phòng Việt Nam cho hay, có 7 doanh nghiệp có yếu tố Trung Quốc sở hữu một số lô đất ven biển và thuê đất 50 năm, gồm: Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Nguyên Thịnh Vượng, năm 2014 đã nhận quyền sử dụng đất đối với 10 lô đất trên mặt đường Hoàng Sa, Công ty TNHH Thương mại du lịch và dịch vụ SilverPark, đứng tên mua bốn lô đất ở dải đất ven tường rào sân bay Nước Mặn, Công ty TNHH Silver Sea Triệu Nghiệp, đứng tên sử dụng hai lô đất ở dải đất ven tường rào sân bay Nước Mặn (điều đáng nói là tất cả những vị trí này đều rất “đắc địa” ở TP. Đà Nẵng).
Ngoài ra, Bộ cũng thông tin Công ty TNHH Thương mại Du lịch & Dịch vụ Hoàng Gia Trung, sử dụng 13 lô đất mặt đường Võ Nguyên Giáp, Công ty TNHH MTV Golden Wynn Đà Nẵng, sử dụng một lô đất ở mặt đường Hoàng Sa, Công ty TNHH Thương mại - Du lịch và dịch vụ V.N. Holiday, doanh nghiệp đã chuyển nhượng mua lại từ các cá nhân, doanh nghiệp Việt Nam sở hữu 20 lô đất ở dải đất ven tường rào sân bay Nước Mặn đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Cùng với đó, Công ty TNHH Silver Shores Hoàng Đạt, được UBND thành phố Đà Nẵng cho thuê 200.000 m2 đất, thời gian thuê 50 năm (đến ngày 21/6/2056), đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ngày 21/3/2017.
Người Trung Quốc thâu tóm đất đắc địa ở Đà Nẵng như thế nào?
Bộ Quốc phòng Việt Nam phân tích cách thức người Trung Quốc có thể thực hiện trót lọt quá trình sở hữu các lô đất ở thành phố Đà Nẵng.
Theo cơ quan này, phương thức thứ nhất là thành lập doanh nghiệp liên doanh với Việt Nam. Theo đó, ban đầu, người Trung Quốc góp vốn thấp hơn người Việt Nam (người Việt Nam góp vốn chủ yếu bằng đất), doanh nghiệp sẽ do người Việt Nam điều hành. Sau một thời gian, bằng nhiều cách Trung Quốc tăng vốn giành quyền điều hành doanh nghiệp. Do tài sản góp vốn là đất nên quyền sở hữu các lô đất rơi vào tay người Trung Quốc. Thực trạng này vẫn thường diễn ra, thêm nữa, lại vô cùng “hợp pháp” vì đứng tên quyền sử dụng đất thường là người Việt Nam.
“Chiêu thức” - phương án thứ hai, người Trung Quốc sẽ đầu tư tiền cho cá nhân người Việt Nam (chủ yếu người Việt gốc Hoa) để mua đất. “Thủ đoạn” này các cơ quan chức năng thời gian qua đã phát hiện một số trường hợp kinh tế khó khăn nhưng đứng tên sở hữu nhiều lô đất như ông Lý Phước Cang 12 lô, ông Trác Ngọc Phúc 10 lô.
“Hầu hết các lô đất đều ở vị trí đường lớn, ven biển, đắc địa cho hoạt động kinh doanh và có ý nghĩa quan trọng trong khu vực phòng thủ”, Bộ Quốc phòng Việt Nam thừa nhận.
Với những lập luận này, Bộ Quốc phòng khẳng định, việc cử tri và dư luận xã hội bày tỏ lo lắng và rất “đáng ngại” về việc cơ quan chức năng thành phố Đà Nẵng cấp chứng nhận quyền sử dụng 21 lô đất cho người Trung Quốc (sự việc hồi năm 2019) là có cơ sở.
Cũng liên quan đến vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo các bộ, ngành và UBND thành phố Đà Nẵng xác minh làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân xử lý theo pháp luật.
“Tuy nhiên, để sở hữu các lô đất người Trung Quốc đã nghiên cứu, lợi dụng kẽ hở của Luật Đầu tư năm 2014 “việc góp vốn bằng đất để liên doanh thành lập doanh nghiệp” và công tác quản lý nhà nước ở các lĩnh vực đầu tư, đất đai”, Bộ Quốc phòng lưu ý.
Bộ Quốc phòng Việt Nam đồng thời cũng cho nhấn mạnh đã báo cáo và đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, UBND tỉnh, thành phố rà soát đánh giá tổng thể các dự án đầu tư của nước ngoài, nhất là dự án liên quan đến Trung Quốc tại khu vực biên giới, biển, đảo có vị trí chiến lược về quốc phòng, an ninh.
Đây là động thái cần thiết để kịp thời phát hiện, điều chỉnh những bất cập của Luật Đầu tư, Luật Đất đai và cơ chế quản lý, cấp phép các hoạt động đầu tư nhằm hạn chế sơ hở không để cá nhân, doanh nghiệp Trung Quốc lợi dụng hoạt động.
Ngoài ra, Bộ Quốc phòng cũng đã chỉ đạo các đơn vị tăng cường công tác nắm tình hình, phối hợp với Công an rà soát các hoạt động của người Trung Quốc ở địa bàn đơn vị đảm nhiệm.
“Đặc biệt chú ý các hoạt động lợi dụng vỏ bọc đầu tư, liên kết, núp bóng để hoạt động chống phá. Kịp thời phát hiện báo cáo Bộ Quốc phòng tham mưu với Chính phủ chỉ đạo xử lý, ngăn chặn”, Bộ nhấn mạnh.
Theo quan điểm của nhiều chuyên gia kinh tế, pháp luật, việc người Trung Quốc lách luật, núp bóng để sở hữu, thâu tóm đất đai ở Việt Nam “là quan hệ bất chính”, có dấu hiệu lừa dối, thậm chí, nếu có cơ sở chứng minh, có thể quy vào tội rửa tiền, đầu tư bất hợp pháp. Các cấp chính quyền của Việt Nam phải thực hiện nghiêm việc quản lý đất đai, “lấp đầy” những kẽ hở trong Luật Đất đai cũng như về các điều kiện kinh doanh thì người nước ngoài mới không lợi dụng được những điểm sơ hở, lỏng lẻo, chưa chặt chẽ của quy định pháp luật để nắm quyền sở hữu đất đai tại Việt Nam, nhất là ở các vị trí trọng yếu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguy cơ an ninh quốc phòng của quốc gia.