Hai cựu cán bộ Sở GD&ĐT tỉnh Sơn La bị đề nghị 23-25 năm tù
Trong 4 ngày diễn ra phiên tòa sơ thẩm xét xử 12 bị cáo trong vụ án gian lận thi cử ở Sơn La, Hội đồng xét xử (HĐXX) và đại diện Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) đã xét hỏi lần lượt các bị cáo, người làm chứng và những người liên quan để làm rõ các mâu thuẫn trong lời khai của các bị cáo.
Tại phiên toà chiều 24/5, công tố viên đã trình bày bản luận tội và đưa ra đề nghị mức án đối với 12 bị cáo.
Các bị cáo phạm tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ gồm: Trần Xuân Yến (cựu Phó Giám đốc Sở GD&ĐT) 7-8 năm tù, Nguyễn Thanh Nhàn (cựu Phó trưởng phòng Khảo thí) bị đề nghị 2-3 năm tù, Đặng Hữu Thủy (cựu Hiệu phó Trường THPT Tô Hiệu) 6-7 năm tù.
2 bị cáo Đỗ Khắc Hưng (cựu Trung tá, cán bộ Công an tỉnh Sơn La) bị đề nghị 5-6 năm tù và Đinh Hải Sơn (cựu Thiếu tá, cán bộ Công an tỉnh Sơn La) 2-3 năm tù.
Các bị cáo phạm tội Đưa hối lộ: Hoàng Thị Thành (cựu cán bộ Hội Nông dân huyện Quỳnh Nhai) 2-3 năm tù, Trần Văn Điện (cựu cán bộ giáo dục) 12-13 năm tù, Lò Thị Trường (lao động tự do) 2-3 năm tù và Nguyễn Minh Khoa (cựu thượng tá, cán bộ Công an tỉnh Sơn La) 12-13 năm tù.
Các bị cáo phạm cả hai tội Nhận hối lộ và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ: Lò Văn Huynh (cựu Trưởng phòng Khảo thí) lần lượt bị đề nghị 17-18 năm tù và 6-7 năm tù, tổng hợp hình phạt là 23-25 năm tù.
Bị cáo Cầm Thị Bun Sọn (cựu Phó trưởng phòng Chính trị tư tưởng) lần lượt 4-5 năm tù và 5-6 năm tù, tổng hợp hình phạt là 9-11 năm tù.
Bị cáo Nguyễn Thị Hồng Nga (cựu chuyên viên Phòng Khảo thí) lần lượt 16-17 năm tù, 7-8 năm tù, tổng hợp hình phạt là 23-25 năm tù.
Cùng với đó, đại diện VKS cũng đề nghị tịch thu sung quỹ 1 tỷ đồng của Lò Văn Huynh, 1,04 tỷ đồng của Nguyễn Thị Hồng Nga, 440 triệu đồng của Cầm Thị Bun Sọn và 300 triệu đồng của Lò Thị Trường. Đây đều là số tiền các bị cáo phạm tội đưa và nhận hối lộ mà có.
Hành vi của các bị cáo trong vụ gian lận điểm thi ở Sơn La là đặc biệt nghiêm trọng
Theo quan điểm của đại diện VKSND tỉnh Sơn La, trong kỳ thi THPT quốc gia 2018, bị cáo Lò Văn Huynh là Phó ban chấm thi kiêm phụ trách chấm thi môn tự luận đã lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao để trực tiếp thỏa thuận, nhận 1,3 tỷ đồng cùng thông tin 3 thí sinh để nâng điểm. Ngoài ra, ông Huynh còn nhận thông tin 4 thí sinh khác nhờ nâng điểm.
Tối 30/6/2018, ông Huynh cùng các bị cáo Nguyễn Thị Hồng Nga, Cầm Thị Bun Sọn và Đặng Hữu Thủy đã rút bài thi trắc nghiệm để nâng điểm cho 32 thí sinh. Với môn tự luận, Huynh cùng Nga và Nguyễn Thị Thanh Nhàn cung cấp khóa phách, tác động nâng điểm cho 12 thí sinh, trong đó có 3 thí sinh Huynh nhận giúp.
Căn cứ hồ sơ vụ án và kết quả xét hỏi tại tòa, VKSND có đủ cơ sở kết luận Lò Văn Huynh phạm các tội Nhận hối lộ và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Bị cáo Trần Xuân Yến là Tổ trưởng Tổ xử lý bài thi trắc nghiệm và chịu trách nhiệm về kết quả chấm thi nhưng làm trái công vụ khi nhận thông tin 13 thí sinh, chuyển cho Nguyễn Thị Hồng Nga để nhờ nâng điểm. Ông Yến còn bị cáo buộc đã đồng thuận cho phép các bị cáo Nguyễn Thị Hồng Nga, Đặng Hữu Thủy và Cầm Thị Bun Sọn rút bài thi trắc nghiệm mang về nhà để sửa điểm.
Mặc dù bị cáo Yến không tham gia sửa bài thi nhưng đã tạo điều kiện cho nhóm đồng phạm thông qua việc đã không chỉ đạo niêm phong ngay các bài thi sau khi quét để nhóm của bà Nga dễ dàng rút bài thi. Khi bị thanh tra, ông Yến đã chỉ đạo bà Nga che dấu sai phạm bằng cách xóa dữ liệu trên máy tính.
Đối với bị cáo Nguyễn Thị Hồng Nga, công tố viên cho rằng với tư cách thành viên tổ xử lý bài thi trắc nghiệm. bị cáo đã lợi dụng nhiệm vụ được giao để thỏa thuận, nhận số tiền 1,04 tỷ từ Trần Văn Điện để giúp nâng điểm cho 4 thí sinh. Trong thời gian chấm thi, bà Nga còn trực tiếp nhận thông tin của 16 thí sinh và thông qua các bị cáo Thủy, Yến, Huynh, Nhàn cùng 2 cựu công an Đỗ Khắc Hưng và Đinh Hải Sơn rút bài, sửa nâng điểm môn thi trắc nghiệm cho 40 thí sinh.
VKSND nhận thấy, để thực hiện, bị cáo Nga cùng Thủy đã xóa rồi quét lại bài thi đã sửa. Khi quét lại Nga đều thay đổi giờ hệ thống trên máy tính để phù hợp với thời gian quét ảnh bài thi gốc trước đó. Từ các căn cứ có được, công tố viên xác định bị cáo Nga đã phạm các tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ và Nhận hối lộ.
Với bị cáo Nguyễn Minh Khoa (Phó phòng An ninh chính trị nội bộ Công an Sơn La), quá trình điều tra và tại tòa, bị cáo không thừa nhận hành vi phạm tội nhưng căn cứ lời khai các bị cáo, trong đó có Lò Văn Huynh, VKSND có đủ cơ sở xác định ông Khoa đã có hành vi thỏa thuận và đưa cho Lò Văn Huynh 1 tỷ đồng để nhờ nâng điểm cho 2 thí sinh.
Trong vụ án này, đại diện VKSND đánh giá hành vi phạm tội của một số bị cáo rất nghiêm trọng, có bị cáo đặc biệt nghiêm trọng, làm mất cơ hội học tập của nhiều học sinh trong quá trình học tập và thi cử. Ngoài ra, việc nâng điểm thi còn gây bức xúc dư luận, ảnh hưởng uy tín của ngành giáo dục và làm mất tính uy nghiêm của kỳ thi mang tầm quốc gia. Trên cơ sở đánh giá toàn diện vụ án, kiểm sát viên đã đề nghị các mức án như trên.
Về vai trò cụ thể, cơ quan công tố nhận định ông Trần Xuân Yến không trực tiếp tham gia sửa bài nhưng đồng thuận và tạo điều kiện cho các bị cáo can thiệp, nâng điểm cho thí sinh. Bị cáo Yến còn chỉ đạo việc che giấu bằng cách yêu cầu bà Nguyễn Thị Hồng Nga xóa toàn bộ dữ liệu bài thi trên máy tính. Cựu Phó Giám đốc Sở GD&ĐT được xác định có vai trò chính trong vụ án.
Hành vi của 12 bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng, làm mất niềm tin, xúc phạm danh dự các thầy, cô giáo, mất sự công bằng của các thí sinh tham dự kỳ thi, do đó cần phải xử lý nghiêm.