Lãnh đạo Cục Thuế Bắc Ninh thì nói chưa có chứng cứ gì từ Nhật. Trong khi đó Phòng Cảnh sát Kinh tế - PC03, Công an tỉnh Bắc Ninh đã vào cuộc và yêu cầu cục Hải quan và cục Thuế tỉnh Bắc Ninh cung cấp hồ sơ phục vụ công tác điều tra.
Các ĐBQH Dương Trung Quốc và Lưu Bình Nhưỡng cũng có bình luận về nghi án Tenma Việt Nam hối lộ quan chức Bắc Ninh, đồng thời đề nghị cần lên án và xử lý nghiêm nếu thực sự có sự việc như báo chí Nhật Bản phản ánh. Điều này vừa đảm bảo công luận, không ảnh hưởng quan hệ Việt – Nhật, vừa làm trong sạch môi trường đầu tư ở Việt Nam, tránh để xảy ra những vụ hối lộ, tham nhũng đáng tiếc để mất cán bộ, ảnh hưởng uy tín chính quyền và Chính phủ Việt Nam. Bởi mất niềm tin là mất mát lớn nhất.
Công ty Nhật Tenma hối lộ quan chức ở Bắc Ninh 25 triệu yên để trốn thuế?
Nghi vấn bê bối Tenma hối lộ quan chức Bắc Ninh hơn 5,4 tỷ đồng hiện đang gây xôn xao Nghị trường và dư luận Việt Nam. Lãnh đạo địa phương và nhiều cơ quan ban ngành cũng đã nắm được sự việc.
Một số hãng thông tấn Nhật Bản như Nikkei, Asahi, Kyodo, Mainichi hồi tháng này đưa tin cho biết, Công ty TNHH Tenma Việt Nam (có công ty mẹ tại Tokyo, Nhật Bản) khai báo tự nguyện với Tòa án Tokyo về 2 lần hối lộ với tổng cộng 25 triệu yên cho một số cán bộ, công chức Việt Nam.
Cụ thể, theo bài viết đăng ngày 11/5 trên Asahi của Nhật, hãng sản xuất nhựa Tenma đã thú nhận toàn bộ với Tòa án Tokyo rằng một công ty con của hãng tại Khu công nghiệp Quế Võ, Bắc Ninh, Việt Nam, tức công ty TNHH Tenma Việt Nam đã hối lộ loạt cán bộ nhà nước của Việt Nam với ước tính tổng số tiền lên đến 25 triệu yên (tương đương khoảng 5,4 tỷ đồng).
Cũng theo Asahi, Tenma chủ động thành lập ủy ban bên thứ ba để điều tra về vi phạm nghiêm trọng này. Đồng thời, các công tố viên quận Tokyo ban đầu đánh giá hành vi này của Tenma vi phạm Luật phòng chống cạnh tranh không lành mạnh của Nhật Bản.
Theo ủy ban bên thứ ba, khoản tiền trên được lãnh đạo Công ty Tenma trực tiếp thông qua khoản phí điều chỉnh cho các cán bộ của của một cơ quan địa phương của Việt Nam nhằm được miễn giảm khoản truy thu thuế đối với công ty con tại Việt Nam. Khoản phí điều chỉnh trị giá 25 triệu yên này được thực hiện qua 2 lần.
Theo đó, lần đầu tiên vào tháng 6 năm 2017, sau khi nhận được thông báo về khoản truy thu thuế giá trị giá tăng với vật liệu thô nhập khẩu lên tới 1,7 tỷ yên (tương đương khoảng hơn 400 tỷ đồng), lãnh đạo của công ty con Tenma Việt Nam đã đưa ra đề xuất hối lộ cho các cán bộ địa phương Việt Nam nhằm tránh phải nộp khoản thuế khổng lồ kia.
Theo Asahi và Nikkei, được sự đồng ý của ông Kento Fujino, Chủ tịch tại trụ sở chính của công ty, Tenma Việt Nam đã trả 2 tỷ đồng (khoảng 10 triệu yên) cho cán bộ của Việt Nam để tránh khoản phụ phí. Kết quả, công ty này đã được miễn 400 tỷ đồng.
Lần hối lộ thứ hai là vào tháng 8 năm 2019, sau một cuộc kiểm tra thuế và được cán bộ địa phương Việt Nam yêu cầu nộp thêm khoản thuế 17,8 tỷ đồng (khoảng 89 triệu yên) bao gồm thuế doanh nghiệp. Tuy nhiên, cán bộ điều tra thuế yêu cầu phía công ty trả tiền mặt 3 tỷ đồng. Công ty này thực hiện theo và sau cùng được giảm khoản truy thu thuế doanh nghiệp từ 17,8 tỷ đồng xuống còn khoảng 570 triệu đồng (2,62 triệu yên). Tất cả những khoản thuế này thuộc lĩnh vực quản lý của Cục Thuế Bắc Ninh.
Theo truyền thông Nhật Bản, vào ngày 1/4 năm nay, chính các lãnh đạo công ty tại trụ sở Tokyo đã tự nguyện khai ra những sai phạm này cho Văn phòng Công tố viên quận Tokyo. Mặt khác, vào ngày 1/5, trên trang thông tin điện tử doanh nghiệp này đã có công bố rõ rằng Chủ tịch Fujino sẽ chịu toàn bộ những trách nhiệm này và sẽ được cho “nghỉ hưu” chính thức tại cuộc họp cổ đông vào tháng 6 tới đây.
Cục Thuế Bắc Ninh nói vụ Tenma: Chưa có chứng cứ gì từ Nhật
Trước thôngt in lan truyền từ truyền thông Nhật Bản về nghi án hối lộ, Cục trưởng Cục Thuế Bắc Ninh thông tin cho biết, hiện nay, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã giao Bộ Tài chính và UBND tỉnh Bắc Ninh làm rõ vụ việc, có báo cáo với Chính phủ trước ngày 26/5.
Sau khi tiếp nhận chỉ đạo, UBND tỉnh Bắc Ninh đã giao Công an tỉnh Bắc Ninh làm việc với Công ty TNHH Tenma, Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh Bắc Ninh, Cục Thuế Bắc Ninh và Cục Hải quan Bắc Ninh phối hợp điều tra sự việc.
Ngoài ra, Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh cũng đã có báo cáo gửi Thanh tra Bộ Tài chính. Theo đó, Cục trưởng Cục Thuế Ngô Xuân Tòng khẳng định, thông tin về sự việc này chỉ mới xuất hiện trên báo Nhật và được Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật báo cáo về Chính phủ, hiện chưa có gì là chính thống và chúng tôi cũng chưa nhận được tư liệu hay chứng cứ gì để phản ánh rõ là có sự việc đó.
“Khi làm việc với Công an tỉnh Bắc Ninh, chúng tôi đã có báo cáo của đoàn kiểm tra Cục Thuế Bắc Ninh về việc này. Hiện nay chúng tôi chỉ có thể chứng nhận rằng tất cả hoạt động của Công ty Tenma là đúng. Trong quá trình kiểm tra trước đây với Công ty Tenma Việt Nam, đoàn kiểm tra do trực tiếp Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh ra quyết định kiểm tra, xử lý và chỉ đạo đã trao đổi về điều kiện ưu đãi với Vụ chính sách của Bộ Tài chính, Vụ Doanh nghiệp lớn của Tổng Cục Thuế doanh nghiệp cũng không có vướng mắc gì về chính sách, do đó, họ không bao giờ phải chi một khoản tiền như báo chí Nhật nêu”, Cục trưởng Ngô Xuân Tòng trình bày trong báo cáo số 1300 CT-TTHT gửi Bộ Tài chính.
“Hiện tại chúng tôi chưa thể gặp và làm việc với Tổng Giám đốc của Công ty Tenma Việt Nam, vì ông này vẫn đang ở bên Nhật do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Vì thế, chúng tôi chưa thể tiếp nhận, bàn giao bất cứ bằng chứng gì thể hiện sự việc tiêu cực và chưa thể làm rõ sự việc này có liên quan đến trách nhiệm của ai để xử lý”, Cục trưởng Cục Thuế Bắc Ninh nhấn mạnh.
Lãnh đạo Cục Hải quan Bắc Ninh nói gì về vụ Tenma Việt Nam hối lộ?
Trước đó, trả lời về nội dung phản ánh trên của báo Asahi Nhật, ông Phạm Chí Thành, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Bắc Ninh cho biết, ngay sau khi nhận được thông tin trên, lãnh đạo Cục Hải quan này đã kiểm tra, xác minh các thông tin đối với đoàn kiểm tra sau thông quan tại trụ sở Công ty TNHH Tenma Việt Nam và yêu cầu ông Nguyễn Văn Phúc, trưởng đoàn kiểm tra sau thông quan giải trình lên Thanh tra Bộ Tài chính.
Được biết, ở thời điểm kiểm tra năm 2017, ông Nguyễn Văn Phúc là Chi cục phó Chi cục kiểm tra sau thông quan của Hải quan Bắc Ninh, hiện ông này đang giữ chức vụ Phó phòng nghiệp vụ của Cục Hải quan Bắc Ninh.
“Kết quả bước đầu cho thấy đoàn kiểm tra đã thực hiện đúng trách nhiệm được phân công và việc kiểm tra được thực hiện theo đúng quy trình, quy định của pháp luật. Trước, trong và sau khi kiểm tra, đoàn kiểm tra cam kết hoàn toàn không lợi dụng quyền hạn, không gây khó khăn phiền hà, không đòi hỏi và nhận bất kỳ lợi ích cá nhân gì khác đối với Công ty Tenma Việt Nam”, ông Phạm Chí Thành nêu rõ.
Theo ông Thành, việc kiểm tra sau thông quan tại Công ty Tenma Việt Nam có nằm trong kế hoạch nhưng qua kiểm tra, đoàn kiểm tra cũng không phát hiện ra sai phạm bởi Công ty Tenma Việt Nam là doanh nghiệp chế xuất. Và theo Luật thuế Xuất nhập khẩu và quy định của ngành hải quan, doanh nghiệp chế xuất không thuộc đối tượng chịu thuế xuất, nhập khẩu.
“Không có cơ sở để kết luận việc Công ty TNHH Tenma Việt Nam được miễn khoản truy thu thuế giá trị gia tăng hay bất kỳ khoản thuế và phí nào đối với mặt hàng nhập khẩu và thông tin hối lộ tiêu cực như báo chí Nhật Bản đã phản ánh. Bởi công ty này là doanh nghiệp chế xuất (100% vốn đầu tư Nhật Bản), hàng hóa là nguyên liệu, vật tư, máy móc thiết bị của doanh nghiệp chế xuất là hàng hóa thuộc đối tượng không chịu thuế nhập khẩu, không chịu thuế giá trị gia tăng theo quy định của pháp luật”, Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Bắc Ninh nêu rõ.
Theo lời vị lãnh đạo này, quá trình kiểm tra Tenma Việt Nam trước đây cũng không hề có điều tiếng gì và doanh nghiệp cũng đã thống nhất với kết luận của đoàn kiểm tra.
“Nếu không thống nhất thì họ cũng đã có ý kiến rồi”, ông Thành khẳng định và cho biết thêm, vừa qua, Công an tỉnh Bắc Ninh cũng đã làm việc và yêu cầu Cục Hải quan Bắc Ninh thông tin về sự việc này.
Bình luận về việc chính Chủ tịch Tenma, ông Fujino thậm chí đã từ chức để nhận trách nhiệm về sự việc như các báo Nhật Bản nêu, Phó cục trưởng Thành cho rằng, đây là chuyện nội bộ của họ, không tiện bàn.
“Nhưng kinh nghiệm cá nhân của tôi là các đoàn đi kiểm tra doanh nghiệp Nhật thì gần như không có tiêu cực, nếu có tỷ lệ cũng rất thấp vì doanh nghiệp Nhật họ làm việc rất nguyên tắc”, ông Thành nhấn mạnh.
Phòng Cảnh sát Kinh Tế Công an Bắc Ninh điều tra vụ hối lộ của Tenma Việt Nam
Liên quan nghi vấn đưa hối lộ hơn 5 tỷ đồng cho công chức Việt Nam của Cty Tenma Việt Nam, Phòng Cảnh sát Kinh tế - PC03, Công an tỉnh Bắc Ninh cũng đã có công văn yêu cầu cục Hải quan và cục Thuế tỉnh này cung cấp hồ sơ phục vụ công tác điều tra.
Cụ thể, PC03 Công an tỉnh Bắc Ninh yêu cầu Cục Hải quan tỉnh này cung cấp toàn bộ hồ sơ, tài liệu liên quan đến việc mở tờ khai hải quan xuất, nhập khẩu của Tenma Việt Nam từ tháng 1/2017 đến nay, cùng kết quả kiểm tra sau thông quan.
Ngoài ra, PC03 đề nghị phía Hải quan làm rõ thông tin Tenma Việt Nam đang được hưởng những ưu đãi gì về thuế xuất nhập khẩu (thuế XNK), thuế giá trị gia tăng (VAT) với hàng XNK. Đồng thời, phía Hải quan phải cung cấp các biên bản kiểm tra, thanh tra liên quan đến công ty này, nếu có.
Đối với Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh, phía Công an yêu cầu cung cấp các hồ sơ liên quan tới việc kiểm tra thuế, giải trình của đoàn kiểm tra thuế thời điểm bị tố cáo.
Được biết, thời điểm xảy ra sự việc vào 2 năm 2017 và 2018. Lúc đó, ông Trần Thành Tô đang là Cục trưởng Cục Hải quan Bắc Ninh. Hiện nay, ông Tô vẫn đang lãnh đạo đơn vị này.
Trao đổi với báo Tiền Phong, Cục trưởng Cục Hải quan Bắc Ninh Trần Thành Tô phủ nhận hoàn toàn sự việc.
“Làm gì có chuyện Hải quan đi lấy mấy tỉ đồng để bỏ qua cho việc truy thu thuế gần 400 tỷ đồng”, ông Trần Thành Tô khẳng định.
Ông Trần Thành Tô cũng khẳng định, doanh nghiệp Nhật Bản nói chung và Tenma nói riêng từ trước tới nay luôn chấp hành tốt pháp luật về thuế, hải quan.
Trong khi đó, ông Ngô Xuân Tòng, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh cho biết, phía Công an tỉnh Bắc Ninh đã làm việc với nhân viên Kế toán của Tenma Việt Nam và người này khẳng định không có việc đó, hạch toán không có khoản chi đó.
“Về phía cục thuế, đơn vị đã yêu cầu đoàn giải trình, hồ sơ kiểm tra không có gì gợn lên cả”, ông Ngô Xuân Tòng khẳng định với báo giới.
Cũng theo lãnh đạo Cục Thuế Bắc Ninh, trước có đoàn kiểm tra của Cục thuế Bắc Ninh tại Tenma VN năm 2018 nhưng ở thời điểm đó cũng có đoàn kiểm toán KPMG tham gia quá trình tư vấn thuế cho Tenma Việt Nam và KPMG cũng chấp nhận hồ sơ thuế của Tenma VN.
Vị lãnh đạo nhấn mạnh, đoàn kiểm tra cũng có làm rõ 1 khoản phải truy thu công ty này và đã phạt 520 triệu đồng, tương đương 2,6 triệu Yên (Nhật) nhưng đây là khoản thu hoàn toàn chính xác và ở đây, Tenma Việt Nam không được hưởng cái gì.
“Tôi cũng nghĩ là có chuyện gì đó nhưng là chuyện nội bộ của mấy ông người Nhật với nhau chứ không liên quan gì đến phía Việt Nam. Văn hóa doanh nghiệp Nhật là họ không chuyện đưa phong bì”, ông Ngô Xuân Tòng nêu rõ.
Tổng Cục Hải quan lập đoàn kiểm tra vụ Tenma hối lộ quan chức Bắc Ninh
“Tổng cục Hải quan đã nắm được thông tin và đang thành lập đoàn kiểm tra để xác minh, làm rõ. Khi có kết quả sẽ thông tin cụ thể và xử lý nghiêm minh nếu phát hiện có sai phạm”, VTC dẫn nguồn tin từ Tổng Cục Hải quan khẳng định.
Liên quan đến vụ bê bối nghiêm trọng này, ngay trong sáng nay (25/5), trao đổi với phóng viên bà Nguyễn Hương Giang, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh khẳng định, lãnh đạo địa phương đã đã nắm được thông tin trên và đang cho cấp dưới kiểm tra, làm rõ.
“Việc này tôi đã nắm được và đang giao cho anh em kiểm tra, làm rõ”, bà Giang nói.
Tenma là công ty Nhật Bản bắt đầu hoạt động từ năm 1949. Theo báo cáo chứng khoán hàng năm, doanh thu bán hàng trong năm 2018 của Tenma là 84,8 tỷ yên với 7557 nhân viên trên toàn cầu.
Trong những năm qua đã có một số vụ án hối lộ quan chức nước ngoài bị cơ quan chức năng Nhật Bản điều tra. Điển hình như hồi 7 năm 2018, một số cựu giám đốc công ty Mitsubishi Hitachi Power Systems (MHPS) đã bị Văn phòng Công tố quận Tokyo truy tố vì vi phạm Luật chống cạnh tranh không lành mạnh khi hối lộ quan chức chính phủ Thái Lan liên quan đến việc xây dựng một nhà máy điện ở nước này.
ĐBQH lên tiếng vụ Tenma Việt Nam: Mất niềm tin là mất mát lớn nhất
Bên hành lang Quốc hội sáng 25/5, trao đổi về sự việc này Đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc cho rằng, nếu đây là việc làm có thật thì đó là việc làm phi pháp và điều rất đơn giản là chúng ta phải lên án hành vi đó.
Theo vị ĐBQH, dù chưa xác minh được toàn bộ sự việc, nhưng đây cũng là một thông tin để Việt Nam cải thiện được môi trường đầu tư, kinh doanh, đón làn sóng đầu tư FDI sắp tới.
“Do đó, cơ quan luật pháp Việt Nam cần liên hệ với các cơ quan nước bạn, đề nghị cung cấp các thông tin liên quan để phối hợp cùng điều tra”, ông Dương Trung Quốc nói.
“Để xác thực thông tin này, tôi mong cơ quan pháp luật phải nhanh chóng vào cuộc xác minh, điều tra cụ thể. Bởi vì lâu nay, những người làm trong ngành hải quan, thuế vụ luôn phải đối mặt với những cám dỗ về lợi ích, về tiền bạc đặt ra”, ĐB Dương Trung Quốc nhấn mạnh.
Về nghi án hối lộ của Tenma Việt Nam, ĐB Lưu Bình Nhưỡng cho hay, các cơ quan chức năng của Việt Nam cần vào cuộc xem xét, xác minh và làm rõ, vì nó ảnh hưởng đến quan hệ của hai quốc gia là Việt Nam và Nhật Bản.
Theo đại biểu Lưu Bình Nhưỡng, người Nhật trước nay làm việc rất nghiêm khắc, tất nhiên cũng có chuyện nọ chuyện kia, nhưng xảy ra lâu rồi.
“Nếu có việc hối lộ này - số tiền khoảng 25 triệu Yên, tương đương với khoảng 250.000 USD (hơn 5 tỷ đồng) - là số tiền rất lớn, nên nếu có vi phạm thì phải kiên quyết xử lý, vì liên quan đến hành vi hối lộ và nhận hối lộ”, ông Nhưỡng cho biết.
“Với tình hình tham nhũng hiện tại, chúng ta có thể tham khảo chỉ số về cảm nhận tham nhũng của tổ chức minh bạch quốc tế sẽ thấy rằng, Việt Nam tuy có tiến bộ nhưng xếp hạng về tham nhũng trên thế giới còn rất thấp”, ông Nhưỡng chỉ rõ.
“Chúng ta nên tỏ thái độ khách quan, tôn trọng sự việc, và thúc đẩy sự hợp tác làm rõ sự việc này trên khía cạnh hợp tác, xây dựng. Trên cơ sở có kết quả thì sẽ rút ra kết luận, cũng như có cái nhìn tổng quan hơn để phòng, chống những trường hợp tương tự có thể xảy ra trong tương lai”, ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng khẳng định.
Theo ĐBQH, sau vụ việc này, Bộ trưởng Bộ Tài chínnh cũng nên rà soát lại và có giải pháp để xử lý.
“Cần xem lại công tác cán bộ của ngành hải quan, vì vấn đề quan trọng nhất là người thực hiện, là cán bộ hải quan, nếu người đó không vững vàng thì sẽ rất dễ mắc sai lầm, vi phạm. Cho nên, cần có cơ chế để giám sát cán bộ thực hiện nhiệm vụ tránh để lạm quyền, lộng quyền, lợi dụng để ăn hối lộ”, ĐB Lưu Bình Nhưỡng nhấn mạnh.
Nêu quan điểm thẳng thắn, Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng cho rằng, việc này Bộ Tài chính nên sớm vào cuộc, nếu có việc đó, cần có giải pháp để xử lý. Trong trường hợp không có chuyện đưa- nhận hối lộ thì cũng sẽ có quan điểm, giải pháp kiến nghị xử lý với bên dựng chuyện đổ tội cho cán bộ hải quan Việt Nam.
“Không thể để tình trạng nước đến chân mới nhảy, nhà cháy rồi mới đi gọi cứu hỏa. Vì như vừa rồi ở Cục dự trữ Nhà nước, lẽ ra chúng ta biết sớm xử lý thì không đến nỗi. Nhưng khi biết ra, phải xử lý, vừa mất cán bộ, vừa mất uy tín mà kho dự trữ thì trống trơn. Mất niềm tin là mất mát lớn nhất”, ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng nhấn mạnh.