Tài liệu chứng minh rằng Hoa Kỳ coi Bắc Cực là đấu trường của các cường quốc, như quan sát viên quân sự Nga Vasily Kashin ghi nhận trong bình luận dành cho Sputnik.
Cụ thể, các chiến lược gia Mỹ đánh giá Bắc Cực là khu vực có ý nghĩa quyết định đối với «sự tồn vong kinh tế của nước Nga» trong 30 năm tới, bởi chính ở vùng lãnh thổ Bắc Cực này tập trung những nguồn dự trữ dầu khí cơ bản của Nga, đang được khai thác tốt và đầy tiềm năng triển vọng.
Bắc Cực rất quan trọng đối với tương lai của Trung Quốc
Đồng thời, các tác giả Mỹ cho rằng, Bắc Cực sẽ có tầm quan trọng quyết định cả đối với tương lai của Trung Quốc. Theo quan điểm của họ, chính với chỗ dựa Bắc Cực, Trung Quốc sẽ nỗ lực thực hiện chiến lược đa phương hóa các hành trình vận tải và nguồn năng lượng. Bắc Cực sẽ đóng vai trò quan trọng trong chiến lược công nghiệp của Trung Quốc và thậm chí cả trong chiến lược an ninh lương thực – đang chò đợi là hoạt động đánh bắt khai thác hải sản sôi động sẽ mở rộng trong khu vực này khi băng tan.
Các tác giả thừa nhận rằng, mặc dù giữa Nga và Trung Quốc tồn tại một số khác biệt về cách tiếp cận tới vấn đề quản trị toàn cầu gắn với khu vực Bắc Cực, nhưng hai nước vẫn đang tương tác hiệp lực ngày càng mạnh. Trung Quốc vừa là thị trường lớn, vừa là nguồn đầu tư, cung ứng thiết bị và công nghệ lớn dành cho các dự án Bắc Cực quan trọng nhất của LB Nga.
Trong báo cáo nhận xét rằng đến năm 2050, Nga có thể đảm bảo cung cấp tới 20% tổng mức tiêu thụ năng lượng của Trung Quốc, gồm cả dầu và khí đốt, thông qua đường ống dẫn cũng như bằng các con tàu chở dầu. Bắc Cực sẽ đảm bảo phần lớn trong định mức năng lượng này.
Dưới góc độ đó, đáng chú ý là mong muốn của Hoa Kỳ nhằm đạt được «quyền thống lĩnh» trên bình diện quân sự ở khu vực, mà bên cạnh khả năng bảo vệ lãnh thổ Hoa Kỳ và duy trì lưu thông hàng hải tự do, còn có tác dụng tạo điều kiện chủ động «đưa lực lượng vào và ra khỏi Bắc Cực».
Báo cáo của các nhà quân sự Hoa Kỳ thừa nhận rằng Matxcơva đã đạt tiến bộ đáng kể trong việc tái lập hiện diện quân sự của Nga ở Bắc Cực. Đã xây dựng và khôi phục các trạm radar, sân bay tại đây, các hệ thống tên lửa phòng không và tên lửa chống hạm hiện đại triển khai ở Bắc Cực đã giúp tạo nên trong khu vực này một hệ thống phòng thủ hiệu quả.
Hoa Kỳ cũng dự đoán những nỗ lực tiếp theo của CHND Trung Hoa để đảm bảo «hiện diện thường trực» ở Bắc Cực. Phía Mỹ cho rằng Bắc Kinh «có tiềm năng» sử dụng công cụ quân sự để thiết lập vị thế của Trung Quốc tại khu vực trọng yếu này.
Người Mỹ thấy cố gắng của Nga về bảo vệ khu vực kinh tế quan trọng của mình như là sự thách thức với Hoa Kỳ. Theo báo cáo, Washington dự định thay đổi cán cân quyền lực tại đây, xuất phát từ lợi ích đối đầu với cả Nga và Trung Quốc.
Hiện tại, trên lãnh thổ Bắc Cực thuộc Hoa Kỳ, ở Alaska, đã bố trí các thành phần của hệ thống phòng thủ tên lửa chiến lược Mỹ. Ngoài ra còn có đội quân với cơ số 11.600 binh sĩ đóng tại đây, gồm hai lữ đoàn chiến đấu, hai tiểu đoàn không quân và một số đơn vị hỗ trợ. Ngoài ra, cũng ở Alaska còn có các đơn vị Vệ binh Quốc gia khoảng 2.000 người và thêm 2.000 người trong lực lượng dự bị.
Cơ số quân bố trí thường trực trong khu vực có thể tăng lên, nhưng hẳn là sẽ gia tăng một cách hạn chế, nếu tính đến việc người Mỹ hiểu rõ những khó khăn phức tạp khi phục vụ ở điều kiện khí hậu Bắc Cực khắc nghiệt kèm theo chi phí cơ sở hạ tầng cực kỳ đắt đỏ.
Dù sao chăng nữa, xét theo mọi điều, người Mỹ dự định lập cơ sở chỉ huy và hạ tầng cung ứng hậu cần-vật chất ở Alaska, tạo điều kiện thực thi kế hoạch mở rộng lực lượng ở đó. Có chủ trương cải tiến các căn cứ quân sự hiện có trong khu vực, kể cả những vấn đề liên quan đến điều kiện sống dành cho binh sĩ và gia đình quân nhân.
Sư đoàn Bắc Cực
Ngoài ra, dự trù công việc nâng cao khả năng của quân đội nói chung để tiến hành hoạt động chiến sự ở Bắc Cực. Với định ínht là biện pháp quan trọng theo hướng này, có kế hoạch tạo lập bộ chỉ huy cho «sư đoàn Bắc Cực», sẽ kiểm soát một số lữ đoàn «chuẩn bị cho Bắc Cực».
Những lữ đoàn «Bắc Cực» như vậy sẽ được cung cấp thiết bị và vũ khí với khả năng hoạt động ở vùng nhiệt độ thấp tới -65 độ F (khoảng -54 độ C) và sẽ được huấn luyện tương ứng để có thể thích hợp với điều kiện địa bàn. Hạng mục «năng lực cơ bản» để phục vụ ở Bắc Cực như vậy sẽ được đưa vào chương trình đào tạo với tất cả các đội quân. Dành cho điều này, sẽ hiện đại hoá cơ sở hạ tầng giáo dục hiện có ở Alaska. Đang xem xét cả khả năng hình thành các đơn vị phụ trợ Bắc Cực không thường xuyên từ các đại diện cư dân bản địa.
Việc thực thi các kế hoạch đã công bố, hẳn là có sự tích hợp chặt chẽ với chương trình phát triển các thể loại khác của lực lượng vũ trang Hoa Kỳ, sẽ tạo ra thêm thách thức đe dọa đối với việc thực hiện các dự án kinh tế của Nga và Trung Quốc tại khu vực, do đó được Washington xem là một trong những đòn bẩy gây áp lực với Matxcơva và Bắc Kinh.
Tuy nhiên, các biện pháp mà Nga thực hiện để đảm bảo an ninh cho vùng lãnh thổ Bắc Cực và tiếp tục hiện đại hóa Hạm đội Bắc sẽ cho phép Matxcơva phòng thủ tốt, bảo vệ một cách vững chắc vùng lãnh thổ quan trọng này.