Đây là bước đi chiến lược được Bộ Thông tin và Truyền thông tạo lộ trình phù hợp để thúc đẩy người dùng smartphones Việt Nam tiến tới xã hội số với nền tảng di động viễn thông công nghệ cao.
Việt Nam dừng nhập điện thoại 2G, 3G từ 1/7/2021
Theo thống kê của hãng nghiên cứu thị trường Statista, Newzoo, Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia có số lượng người sử dụng smartphones nhiều nhất trên thế giới, đạt 63,1% dân số.
Nhằm chuẩn bị cho công cuộc ‘tắt sóng 2G, 3G’, từ 1/7/2021, Việt Nam đã chính thức dừng nhập khẩu điện thoại với công nghệ di động mặt đất cũ 2G, 3G. Các sản phẩm điện thoại di động, smartphones nhập về Việt Nam phải hỗ trợ công nghệ từ 4G trở lên.
Theo đó, Thông tư 43 của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) về “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thiết bị đầu cuối thông tin di động mặt đất - phần truy cập vô tuyến” chính thức có hiệu lực từ 1/7 này.
Trong đó, giới chức Việt Nam nêu rõ quy định tất cả điện thoại di động được sản xuất trong nước hoặc nhập khẩu vào Việt Nam từ thời điểm này phải tích hợp công nghệ E-UTRA (4G).
“Đây là giải pháp đầu tiên của kế hoạch tắt sóng 2G, 3G bằng hàng rào kỹ thuật. Việt Nam dự kiến dừng công nghệ 2G vào quý I/2022”, Bộ Thông tin và Truyền thông cho hay.
Theo thống kê của Viện Nghiên cứu thị trường GFK (Growth from Knowledge) cho thấy, trung bình mỗi năm thị trường Việt Nam tiêu thụ hơn 20 triệu điện thoại. Trong đó 60% là smartphones, 40% còn lại là feature phone (điện thoại cơ bản hay người dân còn gọi là “điện thoại cục gạch”).
Việt Nam hiện có khoảng 25,6 triệu thuê bao sử dụng thiết bị chỉ hỗ trợ 2G hoặc 3G. Trong đó, khoảng 630 nghìn người trên 70 tuổi chỉ sử dụng điện thoại 2G.
Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, khi Thông tư 43 có hiệu lực sẽ tác động đến số lượng máy ‘điện thoại cục gạch’ chỉ hỗ trợ 2G, 3G đưa vào hoạt động trên mạng di động, tăng nhu cầu chuyển đổi sang smartphones 4G, 5G của người dân.
Đồng thời, với 25,6 triệu thuê bao sử dụng thiết bị chỉ hỗ trợ 2G/3G đang hoạt động trên mạng lưới, theo thời gian vòng đời của thiết bị (trung bình khoảng 3 năm), thì lượng thiết bị này sẽ dần được loại bỏ ra khỏi mạng khi không còn nguồn cung.
Vì sao Việt Nam muốn ‘tắt sóng 2G, 3G’?
Công nghệ di động mặt đất cũ như 2G là thế hệ mạng di động thứ hai. Công nghệ này có khả năng phủ sóng rộng khắp, giúp người dùng nghe, gọi ở nhiều vùng địa hình.
Tuy nhiên, công nghệ 2G không hỗ trợ truyền cả dữ liệu ngoài thoại như tải dữ liệu, email, truy cập Internet..., khó đáp ứng nhu cầu thực tế cuộc sống hiện nay.
Trong nước, các mạng viễn thông Việt Nam tồn tại đồng thời 3 công nghệ di động mặt đất, gồm GSM (mạng 2G) triển khai từ năm 1990, IMT 2000 (3G) triển khai từ năm 2009 và LTE – A (4G) triển khai từ năm 2016.
Do đó, theo các ngành chức năng Việt Nam, việc tắt sóng 2G nhằm giải phóng tần số, để dùng cho các công nghệ mới.
Đồng thời, việc tắt sóng 2G cũng giúp tiết kiệm tài nguyên, chi phí vận nhà cho nhà mạng và quốc gia, đồng thời tập trung nhân lực vào việc phát triển các công nghệ mạng mới.
Bên cạnh đó, theo dự đoán của Hiệp hội Thông tin di động toàn cầu (GSMA), lượng thuê bao 2G trên toàn cầu sẽ giảm từ 40% năm 2017, xuống còn 6% vào năm 2025. Số lượng thiết bị đầu cuối 2G bán ra trên toàn cầu cũng giảm nhanh, dự kiến chỉ còn chiếm 15,1% vào năm 2023.
Theo ông Hoàng Minh Cường, Cục trưởng Cục Viễn thông (Bộ TT&TT), từ cuối năm 2019 đến cuối quý III/2020, số lượng điện thoại 2G đã giảm khoảng 6 - 7 triệu máy.
“Đây là xu hướng giảm tự nhiên, chưa hề có sự can thiệp bằng các giải pháp thúc đẩy người dùng chuyển sang smartphone”, đại diện Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết.
Cùng với đó, việc tắt sóng điện thoại 2G, 3G trước đây gặp nhiều bất cập do người lớn tuổi gặp khó khăn trong việc sử dụng smartphone. Ngoài ra người nghèo cũng khó tiếp cận điện thoại hỗ trợ 4G trở lên do giá sản phẩm cao.
Tuy nhiên hiện nay, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã có thể sản xuất được smartphone 4G giá rẻ. Đặc biệt hơn, theo Cục Viễn thông, chủ trương hỗ trợ smartphones tới những người dân còn nghèo, còn gặp nhiều khó khăn đã được đưa vào dự thảo Chương trình viễn thông công ích giai đoạn 2021 – 2025 trình Chính phủ thông qua, qua đó hỗ trợ 2,1 triệu smartphones cho các hộ nghèo, cận nghèo trên khắp cả nước.
Cũng căn cứ theo tính toán của Bộ TT&TT, khi tắt sóng 2G, 3G, người dùng trong nước có thể mua được smartphone 4G với giá từ 600 nghìn đồng nhờ sự hỗ trợ của các nhà mạng trong nước với nhiều chính sách ưu đãi.
Tính đến tháng 4/2021, các doanh nghiệp viễn thông như Viettel, VNPT, Mobifone, đã hỗ trợ người dân gần 80.000 chiếc smartphone giá rẻ thông qua các chương trình, như hợp tác với nhà sản xuất.
Việt Nam quyết tâm dừng ‘công nghệ cũ’ 2G, 3G, chào đón 4G, 5G
Bộ Thông tin và Truyền thông đề xuất phương án dừng công nghệ 2G, 3G sớm nhất từ năm 2022 với lộ trình phù hợp.
Ngoài những quy định về cấm sản xuất, nhập khẩu điện thoại không hỗ trợ 4G, đến tháng 9/2024, giấy phép kinh doanh dịch vụ viễn thông di động và giấy phép tần số để triển khai mạng di động 2G, 3G hết hạn sẽ không được gia hạn.
Do vậy, việc chuyển đổi công nghệ, thiết bị, dừng phát sóng công nghệ cũ sẽ được triển khai một cách đồng bộ, quyết liệt trong giai đoạn sắp tới.
Cục Viễn thông cũng cho hay, nhằm đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, nhiều địa phương trong nước đã xung phong thí điểm dừng công nghệ cũ, thúc đẩy sử dụng smartphnone như thành phố Đà Nẵng, huyện đảo Cô Tô của tỉnh Quảng Ninh.
Bên cạnh đó, có một số địa phương đã chủ động đề nghị Bộ TT&TT và các doanh nghiệp triển khai thử nghiệm 5G như Đà Nẵng, Huế, Bình Phước.
Như Sputnik Việt Nam đã thông tin trước đó, hiện nay các doanh nghiệp đã triển khai thử nghiệm thương mại 5G, Viettel tại Hà Nội, TP.HCM, Bắc Ninh, Bắc Giang, Bình Phước, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, VNPT tại Hà Nội, TP.HCM, Bình Phước, MobiFone tại TP.HCM…
“Việc thử nghiệm kỹ thuật và thử nghiệm thương mại 5G đã thu hút được sự quan tâm của cộng đồng, giúp thúc đẩy mạnh nhu cầu của thị trường với công nghệ, thiết bị 5G trong thời gian qua”, Cục Viễn thông nhấn mạnh.
Smartphones mới sản xuất sẽ tích hợp 4G, bật mặc định tính năng VoLTE?
Đáng chú ý, Cục Viễn thông cho biết, thống nhất từ ngày 1/7/2021, các smartphone mới sản xuất sẽ tích hợp 4G, bật mặc định tính năng VoLTE.
Công nghệ VoLTE là công nghệ cho phép gọi điện thoại với chất lượng cao (HD) trên nền tảng mạng 4G, mang lại những trải nghiệm mới cao cấp hơn cho khách hàng.
Mặc dù tiện ích nhiều, tuy nhiên, hiện nay tỷ lệ thuê bao sử dụng công nghệ này trên mạng 4G ở Việt Nam đang thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực Đông Nam Á vì nhiều lý do khác nhau.
Theo Cục Viễn thông, một phần do các nhà mạng chưa chủ động triển khai cung cấp dịch vụ một cách đầy đủ và rộng khắp nên người sử dụng chưa biết đến dịch vụ, thiết bị đầu cuối người dùng chưa hỗ trợ hoặc chưa được nhà sản xuất hỗ trợ mở tính năng VoLTE.
Cục cho biết, hiện Viettel, VNPT và Vietnamobile đã cung cấp dịch vụ này, MobiFone dự kiến quý 3-4/2021 mới cung cấp dịch vụ.
Cùng với đó, trong thời gian qua, Cục Viễn thông đã phối hợp với các doanh nghiệp di động, nhà sản xuất/đại diện nhà sản xuất/đại lý cung cấp điện thoại smartphones phổ biến đối với người dùng Việt Nam như Apple, Samsung, Nokia, Oppo, Vivo, Realme, Bkav,… thống nhất thực hiện việc rà soát và phát hành phiên bản phần mềm hệ thống cho các điện thoại 4G còn mới và đủ khả năng để hỗ trợ, cập nhật bật tính năng VoLTE.
Cùng với đó, các bên cũng kích hoạt tính năng VoLTE cho các các thuê bao đủ điều kiện sử dụng (máy điện thoại hỗ trợ VoLTE, sử dụng SIM 4G), gửi tin nhắn thông báo đến các thuê bao hiện đang sử dụng máy điện thoại đã có phần cứng VoLTE và đã được nhà sản xuất phát hành phần mềm (SW/FW) kịp thời nâng cấp, cập nhật phiên bản phần mềm (SW/FW) hỗ trợ mở tính năng VoLTE.
Cục Viễn thông cho biết, sau khi triển khai, đến nay số lượng máy điện thoại có VoLTE đã tăng từ 23,5 triệu lên 26 triệu. Trong đó, số lượng người dùng đã kích hoạt, sử dụng VoLTE (cuộc gọi thoại trên mạng 4G thay vì trên mạng 2G/3G) đã tăng từ 3,3 triệu lên 5,4 triệu, đạt khoảng 21% số lượng máy hỗ trợ VoLTE.
Mục tiêu phấn đấu đến hết năm 2021, 50% người dùng máy điện thoại hỗ trợ VoLTE sử dụng được dịch vụ VoLTE tại Việt Nam.
Cục Viễn thông khẳng định, trong thời gian tới các doanh nghiệp di động cần chủ động nâng cấp hệ thống kịp thời, dung lượng hệ thống phải đủ đáp ứng cho toàn bộ thuê bao sử dụng VoLTE trước khi tắt sóng các công nghệ cũ (2G và 3G).
Để đẩy nhanh việc này, Cục Viễn thông cũng đã làm việc với các doanh nghiệp di động, các doanh nghiệp sản xuất để kích hoạt các tính năng tiên tiến của công nghệ LTE-Advanced trên mạng băng rộng di động.
Số lượng điện thoại ‘cục gạch’ ở Việt Nam được dự báo sẽ giảm mạnh
Trao đổi với báo chí, mặc dù hầu hết các nhà bán lẻ, hãng sản xuất, công ty, doanh nghiệp, đơn vị phân phối đều nói đã nắm được Thông tư 43 của Bộ Thông tin và Truyền thông về việc ‘tắt song’, ngưng sản xuất, nhập khẩu thiết bị di động cơ bản (cục gạch) 2G, 3G ở Việt Nam.
Tuy nhiên, việc Thông tư 43 đi vào hiệu lực, theo các chuyên gia, cũng như đại diện doanh nghiệp, sẽ có tác động nhất định đến thị trường điện thoại Việt Nam, mà rõ ràng nhất, số lượng điện thoại cơ bản (cục gạch) sẽ giảm mạnh thời gian tới.
Cụ thể, ông Hồ Hoàng Nguyên Vũ, đại diện nhà phân phối Itel, cho ITC biết nhà phân phối lẫn hãng sản xuất Itel đều đã có lộ trình để điều chỉnh kế hoạch kinh doanh cho phù hợp chủ trương của Chính phủ.
Theo đó, Itel sẽ dừng nhập các sản phẩm chỉ hỗ trợ 2G, 3G sau ngày 1/7. Tuy nhiên, theo ông Vũ, số lượng sản phẩm nhập về hiện tại vẫn đủ kinh doanh cho đến hết năm 2021 do sóng 2G, 3G vẫn còn hoạt động.
“Tuy nhiên, sang năm sau, do chỉ còn điện thoại 4G nên số lượng điện thoại cơ bản 2G của Itel có thể bị giảm 70% so với hiện tại”, đại diện nhà phân phố Itel cho biết.
Được biết, hiện nay, Itel đang nằm trong top 3 các hãng có số lượng nhập khẩu điện thoại cơ bản lớn nhất tại Việt Nam. Các điện thoại này hầu hết có giá bán dưới 500.000 đồng, hỗ trợ kết nối mạng 2G. Riêng mẫu hỗ trợ 4G có giá bán 700.000 đồng.
Ông Hồ Hoàng Nguyên Vũ cũng khẳng định hiện Itel đang làm việc với hãng để nhập về các smartphone hỗ trợ 4G với giá dễ tiếp cận hơn nhằm đáp ứng nhu cầu khách hàng tại Việt Nam.
Một số ‘ông lớn’ sản xuất điện thoại thông minh smartphone truyền thống khẳng định họ không bị ảnh hưởng gì về quy định mới của Bộ Thông tin và Truyền thông. Điển hình như Samsung.
Theo Samsung Việt Nam, tất cả các mẫu smartphone hiện tại của Samsung đều phù hợp kết nối 4G trở lên, do đó quy định trên không ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh và sản xuất của Samsung.
“Trong tương lai nếu có những quy định mới, Samsung sẽ luôn tuân thủ các quy định tại Việt Nam”, phía Samsung khẳng định.
Cũng như Samsung của Hàn Quốc, Xiaomi của Trung Quốc cũng khẳng định đã nắm được thông tin về quy định mới, cũng như những định hướng từ Chính phủ.
“Tất cả các sản phẩm của hãng đều hỗ trợ 4G và đang nhập về điện thoại 5G”, phía Xiaomi quả quyết.
Ở góc độ đơn vị bán lẻ, ông Nguyễn Thế Kha, Giám đốc ngành hàng viễn thông di động FPT Shop nêu quan điểm, điện thoại 2G/3G hiện vẫn hoạt động bình thường sau ngày 1/7 (cho đến khi có hướng dẫn mới), do đó hệ thống này đang chuẩn bị cho kế hoạch trữ hàng, đảm bảo kinh doanh liên tục nhóm sản phẩm 2G/3G trong cả năm tới. Ngoài ra, FPT cũng lên kế hoạch thúc đẩy bán hàng smartphone 4G thay thế dần trong tương lai.
Về phần mình, CellphoneS khẳng định cả năm qua chuỗi này chỉ bán được các mẫu smartphone hỗ trợ 4G, 5G.
“Chỉ có một phần nhỏ điện thoại phổ thông cơ bản 2G được bày bán, do đó quy định nói trên không ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh của CellphoneS”, đại diện đơn vị nêu rõ.