Khai sinh từ thời Liên Xô
Công việc phát triển BMP-3 bắt đầu vào cuối thập kỷ 1970 như một bước tiếp theo của các mẫu xe chiến đấu bộ binh trước đó - BMP-1 và BMP-2. Một trong những mục tiêu là khắc phục một số thiếu sót khách quan của BMP-1 và BMP-2. Các kỹ sư của Kurganmashzavod (doanh nghiệp này hiện nay là thành viên doanh nghiệp «Tổ hợp chính xác cao» thuộc Tập đoàn Nhà nước Rostec) đã quyết định sửa đổi hoàn toàn thiết kế và một phần là cả khái niệm sử dụng xe chiến đấu bộ binh.
Đầu tiên, họ không bố trí động cơ và hộp số ở phía trước. Khoang máy BMP-3 nằm phía, giống như trong hầu hết các loại xe tăng. Thoạt đầu, cấu trúc như vậy khiến giới quân sự hoang mang: ra vào ra sao, “xuống ngựa” như thế nào? Tuy nhiên, các nhà thiết kế đã giải quyết được vấn đề này: động cơ không gây trở ngại cho bộ binh ra vào xe.
BMP-3 trong thành phần đoàn xe bọc thép tại thao trường Alabino
© Sputnik / Dmitry Shorkov
Thứ hai, thân xe và khung gầm được thiết kế lại (khác biệt đáng kể so với BMP-1/2).
Thứ ba, kinh nghiệm vận hành BMP các loại trước trong quân đội đã chứng tỏ loại xe này phải có khả năng lội nước tốt hơn. BMP-1 và BMP-2 có thể làm điều đó nhưng chậm chạp, quay lại các bánh xích. BMP-3 bơi trên nước nhanh hơn, trang bị vòi phun mạnh mẽ.
Thứ tư, BMP là phương tiện chi viện hỏa lực toàn diện cho bộ binh trên chiến trường. Xe cần phải đối phó hiệu quả trước nhân lực và xe bọc thép đối phương. Do đó, BMP-3 được trang bị một tháp pháo, bao gồm pháo 100 mm với thiết bị nạp đạn tự động 2A70, song song đó là pháo tự động 2A42 cỡ 30 mm và súng máy 7,62 mm. Cơ số đạn dược- 40 quả đạn nổ phân mảnh cao 100 mm, 8 tên lửa chống tăng và 500 quả đạn pháo 30 mm. Hai khẩu súng máy 7,62 ly nữa được lắp vào thân xe, có thể khai hỏa đồng bộ từ đó nếu cần thiết. Tổng cơ số đạn của 3 khẩu súng máy là 6000 viên. Vũ khí trang bị còn có hệ thống ngắm bắn hoạt động trong các chế độ «ngày-đêm-sương mù-khói bụi» và bộ ổn định hai mặt phẳng. Kíp lái xe ở phiên bản tiêu chuẩn 3 người, chở theo từ 7-9 người lính.
Thứ năm, các kỹ sư nhận ra xe chiến đấu bộ binh phải có khả năng tự phòng vệ tốt hơn.
Xe chống tăng Khrizantema-S dựa trên BMP-3
© Sputnik / Dmitry Shorkov
Thứ sáu, "tiềm năng hiện đại hóa" mạnh mẽ phải được tích hợp vào cỗ máy, điều này cũng sẽ giúp chế tạo ra các phiên bản chuyên dụng từ cấu hình cơ sở.
Năm 1987, BMP-3 được đưa vào trang bị và lần đầu tiên trình diễn trước công chúng tại cuộc duyệt binh ngày 9 tháng 5 năm 1990. Các khách hàng nước ngoài tỏ ra chú ý đến chiếc xe mới, và điều này đã cứu BMP-3 trong những năm thập kỷ 1990 khó khăn nhất đối với Nga và "ngành công nghiệp quốc phòng". Theo kênh truyền hình quân đội Nga "Zvezda", ngoài các lực lượng vũ trang Liên bang Nga, BMP-3 còn được biên chế cho quân đội của hàng chục quốc gia. Trong số đó có UAE (hơn 600 chiếc), Kuwait, Cyprus, thậm chí cả Hàn Quốc. Hơn nữa, quân đội Nga đã nhận được một phiên bản cập nhật mơi nhất của phương tiện này.
"Tính đa năng"
BMP-3 là phương tiện tương đối nhẹ. Trọng lượng chiến đấu - 18,7 tấn. Thân xe được làm từ hợp kim nhôm bọc thép, những đường hàn nối rất “khéo léo”. Đạn của kẻ địch không thể làm hỏng chúng, trong mọi trường hợp, chúng sẽ kẹt vào chính bộ giáp. Bản thân các tấm thân xe chịu được đạn xuyên giáp 30 mm. Việc lắp đặt thêm các tấm lưới chắn và tấm giáp, cũng như lớp bảo vệ động năng (được thiết kế đặc biệt cho BMP-3) làm giảm đáng kể khả năng trúng đạn: ví dụ như từ súng phóng lựu. BMP-3 gần như là xe chiến đấu bộ binh duy nhất trên thế giới được trang bị thêm lớp giáp bảo vệ, giống như xe tăng.
Tháp pháo cũng được làm từ hợp kim nhôm bọc thép. Ngoài tháp pháo tiêu chuẩn, xe có thể được trang bị thêm một số mô-đun khác, tạo ra thiết bị chuyên dụng. Ví dụ, xe tên lửa chống tăng Khrizantema-S, xe pháo phòng không 57 mm Derivashia-PVO, xe pháo tự hành Vena 120 mm và xe sửa chữa bọc thép hạng nhẹ Beglyanka. Hoặc thậm chí phiên bản xe bọc thép hoạt động quân sự ở Bắc Cực BT-3F, có thân rộng rãi hơn, có thể chứa 13 lính bộ binh, hệ thống sưởi ấm mạnh, trang bị các loại vũ khí khác nhau (thậm chí còn có xe không người lái trinh sát) và bản xích "trượt tuyết" rộng hơn. Cuối cùng, việc lắp đặt trên BMP-3 một số hệ thống bổ sung giúp cải thiện "sức nổi" và khả năng tiếp cận không khí của động cơ, biến nó thành "xe chiến đấu của lính thủy đánh bộ" BMP-3F.
Xe bọc thép BT-3F
© Sputnik / Dmitry Shorkov
Rất nhanh nhẹn và cơ động khắp mọi nơi
BMP-3 được dẫn động bằng động cơ diesel V10 đa nhiên liệu và hộp số thủy lực "bán tự động". Chiếc xe 19 tấn tăng tốc lên 70 km/h trên đường cao tốc và lên tới 10 km/h khi bơi trên nước. Tầm hoạt động trên đường cao tốc - 600 km (ít hơn khi chạy trên đường đất và địa hình).
Độ mượt mà khi cơ động của BMP-3 tuyệt vời, "khi vượt địa hình" — cũng vậy.
Theo các chuyên gia, xét về sự cân bằng giữa chất lượng kỹ chiến thuật, không có loại nào tương tự hoàn toàn BMP-3 của Nga trên thị trường thế giới. Tại Diễn đàn Kỹ thuật-Quân sự Quốc tế "Army-2021", diễn ra vào mùa hè ở ngoại ô Moskva, công chúng đã được giới thiệu "diện mạo xuất khẩu" hiện đại hóa của BMP-3: trang bị mô-đun chiến đấu "Berezhok": pháo tự động 2A42 cỡ 30 mm, súng phóng lựu tự động AG-30M, bệ phóng tên lửa chống tăng "Kornet-E".
Phiên bản BMP-3 mới với mô-đun chiến đấu Berezhok
© Sputnik / Dmitry Shorkov