Thợ săn nguyên tử - nền tảng tên lửa
Vào cuối thế kỷ 20, tàu ngầm Dự án 949A Antey đã trở thành một bước đột phá thực sự trong quá trình phát triển các tàu tuần dương tên lửa săn ngầm hạt nhân của Liên Xô/Nga (APRK) – có khả năng đe dọa các nhóm tấn công tàu sân bay. So với những người tiền nhiệm, những chiếc tàu ngầm này hoạt động ít ồn ào hơn và có tốc độ cao hơn, đồng thời có vũ khí cải tiến. Vũ khí trang bị chính là 24 tên lửa siêu thanh chống hạm Granit di chuyển ở độ cao từ 25.000 đến 17.000 mét với tốc độ hành trình lên đến Mach 2,5 (gần 3.000 km/giờ) và sử dụng đầu nổ nặng 750 kg có khả năng làm mất khả năng tấn công của một con tàu mặt nước lớn (được gọi là "tàu hạng nhất"). Ngoài ra, mỗi tàu ngầm còn có 28 ngư lôi 650 mm và 533 mm. Antey có tầm hoạt động không giới hạn, hoạt động độc lập trong ít nhất 120 ngày, thủy thủ đoàn - 107 người.
Tám tàu ngầm Antey hiện đang phục vụ trong biên chế của Hạm đội phương Bắc và Hạm đội Thái Bình Dương của Nga, thường xuyên đi tuần tra ngoài biển khơi và tham gia các cuộc tập trận. Nhưng, có một hạn chế đáng kể - tuổi của các con tàu này. Chiếc tàu ngầm trẻ nhất năm nay bước sang tuổi 26, những chiếc còn lại đều đã ngoài 30 tuổi. Các tàu ngầm tên lửa thế hệ tiếp theo đang được chế tạo, trong khi đó Bộ Quốc phòng Nga hiện đại hóa những chiếc hiện có.
Tàu ngầm được nâng cấp
Đại diện đầu tiên của dự án lên cấp độ 949AM sẽ là tàu ngầm Irkutsk. Chiếc tàu này đã bắt đầu được nâng cấp vào năm 2019 và trong năm nay sẽ quay trở lại hoạt động trong biên chế Hạm đội Thái Bình Dương. Trước hết, trên tàu này các tên lửa Granit cũ được thay thế bằng hệ thống tên lửa Onyx và Kalibr. Bây giờ chiếc tàu ngầm có thể mang tới 72 tên lửa. Ngay cả một đợt phóng tên lửa của Antey được nâng cấp có đủ sức “tống tiễn” toàn bộ nhóm tấn công tàu sân bay của đối phương xuống đáy biển. Sức mạnh chiến đấu của các tàu ngầm lớp Antey sẽ tăng thêm nhờ tên lửa siêu thanh Zircon sẽ được trang bị trên tất cả tàu của hải quân Nga. Các chuyên gia phương Tây thừa nhận rằng, chưa có hệ thống nào có thể ngăn tên lửa siêu thanh của Nga.
Ngoài ra, tàu ngầm lớp Antey sẽ được trang bị hệ thống điều khiển và thông tin chiến đấu mới, gần như tất cả các thiết bị điện tử, thông tin liên lạc và hệ thống sonar cũng được nâng cấp. Sau tàu Irkutsk, tàu ngầm Chelyabinsk sẽ được hiện đại hóa. Các công việc dự kiến hoàn tất vào năm 2025.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết: “Việc hiện đại hóa sẽ kéo dài quãng đời phục vụ (các tàu ngầm lớp này) ít nhất 10 năm và sẽ mở rộng khả năng chiến đấu của Hạm đội Thái Bình Dương”.
Cặp đôi tấn công
Tuy nhiên, ưu tiên của Bộ Tư lệnh Hải quân Nga là mua các tàu ngầm hạt nhân thế hệ thứ tư thuộc dự án 885M Yasen-M. Hiện nay trong biên chế hạm đội có ba tàu như vậy: Severodvinsk, Kazan và Novosibirsk. Các tàu ngầm lớp Yasen-M có đường viền thân tàu tối ưu hơn, các thành tố cơ sở của tổ hợp vũ khí điện tử, thiết bị và vật liệu hiện đại. Vũ khí trang bị - ngư lôi 533 mm và tên lửa hành trình Kalibr. Nhưng, con tàu cũng có thể sử dụng tên lửa Onyx mạnh hơn và tên lửa siêu thanh Zircon.
Các tàu tuần dương dưới nước của hai thế hệ được lên kế hoạch sử dụng trong mối liên hệ chặt chẽ. Các tàu ngầm hạt nhân thuộc lớp Yasen có khả năng tàng hình cao hơn sẽ chủ yếu tiến hành trinh sát và chỉ định mục tiêu cho các tàu ngầm lớp Antey được nâng cấp với kho vũ khí tên lửa mạnh nhất.