Theo GS. Ngô Bảo Châu, việc trên mạng lan truyền thông tin ông có trong biên chế của Viện Toán học thuộc Học viện Cáp Nhĩ Tân, lấy tên tiếng Trung là Wu BaoZhu, hay chức danh Giáo sư Chủ nhiệm của Viện Toán ở Trung Quốc là “hoàn toàn không chính xác”. Đây chỉ là “tin vịt” trên mạng xã hội Việt Nam.
“Tin vịt” về GS. Ngô Bảo Châu làm việc cho Viện Toán của Trung Quốc
Những ngày qua, trên nhiều trang tin, group, mạng xã hội ở Việt Nam lan truyền thông tin về việc nhà toán học Ngô Bảo Châu làm việc cho Viện Toán học của Trung Quốc.
Như đã biết, ông Ngô Bảo Châu là Giáo sư Toán của Đại học Chicago, người nổi tiếng thế giới với giải thưởng Fields (năm 2010), đồng thời cũng là người Việt Nam đầu tiên và duy nhất tính đến nay giành được thành tựu đặc biệt được mệnh danh là “giải Nobel trong lĩnh vực Toán học” này.
Thông tin về việc GS. Ngô Bảo Châu có chuyến thăm đến Trung Quốc và được chào đón ở quốc gia tỷ dân này xuất hiện từ năm 2019.
Nhiều hình ảnh, bài báo tiếng Trung thể hiện nhà toán học nổi tiếng Pháp – Việt được chào đón đến tham gia công tác giảng dạy tại Đại học Công nghệ Cáp Nhĩ Tân (HIT), thuộc Hắc Long Giang (Heilongjiang) của Trung Quốc.
Năm 2019, trên cổng thông tin của Đại học Công nghệ Cáp Nhĩ Tân đăng tải thông tin rằng, ngày 25/8/2019, GS. Ngô Bảo Châu, người từng nhận huy chương Fields, đã ‘được bổ nhiệm làm giáo sư thỉnh giảng’ của trường.
Cùng với đó là việc Hiệu trưởng Chu Ngọc đã trao thư bổ nhiệm cho giáo sư Ngô Bảo Châu. Phó Bí thư đảng ủy, Phó Hiệu trưởng nhà trường An Thực đã chủ trì buổi lễ bổ nhiệm (nhân sự thỉnh giảng - PV) này.
Trên website của Viện Nghiên cứu Toán học của Đại học Công nghệ Cáp Nhĩ Tân (HIT) hiển thị danh sách đội ngũ giảng viên, giáo sư của khoa ở mục People trong đó Giáo sư Ngô Bảo Châu là gương mặt đứng đầu danh sách. Ở phiên bản tiếng Trung, trang này hiển thị tên và chức danh của GS. Ngô Bảo Châu bằng Hán tự吴宝珠 (讲席教授)” (Ngô Bảo Châu – Giảng tịch Giáo thọ). Bản tiếng Anh, trang của Viện Toán ĐH Công nghệ Cáp Nhĩ Tân hiển thị đầy đủ “Ngô Bảo Châu (Long-term Visiting Professor)”. Tức theo thông tin của đơn vị đào tạo này, có thể hiểu giáo sư Ngô Bảo Châu là “Giáo sư thỉnh giảng dài hạn”.
Screenshot website của Viện Nghiên cứu Toán học của Đại học Công nghệ Cáp Nhĩ Tân (HIT)
Một số cơ quan truyền thông của Trung Quốc cũng đưa tin về việc hợp tác của GS. Ngô Bảo Châu với Viện Nghiên cứu Toán học của Đại học Công nghệ Cáp Nhĩ Tân (HIT).
Theo tờ Nhật báo Hắc Long Giang, Giáo sư Ngô Bảo Châu, một nhà toán học nổi tiếng thế giới và từng đoạt huy chương Fields, đã nhận thư (quyết định) bổ nhiệm từ ông Chu Ngọc, Hiệu trưởng Đại học Công nghệ Cáp Nhĩ Tân (HIT), và chính thức trở thành Giáo sư thỉnh giảng của cơ quan này.
“GS. Ngô Bảo Châu sẽ giúp tỉnh Hắc Long Giang và Đại học Công nghệ Cáp Nhĩ Tân phát triển các hướng nghiên cứu mới về Toán học, đồng thời giúp xây dựng trung tâm nghiên cứu Toán học mang đẳng cấp quốc tế”, tờ nhật báo nhấn mạnh.
Cùng với đó, theo Nhật báo Hắc Long Giang, GS. Ngô Bảo Châu cho biết ông rất vinh dự được hợp tác tác (với vai trò thỉnh giảng - PV) với Đại học Công nghệ Cáp Nhĩ Tân, đồng thời, trong tương lai ông sẽ thực hiện đầy đủ nhiệm vụ của mình với tư cách là Giáo sư thỉnh giảng, tích cực tham gia vào sự phát triển toán học của đại học này, đóng góp sức mình vào việc xây dựng đội ngũ, bồi dưỡng nhân tài, nghiên cứu khoa học và giao lưu quốc tế của đơn vị.
Trong khi đó tờ China News đưa tin rằng, nhà toán học nổi tiếng thế giới Ngô Bảo Châu được bổ nhiệm làm giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Công nghệ Cáp Nhĩ Tân.
Theo giới thiệu trên trang web của trường, Đại học Công nghệ Cáp Nhĩ Tân (hay Viện Công Nghệ Cáp Nhĩ Tân) – HIT – là ngôi trường được thành lập vào năm 1920.
Khi thành lập nhà nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, HIT là một trong hai trường đại học đầu tiên được mô phỏng theo mô hình đào tạo của các trường đại học thuộc Liên Xô cũ.
Sau gần 100 năm, HIT đã phát triển thành Viện đại học nghiên cứu nổi của Trung Quốc, chuyên cấp bằng cấp về lĩnh vực khoa học, kỹ thuật, quản lý, nghệ thuật, kinh tế và luật pháp.
Viện Công nghệ Cáp Nhĩ Tân thuộc nhóm các trường đại học đầu tiên nằm trong “Dự án 211” và “Dự án 985” của Trung Quốc. Cụ thể hơn, năm 1954, trường được xếp vào 6 trường đại học trọng điểm đầu tiên của nước này và được coi là cái nôi đào tạo các kỹ sư Trung Quốc. Năm 1996, trường nằm trong “Dự án 211″ và được một trong 9 trường đại học đầu tiên trong “Dự án 985” vào năm 1999 của đất nước tỷ dân.
Ngoài ra, trường luôn tập trung vào các điều mục chiến lược ưu tiên quốc gia và các lĩnh vực mới trong nghiên cứu. Hiện tại, HIT đã phát triển thành học viện hàng đầu về kỹ thuật, đặc biệt là trong lĩnh vực hàng không vũ trụ của Trung Quốc. Từ năm 2017, HIT thuộc nhóm các trường hạng A của Trung Quốc.
Để phát triển thành một trong những trường đại học hàng đầu thế giới và tăng cường năng lực nghiên cứu học thuật, HIT phải đối mặt với thách thức ngày càng lớn trong việc thúc đẩy phát triển chương trình giảng dạy về Toán học, nâng cao trình độ nghiên cứu khoa học và tạo môi trường đào tạo nhân sự cấp cao. Với mục tiêu này, HIT đã thành lập Viện Nghiên cứu Cao cấp về Toán học (IASM), được cung cấp đầy đủ cả nhân lực và tài chính, cũng như hỗ trợ về chính sách từ phía Trung Quốc nhằm đưa HIT trở thành một trong những ngôi trường hàng đầu về nghiên cứu khoa học ở Trung Quốc và trên toàn cầu.
Cùng với đó, Viện Toán thuộc Học viện Cáp Nhĩ Tân - thuộc hệ thống Viện Khoa học hàn lâm Trung Quốc.
Những thông tin từ phía Trung Quốc cho thấy, GS. Ngô Bảo Châu về bản chất chỉ là giáo sư thỉnh giảng chứ không phải “được biên chế” cho phía Trung Quốc như tin đồn lan truyền trên mạng xã hội.
Sự thật từ phía GS. Ngô Bảo Châu
Nhiều cơ quan báo chí của Việt Nam dẫn phản hồi của GS. Ngô Bảo Châu xung quanh tin đồn về việc “biên chế”, “làm việc”, “gia nhập” viện Toán học thuộc Đại học Công nghệ Cáp Nhĩ Tân (HIT), Trung Quốc cho thấy, đây hoàn toàn là những tin đồn sai sự thật và không chính xác.
GS. Ngô Bảo Châu bộc bạch, đúng là cách đây mấy năm ông có đi Cáp Nhĩ Tân một vài lần để thỉnh giảng và tham gia hội đồng đánh giá hoạt động của viện nghiên cứu bên Trung Quốc.
Nhà toán học cũng khẳng định, trong một chuyến đi như thế, hiệu trưởng trường Cáp Nhĩ Tân đã có buổi tiếp chính thức, tặng kỷ niệm chương và thông báo rằng trường luôn tiếp đón GS. Ngô Bảo Châu bất kỳ lúc nào với tư cách “giáo sư thỉnh giảng”.
“Tôi có đi thỉnh giảng, hợp tác nhiều nơi, nên tôi không thấy việc đi thăm Cáp Nhĩ Tân có gì đặc biệt hơn”, GS. Ngô Bảo Châu cho hay.
Cũng theo nhà toán học từng được cựu Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy quyết định trao tặng Huân chương Bắc Đẩu Bội tinh nêu rõ, thường khi đi thỉnh giảng ở đâu đó, cá nhân ông sẽ quay lại một vài lần để công việc đi đến một kết quả gì đó, chứ không thuần tuý chỉ đi cho biết. Do đó, theo như Tuổi Trẻ, Vietnamnet dẫn lời GS. Ngô Bảo Châu, ông chấp nhận lời mời của ông hiệu trưởng với ý định sẽ còn quay lại đó 2-3 lần, hợp tác nghiên cứu với một nhà toán học ở đó.
“Tuy nhiên vì dịch bệnh nên tôi chưa quay lại được. Trong thời gian đó tôi cũng có thêm nhiều kế hoạch khác phát sinh nên thực tế không rõ có đi thăm Cáp Nhĩ Tân trong tương lai gần nữa không”, GS. Ngô Bảo Châu nhấn mạnh.
“Tôi không định đi làm lâu dài ở bất kỳ chỗ nào tại Trung Quốc”
Đối với thông tin cho rằng, GS. Ngô Bảo Châu thuộc biên chế chính thức của Viện Toán học ĐH Công nghệ Cáp Nhĩ Tân, ông khẳng định, không hề có chuyện đó.
“Tôi không có trong biên chế ở trường đại học nào ở Trung Quốc. Nói chung, tôi không có ý định đi làm việc lâu dài ở bất kỳ chỗ nào ở Trung Quốc mà chỉ đi thỉnh giảng, hợp tác khoa học”, GS. Ngô Bảo Châu cho hay.
Theo nhà toán học, tất cả những gì mà ông hợp tác với Học viện Cáp Nhĩ Tân chỉ là cách đây mấy năm ông có qua thăm ngắn hạn, tham gia hội đồng đánh giá và có ý định quay lại thăm ngắn ngày thêm một vài lần nữa nhưng chưa thực hiện được vì dịch bệnh, mục đích cũng đơn thuần là làm toán học, khoa học, không có gì hơn.
GS. Ngô Bảo Châu cũng nhắc lại, hiện nay, biên chế của ông là Giáo sư Toán học tại Đại học Chicago, Mỹ. Trong khi đó, trách nhiệm ở Việt Nam là Giám đốc khoa học ở Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán học.
GS Ngô Bảo Châu
© AFP 2023 / Hoang Dinh Nam
Trước đó, trong 5 năm 2020-2025 ông sẽ tham gia thỉnh giảng ở College de France của Pháp, đi thỉnh giảng nhiều nơi khác không có định kỳ, đồng thời cũng chỉ là các chuyến đi ngắn hạn.
Liên quan đến việc “đổi tên thành Wu BaoZhu” khi làm việc ở Trung Quốc, GS. Châu nói thẳng, “đây là tin vịt hài hước”.
Theo nhà toán học, chắc trường (HIT) đưa tin về buổi gặp ông hiệu trưởng bằng tiếng Trung Quốc. Người Trung Quốc thường thì họ sẽ phiên âm tên người Việt Nam qua chữ vuông của họ.
“Sau đó chắc Google dịch lại sẽ thành như thế. Quay lại thì thành tin vịt trên mạng Việt Nam”, GS. Ngô Bảo Châu nói.
Đối với việc sử dụng mạng xã hội, GS. Ngô Bảo Châu cũng cho biết, ông chưa quay trở lại Facebook hay các mạng xã hội khác (trước đó ông đã có thông báo tạm ngưng sử dụng Facebook) do “không thấy có gì vui mà chỉ thấy nhức đầu”.
Như vậy, GS. Ngô Bảo Châu đã làm rõ hoàn toàn các vấn đề liên quan đến những thông tin xấu lan truyền trên mạng xã hội. Nhà toán học khẳng định, những thông tin đang được chia sẻ trên mạng xã hội ở Việt Nam về việc ông “trở thành thành viên của Viện Roán thuộc ĐH Công nghệ Cáp Nhĩ Tân”, “lấy tên tiếng Trung là Wu Baozhu” hay “Chức danh Giáo sư chủ nhiệm, thuộc biên chế chính thức của Viện Toán HIT” là hoàn toàn không chính xác.