Từ khi thực hiện Hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hoàng gia Campuchia, hai bên vẫn nỗ lực phối hợp thực hiện công tác tìm kiếm, quy tập và hồi hương hài cốt liệt sĩ bộ đội, quân tình nguyện Việt Nam đã hy sinh trên đất Campuchia.
Đi tìm đồng đội
Công cuộc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam hy sinh ở Campuchia chính thức được nối lại sau hai năm tạm dừng vì dịch Covid-19.
Trong các cuộc tiếp xúc giữa lãnh đạo cấp cao hai nước, điển hình như tại hội đàm cấp cao của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc với Thủ tướng Hoàng gia Campuchia Hun Sen vừa qua, trong trụ cột hợp tác an ninh – quốc phòng, vấn đề phối hợp hỗ trợ tìm kiếm hài cốt liệt sĩ, chuyên gia Việt Nam hy sinh ở Campuchia luôn được ưu tiên.
Sáng nay 21/12, tại các cửa khẩu quốc tế của Việt Nam giáp với Campuchia ở tỉnh Tây Ninh, Bình Phước, Long An, Ban Chỉ đạo 515 của Bộ Tư lệnh Quân khu 7 và Ban Chỉ đạo 515 của các tỉnh trang trọng tổ chức Lễ xuất quân cho các Đội chuyên trách tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sĩ hy sinh qua các thời kỳ chiến tranh (K70, K71, K72, K73) lên đường làm nhiệm vụ tại Campuchia.
Đợt này, dự kiến, đội tìm kiếm của Ban Chỉ đạo 515 của Bộ Tư lệnh Quân khu 7 và các tỉnh sẽ nỗ lực quy tập hồi hương khoảng 640 mộ liệt sĩ trên cơ sở các thông tin đã có.
Được biết, trong đợt hai, giai đoạn XXI, mùa khô 2021-2022 theo chương trình tìm kiếm, các cán bộ, chiến sĩ 4 Đội chuyên trách tìm kiếm, cất bốc, hồi hương hài cốt liệt sĩ của Quân khu 7 sẽ triển khai công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện, chuyên gia Việt Nam hy sinh trên các địa bàn của Campuchia.
Trong đó bao gồm các tỉnh Siem Riep, Banteay Meanchey, Oddar Meanchey, Kampong Thom, Kampong Cham, Kratie, Svayrieng, Battambang, Pailin.
Bộ Tư lệnh Quân khu 7 quan tâm, chỉ đạo sát sao, chu đáo luôn coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng và tạo điều kiện tốt nhất cho công tác chuẩn bị đối với các đội chuyên trách tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sĩ.
Cùng với đó, các đội chuyên trách trước ngày lên đường làm nhiệm vụ tại Campuchia đều đã hoàn tất các khâu chuẩn bị về nhân sự, đảm bảo các yêu cầu phòng dịch Covid-19.
Họ cũng hoàn tất công tác chuẩn bị vật tư, trang thiết bị phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sĩ, những người đồng đội đã ngã xuống nơi đất nước láng giềng, anh em của Việt Nam.
Còn thông tin là còn hy vọng
Theo thống kê của Ban chỉ đạo 515 Quân khu 7, hiện nay còn hơn 24.000 thông tin liệt sĩ, mộ liệt sĩ trên địa bàn quân khu (tại Việt Nam) và khoảng 1.000 thông tin liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh ở Campuchia đang được rà soát, xác minh và tổ chức tìm kiếm, quy tập trong thời gian tới.
Ban Chỉ đạo 515 cũng như Bộ Tư lệnh Quân khu luôn xác định việc phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương cần được duy trì đều đặn ở từng cấp.
Thiếu tướng Đỗ Văn Bảnh, Phó chính ủy Quân khu 7, Trưởng ban chỉ đạo 515 của quân khu chia sẻ với QĐND cho hay, còn thông tin, là còn hy vọng tìm kiếm.
“Với phương châm “Dễ làm trước, khó khăn, phức tạp làm sau, đủ thông tin làm trước, thiếu thông tin làm sau, còn thông tin là còn tiếp tục khảo sát, tìm kiếm, quy tập, Ban chỉ đạo 515 của quân khu tăng cường chỉ đạo các lực lượng liên quan phối hợp triển khai đồng bộ, quyết liệt các nhóm giải pháp nhằm đạt được kết quả cao nhất”, Thiếu tưởng Bảnh nhấn mạnh.
Theo Phó Chính ủy Quân khu 7, Ban Chỉ đạo cũng tiến hành đổi mới hình thức tuyên truyền, vận động nhân dân cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, qua đó, phấn đấu đến năm 2030 tổ chức khảo sát, tìm kiếm, quy tập trên 80% các vị trí, khu vực có thông tin mộ liệt sĩ trong nước và cơ bản kết thúc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở ngoài nước.
Bộ Tư lệnh Quân khu 7 cũng tăng cường hơn nữa công tác giáo dục tư tưởng, chính trị, quán triệt đến từng cán bộ, chiến sĩ của các đội chuyên trách về ý nghĩa chính trị, nhân văn của nhiệm vụ tìm kiếm, cất bốc, hồi hương hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện, chuyên gia Việt Nam hy sinh trên đất Campuchia.
Theo đó, sĩ quan, chuyên gia, quân tình nguyện Việt Nam tham gia hỗ trợ nước bạn chống Pol Pot, quân Khmer Đỏ ở Campuchia là sự giúp đỡ to lớn và thiêng liêng của Việt Nam đối với Campuchia, đồng thời, việc tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt những người đã nằm xuống là thực hiện trách nhiệm của Đảng, của toàn quân, toàn dân đối với các các anh hùng liệt sĩ và gia đình của họ.
Bên cạnh đó, cần nhấn mạnh rằng, hoạt động tìm kiếm, cất bốc, hồi hương các liệt sĩ thể hiện truyền thống, đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam, lòng biết ơn sâu sắc của thế hệ ngày nay đối với các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, vì nghĩa vụ quốc tế cao cả.
Trước khi xuất quân lên đường, cán bộ, chiến sỹ các đội chuyên trách tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sỹ của Quân khu 7 đều thể hiện quyết tâm sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ.
Các đội chuyên trách cũng đồng thời tuân thủ các quy định của pháp luật nước sở tại, làm tốt công tác dân vận, luôn giữ gìn đạo đức, tác phong người chiến sĩ Bộ đội Cụ Hồ, góp phần giới thiệu hình ảnh tốt đẹp của người lính Quân đội nhân dân Việt Nam đến với nhân dân nước bạn và bạn bè quốc tế.
“Về đây, đồng đội ơi!”
Theo thông tin từ Ban Chỉ đạo 515 Quân khu 7, từ năm 2013 đến 2020, các địa phương trên địa bàn Quân khu 7 đã thực hiện hơn 275.000 ngày công tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, tổ chức hơn 1.600 đợt khảo sát với 1.500 điểm đào tìm.
Các nỗ lực đã mang đến những thành quả đáng ghi nhận, các đội chuyên trách đã quy tập được 1.217 hài cốt liệt sĩ ở trong nước, trong đó có 399 hài cốt liệt sĩ đã xác định được tên.
Trong khi đó, tính đến thời điểm hiện tại, sau hơn 20 năm xuất quân làm nhiệm vụ, các đội chuyên trách tìm kiếm, cất bốc, hồi hương hài cốt liệt sĩ hy sinh qua các thời kỳ chiến tranh của Bộ Tư lệnh Quân khu 7 đã tìm kiếm, cất bốc, hồi hương 9.942 hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện, chuyên gia Việt Nam hy sinh tại Campuchia.
Rất đáng tiếc rằng, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, nên hai năm qua, công tác tìm kiếm, bốc cất, quy tập và hồi hương hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện, chuyên gia Việt Nam hy sinh qua các thời kỳ chiến tranh tại Campuchia buộc phải tạm dừng. Tuy nhiên, nỗi niềm “về đây, đồng đội ơi” vẫn luôn hằn sâu trong tâm niệm của những cán bộ, chiến sĩ tham gia các đội chuyên trách đi tìm và hồi hương liệt sĩ từ Campuchia về Việt Nam.
Đến 2030, nỗ lực tìm kiếm quy tập khoảng 15.000 hài cốt liệt sĩ
Chính phủ Việt Nam luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với công tác liệt sĩ, những người đã có công với nước, hy sinh thân mình cho những nhiệm vụ thiêng liêng của Tổ quốc.
Cuối tháng 1 vừa qua, Văn phòng Chính phủ đã phát đi Thông báo số 20/TB-VPCP kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết thực hiện Đề án tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và Đề án xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin giai đoạn 2013 – 2020, phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp giai đoạn 2021 – 2025.
Trong đó nhấn mạnh, năm 2022 là năm có ý nghĩa quan trọng, tạo nền tảng thực hiện các mục tiêu của Kế hoạch 5 năm 2021 - 2025, do đó, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, Ban Chỉ đạo các cấp phát huy kết quả đã đạt được, khắc phục những khó khăn, thực hiện tốt các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp được giao tại Quyết định số 1515 ngày 14/9/2021 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin đến năm 2030 và những năm tiếp theo.
Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 tìm kiếm, quy tập được khoảng 15.000 hài cốt liệt sĩ.
Đối với việc xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, phấn đấu đến năm 2030 xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin bằng phương pháp giám định ADN được khoảng 20.000 mẫu hài cốt liệt sĩ, phấn đấu xác minh, kết luận 60% mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin trong các nghĩa trang liệt sĩ bằng phương pháp thực chứng.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu chủ động xây dựng, tổ chức thực hiện Kế hoạch sát với đặc điểm, tình hình, nhiệm vụ của từng địa phương, đơn vị.
Ông Vũ Đức Đam yêu cầu cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, đề cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền và Ban Chỉ đạo quốc gia về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ các cấp trong quản lý, chỉ đạo các hoạt động tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.
“Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, các tổ chức, cá nhân, các tầng lớp nhân dân, nhất là các cựu chiến binh, trong việc cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ và phối hợp tham gia tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin”, Phó Thủ tướng nêu rõ.
Việt Nam cũng tiến hành xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, địa bàn quy tập. Tăng cường ứng dụng công nghệ mới, kết hợp công nghệ thông tin và công nghệ sinh học, phát huy các sáng kiến trong việc thu thập, tiếp nhận thông tin phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.
Việt Nam cũng đẩy mạnh tập trung các hoạt động tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, nhất là địa bàn trong nước, các khu vực, địa bàn trọng điểm còn nhiều hài cốt liệt sĩ.
“Thực hiện tốt việc khảo sát, xác minh, kết luận, đảm bảo chặt chẽ, chính xác, nhất là đối với những khu mộ tập thể trong quá trình tổ chức tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Quản lý chặt chẽ địa bàn, không để xảy ra tiêu cực trong tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin”, Phó Thủ tướng lưu ý.
Chính phủ cũng yêu cầu thực hiện có hiệu quả công tác xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, nhất là bằng phương pháp thực chứng. Tổ chức phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng, thực hiện đúng quy trình, bảo đảm khoa học, khách quan, trung thực để xác minh, kết luận thông tin liệt sĩ, mộ liệt sĩ hiệu quả, chính xác.
Các Bộ Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Lao động – Thương binh và Xã hội cũng được yêu cầu phối hợp với các địa phương bố trí kinh phí rà phá bom mìn, vật liệu nổ để quy tập hài cốt liệt sĩ, bảo đảm phương tiện, trang bị cho các lực lượng tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.
Hai Bộ Quốc phòng và Lao động – Thương binh và Xã hội tiếp tục nghiên cứu, đề xuất chế độ, chính sách, bảo đảm cho nhiệm vụ xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, chính sách hỗ trợ đối với thân nhân liệt sĩ được phép đi lấy mẫu để giám định ADN xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.
Hai Bộ này cũng được giao xây dựng lộ trình, kế hoạch xác minh, kết luận thông tin mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin trong các nghĩa trang liệt sĩ bằng phương pháp thực chứng.
Bộ Ngoại giao nghiên cứu đưa nội dung về tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sĩ Việt Nam còn an táng ở một số địa bàn khác vào các nội dung hoạt động đối ngoại của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và lãnh đạo các cấp.
Bộ Thông tin và Truyền thông được yêu cầu nhanh chóng hoàn thành nhiệm vụ xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ, gắn với cơ sở dữ liệu nền địa lý, tổ chức vận hành an toàn, hiệu quả.