Đây là những con số sơ bộ được Bộ Tài chính đưa ra trong tờ trình Thủ tướng Chính phủ về Chương trình quản lý nợ công 3 năm giai đoạn 2022-2024 và kế hoạch vay, trả nợ công năm 2022.
Đảm bảo chỉ tiêu an toàn nợ công ở ngưỡng cho phép
Mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã ký Quyết định số 368/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược tài chính đến năm 2030. Mục tiêu và nhiệm vụ cụ thể của Chiến lược là đảm bảo nguồn lực tài chính ngân sách góp phần thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội và an ninh, quốc phòng.
Theo Chiến lược tài chính đến năm 2030, trong giai đoạn 2021-2025, trần nợ công hàng năm không quá 60% GDP, nợ Chính phủ không quá 50% GDP, nợ nước ngoài của quốc gia không quá 50% GDP.
Theo Quyết định, giảm dần bội chi ngân sách nhà nước; quản lý nợ công chặt chẽ, đảm bảo an toàn nợ công và an ninh tài chính quốc gia.
Năm 2022, nhiệm vụ huy động vốn vay của Chính phủ tối đa là 673.546 tỷ đồng, bao gồm: vay bù đắp bội chi ngân sách Trung ương là 450.000 tỷ đồng và vay để trả nợ gốc của ngân sách Trung ương là 196.149 tỷ đồng (bằng dự toán được Quốc hội phê duyệt tại Nghị quyết 34/2021/QH15); huy động vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ cho vay lại khoảng 26.697 tỷ đồng.
Dự báo nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ trong năm 2022 khoảng 335.815 tỷ đồng, gồm: Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ khoảng 299.849 tỷ đồng, trong đó trả nợ gốc khoảng 196.149 tỷ đồng và trả nợ lãi khoảng 103.700 tỷ đồng. Nghĩa vụ trả nợ vay về cho vay lại khoảng 35.966 tỷ đồng.
Trên cơ sở đánh giá lại GDP, dự báo đến cuối năm 2022 nợ công khoảng 45-46% GDP, nợ Chính phủ khoảng 41-42% GDP, nợ nước ngoài của quốc gia khoảng 40-41% GDP. Chỉ tiêu nghĩa vụ trả nợ trực tiếp so với thu ngân sách nhà nước dự kiến khoảng 22-23%.
“Như vậy, các chỉ tiêu an toàn nợ công đảm bảo nằm trong mức trần, ngưỡng nợ được Quốc hội cho phép”, Bộ Tài chính đánh giá.
Dự kiến năm 2022, chỉ tiêu trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu ngân sách nhà nước khoảng 22-23%, đảm bảo trong mức trần 25% Quốc hội phê duyệt tại Nghị quyết 23/2021/QH15.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng lưu ý rằng, trong trường hợp thu ngân sách nhà nước không đạt mức dự kiến, thị trường vốn biến động bất lợi, Chính phủ phải tăng lãi suất vay hoặc huy động công cụ nợ kỳ hạn dưới 5 năm để đáp ứng nhiệm vụ vay cho Kế hoạch tài chính quốc gia và vay, trả nợ công 5 năm giai đoạn 2021-2025 và cho chương trình, nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ sẽ điều chỉnh tăng tương ứng.
Việt Nam xử lý ra sao với khối nợ công hơn 1 triệu tỷ đồng?
Trong tờ trình cũng nêu rõ, với mức tăng bội chi ngân sách nhà nước tối đa 240 nghìn tỷ đồng trong hai năm 2022 và 2023, nhiệm vụ huy động vốn vay của Chính phủ giai đoạn 2020-2024 tối đa khoảng hơn 2 triệu tỷ đồng.
Khoản vay trên bao gồm: vay để bù đắp bội chi ngân sách trung ương khoảng 1,31 triệu tỷ đồng; vay để trả nợ gốc của Chính phủ khoảng 612 nghìn tỷ đồng; vay về cho UBND cấp tỉnh, đơn vị sự nghiệp công lập và DN vay lại từ vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài khoảng 117 nghìn tỷ đồng.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính còn cho biết dự kiến tổng trả nợ của Chính phủ giai đoạn 2022-2024 khoảng 1,19 triệu tỷ đồng, trong đó trả nợ trực tiếp khoảng 1,045 triệu tỷ đồng, trả nợ các khoản vay về cho vay lại khoảng 146 nghìn tỷ đồng.
Chính phủ sẽ phải tăng lãi suất vay hoặc huy động công cụ nợ kỳ hạn dưới 5 năm để đáp ứng nhiệm vụ vay cho Kế hoạch tài chính quốc gia và vay, trả nợ công 5 năm giai đoạn 2021-2025 và cho Chương trình, nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ sẽ điều chỉnh tăng tương ứng trong trường hợp thị trường vốn biến động bất lợi.
Kết hợp với việc áp dụng các chính sách miễn, giảm thuế để thực hiện Chương trình theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội, Bộ Tài chính lưu ý chỉ tiêu nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu ngân sách giai đoạn này có thể có năm tiến sát 25% theo Nghị quyết số 23/2021/QH15 của Quốc hội. Trường hợp có biến động, rủi ro lớn, Bộ Tài chính sẽ báo cáo Chính phủ để kịp thời báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định.
Đáng chú ý, chỉ tiêu nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu ngân sách nhà nước giai đoạn này có thể có năm vượt 25% theo Nghị quyết số 23 của Quốc hội, nhưng Bộ Tài chính cho biết sẽ phấn đấu để bình quân cả giai đoạn 2021-2025 vẫn trong giới hạn 25%.
Trường hợp có biến động, rủi ro lớn, Bộ Tài chính sẽ báo cáo Chính phủ để kịp thời báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định.
Bộ Tài chính dự kiến đến năm 2024 nợ công khoảng 46-47% GDP, nợ Chính phủ khoảng 44-45% GDP; nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu ngân sách nhà nước khoảng 24-25% với phương án tăng bội chi ngân sách nhà nước tối đa 240 nghìn tỷ đồng trong hai năm 2022-2023 để thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.