Trong vòng một năm trở lại đây, 169 là số những trận động đất nhỏ (động đất kích thích) đã xảy ra trên địa bàn tỉnh Kon Tum. Điều này làm dấy lên lo ngại của người dân về các hiểm hoạ có thể xảy ra, khi con số ghi nhận được cao gấp 5 lần tổng số các trận động đất tại khu vực này trong hơn 100 năm qua.
Xuất hiện thêm các trận động đất ngày càng lớn
Thông tin tại cuộc họp khẩn cấp do Ban chỉ đạo quốc gia về Phòng chống thiên tai phối với các bộ, ngành, cơ quan có liên quan tổ chức sáng 19/4, tiến sĩ Nguyễn Xuân Anh, Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu trao đổi với báo Vietnam+ cho biết, từ tháng 4/2021 đến nay, hiện tượng động đất xảy ra tại khu vực huyện Kon Plông và vùng lân cận đã có tần suất xảy ra thường xuyên hơn và tăng dần về độ lớn. Đáng chú ý, chỉ trong vòng 4 ngày qua (từ ngày 15-18/4/2022), ghi nhận 22 trận động đất xảy ra liên tiếp, với độ lớn tăng dần từ 2,5 đến 4,5, vượt mức lịch sử tại khu vực huyện Kon Plông.
Theo phân tích chuyên môn của tiến sĩ Nguyễn Xuân, các trận động đất nhỏ, động đất kích thích sẽ có tác nhân nào đó như đập thủy điện kích hoạt xảy ra trận động đất sớm hơn. Theo nhận định sơ bộ thì tháng 3/2021, thủy điện hượng Kon Tum có tích nước và sau đó liên tiếp xảy ra động đất.
Tiến sĩ Nguyễn Xuân Anh bày tỏ quan ngại:
“Mặc dù đến nay chưa ghi nhận thiệt hại về nhà cửa và người tại khu vực trên tuy nhiên chắc chắn các rung động địa chấn do động đất gây ra đã ảnh hưởng nhất định đến đời sống của nhân dân trong khu vực,”
Bên cạnh đó, thủy điện Kon Tum bắt đầu tích nước từ ngày 26/2/2020 đến nay, hiện đạt 61% dung tích để sản xuất điện. Động đất xảy ra ở huyện Kon Plông cách đó 70km đã tạo ra rung chấn ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.
Các phương án ứng phó tạm thời được đưa ra
Theo công văn kiến nghị Ban chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai của Viện Vật lý địa cầu, việc nghiên cứu đánh giá chi tiết mô hình cấu trúc và độ lớn động đất cực đại có khả năng phát sinh của các hệ thống đứt gãy sẽ được tập trung hàng đầu nhằm thiết lập ngay một mạng lưới trạm quan sát động đất địa phương; triển khai việc nghiên cứu nguyên nhân phát sinh chuỗi động đất xảy ra tại huyện Kon Plông và lân cận.
Nhờ vậy, Viện có thể tiến hành đánh giá mức độ rủi ro và xây dựng các kịch bản ứng phó phù hợp đối với khu vực huyện Kon Plông và lân cận; thực hiện hiện rà soát, đánh giá về công tác thiết kế kháng chấn đối với các dự án thủy điện và các công trình quan trọng trên địa bàn tỉnh Kon Tum.
Sau khi nghe báo cáo và các ý kiến phát biểu từ các cơ quan liên quan, ông Trần Quang Hoài - Phó Trưởng ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai đề nghị các đơn vị chức năng theo dõi sát sao tình hình diễn biến của động đất, rà soát lại hệ thống cảnh báo động đất và sóng thần. Đồng thời đưa ra các phương án ứng phó lâu dài.
Đồng thời, ông Hoài cũng chỉ đạo các cơ quan chức năng cần đảm bảo đưa các thông tin chính thống, chuẩn xác và kịp thời tới người dân, tránh gây hoang mang để kẻ xấu có cơ hội lợi dụng như tại Sông Tranh 2 đã từng xảy ra.
Riêng đối với địa phương, ông Hoài đề nghị Ủy ban Nhân dân tỉnh Kon Tum giao nhiệm vụ cho Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai tỉnh rà soát, lên kế hoạch ứng phó với các sự cố có thể xảy ra ngay sau cuộc họp.
Bên cạnh đó, thủy điện Thượng Kon Tum cần phải dừng ngay việc tích nước vào thời điểm này để tránh gây nguy hiểm cho các hộ dân lân cận. Đối với các hồ chứa, hồ thủy lợi trên địa bàn tỉnh, các sở ban ngành phải thường xuyên kiểm tra, theo dõi các hoạt động, giảm tích nước và chủ động thông tin kịp thời cho người dân.