‘Việt Nam đã từng sợ hãi và lúng túng’: Phía sau con số GDP cao bất ngờ
Đúng, Việt Nam đã từng sợ hãi và lúng túng nhưng GDP tăng cao bất ngờ là sự thật. Vậy phía sau con số tăng trưởng GDP 9 tháng cao nhất 12 năm cao đột biến là gì?
SputnikNgày 5 tháng 10, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ đã tổ chức tọa đàm “Nghị quyết 128/NQ-CP - Chuyển hướng chiến lược, ý nghĩa quyết định”.
Nghị quyết 128 và mức tăng GDP 2 đột biến của Việt Nam
Tại tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Trần Quốc Phương, đánh giá, Nghị quyết 128 của Chính phủ về thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh Covid-19 đã tạo tác động kịp thời tới sự tăng trưởng của nền kinh tế.
Dẫn chứng, ông Phương cho hay, thời điểm cuối tháng 9/2021, khi Tổng cục Thống kê công bố
kết quả tăng trưởng GDP, mức giảm rất sâu, -6%.
“Nguyên nhân bởi khi đó chúng ta kiểm soát dịch bệnh bằng cách hạn chế sự di chuyển của người dân nhằm hạn chế sự lây lan. Việc kinh tế tăng trưởng âm cho thấy sự khốc liệt của dịch bệnh COVID-19 thời điểm đó”, - ông Phương nhắc lại.
Nghị quyết 128 chính là bước ngoặt mạnh mẽ. Tăng trưởng GDP quý 4/2021 đạt kết quả dương, ngay sau khi Nghị quyết ban hành. Từ đó tới nay, bước sang quý 3-2022, Nghị quyết 128 cùng Nghị quyết 43/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội đã tạo ra tác động rất tích cực tới nền kinh tế.
Cụ thể, tăng trưởng GDP quý 3 và 9 tháng đầu năm 2022 lần lượt đạt 13,67% và 8,83%, mức cao nhất từ năm 2011 tới nay.
“Kết quả tăng trưởng trong quý 3 năm nay với con số 13,67% không phải con số ngẫu nhiên mà là sự tăng trưởng thực chất của nền kinh tế do nền kinh tế của chúng ta đang phục hồi”, - ông Phương khẳng định “đây là con số ta chưa bao giờ thấy được”.
Cũng theo ông Phương, thời điểm dịch bệnh diễn ra và sau dịch bệnh, nông nghiệp là trụ đỡ của nền kinh tế. Trong năm 2022, khu vực nông nghiệp cũng gặp nhiều khó khăn khi giá vật liệu đầu vào cho sản xuất tăng rất cao nhưng vẫn đạt mức tăng trưởng 2,43% trong 9 tháng đầu năm.
Các ngành công nghiệp có xu hướng phục hồi nhanh với mức tăng 9 tháng năm 2022 đạt 9,63% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, công nghiệp chế biến, chế tạo là động lực tăng trưởng của toàn nền kinh tế với tốc độ tăng 10,69%.
Về dịch vụ, hầu hết các ngành dịch vụ trong nước đều phục hồi với chính sách mở cửa du lịch. Du lịch quốc tế vẫn còn đang ở con số khiêm tốn, tính chung 9 tháng năm 2022, khách quốc tế đến Việt Nam đạt hơn 1.800.000 lượt người, gấp 16,4 lần so với cùng kỳ năm trước nhưng vẫn giảm 85,4% so với cùng kỳ năm 2019 – năm chưa có dịch Covid-19.
“Những ngành khác như vận tải, dịch vụ đều phục hồi mạnh mẽ. Có thể thấy, Nghị quyết 128 đã đặt nền móng rất lớn, là bước ngoặc quan trọng tác động đến tăng trưởng kinh tế như ngày hôm nay”, - Thứ trưởng Trần Quốc Phương nêu rõ.
17 Tháng Chín 2022, 17:55
Từ sợ hãi, lúng túng đến tự tin thay đổi
Chia sẻ tại toạ đàm, TS Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội sẻ ý kiến của bà Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam là sự thay đổi về cách tiếp cận, phương pháp chống dịch và phát triển kinh tế.
Ông Hiếu đánh giá, việc chuyển hướng chiến lược từ ‘chống dịch bằng mọi giá’ sang ‘cân bằng giữa việc chống dịch và phát triển kinh tế’ đã giúp tâm thế của người dân, doanh nghiệp và chính quyền các cấp thay đổi.
“Trước đây đâu đó chúng ta hơi sợ hãi, lúng túng, bị động, các địa phương độc lập với nhau thì nay phải thay đổi hẳn, buộc phải hợp tác với nhau, tự tin hơn trong giải quyết các vấn đề”, - TS. Phan Đức Hiếu nhận định.
Ông Hiếu cho rằng, bài học đến bây giờ của Nghị quyết 128 là giúp Việt Nam tự tin hơn trong việc giải quyết tất cả vấn đề sau đó. Đây là điểm đạt được rất lớn.
Ông Hiếu cũng nêu nhận định doanh nghiệp đã chuyển từ trạng thái lúng túng và bị động trong tổ chức sản xuất, kinh doanh sang khôi phục niềm tin, xây dựng được chiến lược kinh doanh dài hạn và không lo lắng có thể bị chấm dứt hay gián đoạn bất kể khi nào và gây thiệt hại cho mình. Tương tự, người dân cũng xây dựng cho mình kế hoạch sinh sống, làm việc dài hạn hơn.
“Nếu không có kế hoạch bài bản, dài hạn vững chắc thì rất khó tạo ra thành quả như ngày hôm này”, - TS. Phan Đức Hiếu nói.
Chuyên gia bổ sung thêm rằng, bài học rút ra Nghị quyết 128 là với doanh nghiệp, cần có những tuyên bố rõ ràng, công khai, minh bạch, có thể dự đoán được và dài hạn.
Việt Nam đã rất sáng suốt
TS. Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam nhận xét, đại dịch COVID-19 đã tạo ra tác động rất lớn đối với Việt Nam cũng như các nước khác trên thế giới, do đó, chính quyền cũng phải cân bằng các biện pháp khi mở cửa.
Nghị quyết 128 là dấu mốc vô cùng quan trọng của Việt Nam, chuyển từ kiểm soát đà lây lan dịch bệnh bằng mọi giá sang trạng thái chung sống với
COVID-19.
“Theo tôi, Việt Nam đã rất sáng suốt trong việc đưa ra Nghị quyết này”, - TS. Pratt của WHO khẳng định.
Trước hết Việt Nam đã bao phủ tỷ lệ tiêm chủng rất cao và tỷ lệ này gia tăng theo thời gian. Việt Nam đã rất thành công trong việc kiểm soát lây lan của virus ngay từ giai đoạn đầu của đại dịch nhờ áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội và các biện pháp tại nơi công cộng.
“Tôi cho rằng đó là một bài học kinh nghiệm nữa được rút ra ngay từ đầu đại dịch và có thể ứng dụng trong các giai đoạn tiếp theo trong việc kiểm soát và quản lý COVID-19. Thông qua Nghị quyết đã hỗ trợ nỗ lực này rất lớn”, - Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam nêu rõ.
Tại toạ đàm, ông John Rockhold, Chủ tịch AmCham Việt Nam nhận định, Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ Việt Nam đã rất chủ động quan tâm đến những quan ngại cũng như sẵn sàng tiếp nhận những kiến nghị của các doanh nghiệp, bao gồm ý kiến từ các doanh nghiệp FDI và cả AmCham, ở cả cấp Trung ương và địa phương.
Theo ông Rockhold, việc đối thoại thường xuyên giữa doanh nghiệp và Chính phủ có vai trò quan trọng tạo nên những cơ hội để giải quyết các vấn đề, và kịp thời điều chỉnh chính sách hướng đến các ưu tiên chung của Nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp trong việc thúc đẩy đổi mới và phát triển bền vững.
“Chúng tôi thực sự đánh giá cao sự hỗ trợ của Chính phủ Việt Nam đối với các doanh nghiệp FDI và AmCham”, - chuyên gia bày tỏ.
Làm chủ cuộc chơi
Đưa ra kịch bản tăng trưởng GDP quý 4 và cả năm 2022, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương đặt ra 2 kịch bản.
Với kịch bản thấp, kinh tế quý 4 gặp nhiều rủi ro khó đoán định. Theo đó,
tăng trưởng GDP cả năm 2022 đạt 7,5%.
“Nhưng trong bối cảnh hiện nay, nếu không có yếu tố đột biến thì tăng trưởng GDP cả năm khoảng 8%”, - theo Thứ trưởng.
Ông Phương cho biết, trong các báo cáo, Bộ KH&ĐT đã tham mưu để báo cáo xin ý kiến Trung ương cũng như xin ý kiến các cấp có thẩm quyền về các nhận định, đánh giá về bối cảnh tình hình cũng như về khả năng có thể đạt được kết quả năm 2022 thì chúng ta có thể đưa ra nhận định GDP tăng trưởng khoảng 8%.
Về triển vọng kinh tế 2023, ông Phương nhận định nền kinh tế Việt Nam vẫn sẽ đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, đan xen với một vài thuận lợi. Nhưng khó khăn thì nhiều hơn và thậm chí còn khó hơn. Đó là sức ép lạm phát và tăng trưởng của kinh tế thế giới trong năm 2023 được dự báo là vô cùng khó khăn.
“Có thể nói rằng vấn đề lạm phát toàn cầu, đặc biệt là lạm phát của các nền kinh tế lớn, các đối tác của nước ta khó có thể kết thúc trong 1-2 tháng tới và có thể kéo dài thêm và chắc chắn sẽ sang năm 2023”, - ông Phương nêu.
Lạm phát và các chính sách kiểm soát lạm phát với cường độ rất cao của các nền kinh tế lớn, theo ông Phương, dễ dẫn tới suy thoái kinh tế.
“Để khắc phục tình trạng lạm phát cao dẫn đến suy thoái thì thời gian để phục hồi, phát triển và vượt qua không hề ngắn chút nào. Do vậy, chúng tôi dự báo bối cảnh tình hình kinh tế thế giới 2023 rất khó khăn”, - Thứ trưởng Phương lưu ý.
Bên cạnh đó,
xung đột Nga – Ukraina hiện chưa có dấu hiệu kết thúc. Cuộc xung đột này kéo theo vấn đề năng lượng, yếu tố quyết định rất nhiều tới tăng trưởng kinh tế toàn cầu cũng như các quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Theo Thứ trưởng Phương, khi cuộc xung đột nổ ra thì các cơ quan quản lý rất vất vả trong điều hành giá xăng, dầu, cũng như lạm phát. Bối cảnh xung đột hiện tại cũng khiến việc đoán định càng khó hơn. Vì vậy, đây là một yếu tố bất lợi với kinh tế Việt Nam năm 2023.
“Căng thẳng này nếu đẩy lên một mức độ cao hơn nữa có thể sẽ dẫn tới các hệ lụy vô cùng khó cho an ninh năng lượng, an ninh lương thực, nguồn cung hàng hóa. Đó là vấn đề chúng ta rất lo ngại và cần phải nắm chắc tình hình để có chính sách ứng phó kịp thời”, - Thứ trưởng Trần Quốc Phương nêu quan điểm.
Bên cạnh đó các vấn đề nguy cơ phi truyền thống như bão lũ, dịch bệnh cũng tác động tới tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2023.
“Với những bối cảnh trên, chúng tôi đã đưa ra một con số báo cáo với Chính phủ lựa chọn một kịch bản tăng trưởng năm 2023 khoảng 6,5%”, - Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết.
Các chuyên gia cũng khuyến nghị, Việt Nam cần xây dựng năng lực nội tại của nền kinh tế, làm sao đạt mục tiêu tự lực, tự cường, đủ năng lực để phát triển, chống chịu với các cú sốc từ bên ngoài và làm chủ khoa học công nghệ hiện đại.
“Chúng ta phải có vị thế, vai trò trong môi trường quốc tế, hay nói cách khác là chúng ta phải tham gia và làm chủ cuộc chơi”, - Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh.