Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu trăn trở: Việt Nam mở cửa nền kinh tế sớm so các nước khác khi vẫn còn đang dịch Covid-19. Ngay sau đó, Việt Nam tổ chức SEA Games 31, mở cửa du lịch…, những chủ trương này là hết sức đúng đắn.
Tuy nhiên, trong khi du lịch nội địa phục hồi mạnh, số lượng du khách vượt kế hoạch đề ra thì du lịch quốc tế vẫn có điểm nghẽn. Thủ tướng đề nghị các đại biểu tập trung phân tích nguyên nhân tại sao Việt Nam lại "đi trước, về sau" trong phục hồi du lịch quốc tế.
Yêu cầu các ý kiến phân tích nguyên nhân tại sao du lịch quốc tế lại "đi trước, về sau", Thủ tướng đặt câu hỏi:
"Do cơ chế hay cách làm? Do tổ chức thực hiện hay các bộ, ngành chưa làm đầy đủ trách nhiệm? Các doanh nghiệp đã làm gì? Đã đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng trong lĩnh vực du lịch chưa? Sản phẩm du lịch có nhiều đổi mới sáng tạo chưa? Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh đã đưa vào ngành du lịch chưa? Công tác truyền thông, quảng bá du lịch đã xứng tầm chưa?".
Thủ tướng nhấn mạnh vấn đề là chúng ta có quyết tâm khôi phục ngành du lịch, tạo sự phát triển đột phá trong năm 2023 hay không với việc thu hút khách du lịch quốc tế, lấy văn hóa làm nền tảng thúc đẩy phát triển du lịch.
Do đó, Thủ tướng mong các địa phương, ngành suy nghĩ và thảo luận, tháo gỡ các vướng mắc, thúc đẩy phát triển du lịch và thu hút khách du lịch quốc tế vào Việt Nam, đặc biệt trong thời điểm sôi động của du lịch quốc tế dịp Giáng sinh, Tết dương lịch, đồng thời bàn giải pháp lâu dài, căn cơ để phát triển ngành du lịch bền vững trong tương lai.
Theo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, mặc dù chịu tác động của dịch bệnh nhưng Việt Nam đã mở cửa du lịch từ 15/3/2021, trước nhiều nước trong khu vực, đồng thời khôi phục chính sách miễn thị thực và xuất nhập cảnh; không yêu cầu có chứng nhận tiêm chủng vắc xin ngừa COVID-19, dừng việc khai báo y tế, không phải thực hiện xét nghiệm COVID-19 cũng như đẩy mạnh công tác truyền thông, quảng bá du lịch...
Nhờ vậy, toàn ngành du lịch, thị trường du lịch đã dần khôi phục, nhất là du lịch nội địa. Hoạt động du lịch tại các trung tâm diễn ra sôi động, nhiều địa phương ghi nhận lượng khách tăng vọt, doanh nghiệp lữ hành đã bắt đầu quay lại thị trường; mở thêm nhiều dịch vụ, hơn 90% cơ sở lưu trú du lịch trên cả nước đã hoạt động trở lại bình thường.
Các hãng hàng không đã mở thêm nhiều đường bay quốc tế mới, đường bay nội địa tới một số địa bàn du lịch trọng điểm đều tăng cao.
Tuy nhiên, lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam còn hạn chế, khi 11 tháng của năm đón 2,9 triệu khách (tăng 21,1 lần so với cùng kỳ năm 2021 nhưng vẫn giảm 81,9% so với cùng kỳ năm 2019, năm chưa xảy ra dịch COVID-19).
Thời hạn miễn thị thực với khách đến Việt Nam là "rất ngắn"
Bên cạnh đó một trong những thách thức với Việt Nam là hầu hết thị trường khu vực Đông Bắc Á (chiếm 70% khách quốc tế đến Việt Nam) vẫn áp dụng nhiều biện pháp chống Covid-19. Trung Quốc chưa mở cửa du lịch quốc tế, xung đột quân sự Nga - Ukraine tác động đến việc nối lại đường bay Việt Nam - Nga, ảnh hưởng đến nguồn khách Nga.
Nhiều nước cạnh tranh bằng chính sách miễn visa như Malaysia, Singapore miễn cho 162 nước, Philippines miễn cho 157 nước, Thái Lan 65 nước còn Việt Nam mới miễn 24 nước. Thời gian miễn thị thực của nhiều nước ASEAN từ 30 ngày đến 45 ngày, thậm chí là 90 ngày. Theo Bộ trưởng Văn hóa Thể thao và Du lịch, Nguyễn Văn Hùng, thời hạn miễn thị thực với khách đến Việt Nam 15 ngày là "rất ngắn so với các nước trong khu vực, chưa phù hợp với nhu cầu du lịch dài ngày của khách quốc tế, nhất là thị trường xa như châu Âu, thường đi 3-4 tuần".
Để thúc đẩy du lịch quốc tế đến Việt Nam, ông Hùng đề xuất áp dụng cấp thị thực điện tử cho tất cả các thị trường khách và tiếp tục đơn giản hóa về thủ tục cấp, tăng cường ứng dụng công nghệ. Ông cũng đề xuất kéo dài thời gian lưu trú đối với khách quốc tế đến Việt Nam từ 15 ngày lên 30 ngày, tạo điều kiện thuận lợi cho họ vào Việt Nam, xem xét thí điểm cấp thị thực tại cửa khẩu.