Đáng nói, các doanh nghiệp bất động sản Việt Nam đã đẩy mạnh phát hành trái phiếu doanh nghiệp với với tổng giá trị gần 3.900 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 47,5%) với mức lãi suất được đẩy lên tới 13-14%.
Việc Bộ Tài chính sắp vận hành thị trường thứ cấp cho thị trường trái phiếu riêng lẻ sẽ tạo ra cơ sở để trái chủ thực hiện thanh khoản trên thị trường thuận lợi nhất và củng cố thêm niềm tin của nhà đầu tư.
Tiền đổ mạnh vào trái phiếu
Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA) vừa công bố báo cáo, tổng hợp dữ liệu từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC) cho hay, nửa đầu năm 2023, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp được ghi nhận tại Việt Nam là 42.783 tỷ đồng.
Trong 6 tháng đầu năm 2023, đã có 7 đợt phát hành ra công chúng trị giá 5.521 tỷ đồng, chiếm 12,9% tổng giá trị phát hành và 35 đợt phát hành riêng lẻ trị giám 37.262 tỷ đồng, chiếm 87,1%.
Mức này giảm rất mạnh so với cùng kỳ năm 2022. Để so sánh, nếu căn cứ theo số liệu từ Bộ Tài chính, trong 6 tháng đầu năm 2022, khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ đạt 257.857 tỷ đồng.
Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam cho biết, tính đến ngày công bố thông tin 30/6/2023, có 13 đợt phát hành trái phiếu phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được ghi nhận trong tháng 6 với tổng giá trị 8.170 tỷ đồng. Trong khi đó, tháng 5/2023, chỉ có duy nhất một doanh nghiệp phát hành thành công với tổng giá trị 2.600 tỷ đồng (Công ty TNHHH Khai thác về chế biến khoáng sản Núi Pháo, với 4 đợt phát hành khác nhau).
Trong số này, bất động sản là nhóm ngành với khối lượng phát hành lớn nhất trong tháng, với tổng giá trị phát hành là 3.880 tỷ đồng, chiếm 47,5%, theo sau là nhóm ngân hàng với 2.890 tỷ đồng, chiếm gần 35,4%. Giá trị và số đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp đã tăng mạnh trong tháng 6 này.
Trong tháng 6, giá trị phát hành lớn nhất thuộc về Công ty TNHH Phát triển kinh doanh xây dựng 3 (XD3C) với 2.250 tỷ đồng. Đây cũng là lần đầu tiên doanh nghiệp này phát hành trái phiếu.
Trong khi đó, CTCP Vinam Land đứng thứ hai trong nhóm xây dựng với giá trị 1.500 tỷ đồng. Hai doanh nghiệp này cũng đồng thời là công ty trả lãi suất trái phiếu cao nhất trong tháng 6 với mức lãi lên tới 14%/năm. Cần lưu ý, mức này là rất hấp dẫn khi bình quân lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 12 tháng bằng đồng Việt Nam của nhóm ngân hàng "big 4" +3,5-4,5%/năm. Trong khi, các doanh nghiệp còn lại ghi nhận mức lãi suất từ 6-7% tới 12%/năm.
Hơn 158.000 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp sắp đến hạn
Dữ liệu được VBMA tổng hợp từ HNX cũng thể hiện, tính đến ngày công bố thông tin 30/6/2023, các doanh nghiệp đã thực hiện mua lại 31.591 tỷ đồng trái phiếu trong tháng 6.
Tổng giá trị trái phiếu đã được các doanh nghiệp mua lại trước hạn lũy kế từ đầu năm đến nay đạt 110.448 tỷ đồng, tăng 39% so với cùng kỳ năm 2022.
Theo Hiệp hội, trong 6 tháng còn lại của năm 2023, tổng giá trị trái phiếu sẽ đến hạn là 158.500 tỷ đồng.
Phần lớn giá trị trái phiếu sắp đáo hạn thuộc nhóm bất động sản với 80.952 tỷ đồng, chiếm 51%, theo sau là nhóm ngân hàng với 27.261 tỷ đồng, chiếm 17,2%.
Ghi nhận diễn biến trên thị trường, trong những tháng cuối năm 2023, áp lực đáo hạn trái phiếu đối với doanh nghiệp bất động sản vẫn khá lớn.
Riêng tháng 7, nhóm này sẽ phải đáo hạn hơn 17.200 tỷ đồng, tuy nhiên vẫn thấp hơn con số của tháng 6 (hơn 19.000 tỷ đồng).
Tới tháng 8/2023, tình hình sẽ bớt căng thẳng hơn khi chỉ có khoảng 14.700 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn. Tuy nhiên ở tháng 9, nhóm bất động sản sẽ lại phải đáo hạn tới hơn 27.000 tỷ đồng nợ trái phiếu, theo thống kê.
Sắp có "chợ" giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ
Ngày 4/7, Bộ Tài chính đã phát đi thông tin cập nhật về tiến độ khai trương hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
Theo đó, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội và VSDC hiện đã hoàn tất giai đoạn kiểm thử cuối cùng và sẵn sàng đưa hệ thống giao dịch, hệ thống đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, dự kiến đi vào vận hành ngay trong tháng 7/2023 này.
Bộ Tài chính nhấn mạnh, về hoàn thiện khung pháp lý cho việc tổ chức thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 30/2023/TT-BTC ngày 17/5/2023 hướng dẫn việc đăng ký, lưu ký, thực hiện quyền, chuyển quyền sở hữu, thanh toán giao dịch và tổ chức thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp chào bán riêng lẻ tại thị trường trong nước.
Về các văn bản hướng dẫn nghiệp vụ, UBCKNN cũng đang phối hợp cùng các Sở Giao dịch Chứng khoán và VSDC rà soát, chấp thuận các Quy chế hoạt động đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ của VSDC, Quy chế thành viên giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ và Quy chế giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ của Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam.
Trước đó, hôm 14/6, UBCKNN đã có Công văn số 3638/UBCK-PTTT chấp thuận về mặt nguyên tắc đối với việc lựa chọn Ngân hàng TMCP Ngoại thương (Vietcombank) là ngân hàng thanh toán để tiến hành kết nối thử nghiệm hệ thống với VSDC và một số thành viên lưu ký.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi bày tỏ, việc đưa hệ thống này vào vận hành sẽ tạo ra cơ sở để trái chủ thực hiện thanh khoản trên thị trường thuận lợi nhất; tạo dựng lại niềm tin đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
VBMA đánh giá, quy định mới sẽ giúp tăng thanh khoản cho thị trường trái phiếu riêng lẻ thứ cấp, đồng thời tăng tính minh bạch và chuẩn hóa của thị trường này.
Cũng theo tổng hợp ý kiến của các thành viên VBMA, quy định thời hạn 3 tháng tính từ 16/6/2023 để hoàn thành thủ tục đăng ký, lưu ký và đăng ký giao dịch trái phiếu riêng lẻ còn dư nợ được phát hành theo Nghị định 153/2020/NĐ-CP và Nghị định 65/2022/NĐ-CP là một trong những điểm quan ngại của thành viên thị trường, cần các hướng dẫn cụ thể của cơ quan quản lý để đảm bảo thực hiện quy định trong thực tế.
Trong một động thái hoan nghênh, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) bày tỏ vui mừng khi Bộ tài chính ban hành Thông tư số 30/2023/TT-BTC hướng dẫn việc đăng ký, lưu ký, thực hiện quyền, chuyển quyền sở hữu, thanh toán giao dịch và tổ chức thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp chào bán riêng lẻ tại thị trường trong nước.
Dự kiến 9 giờ ngày 17/9, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) sẽ khai trương sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ phim đầu tiên.
Các doanh nghiệp, nhà đầu tư, trái chủ được thực hiện giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại một "chợ riêng" trên HNX. Điều này sẽ tạo điều kiện cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ phát triển minh bạch an toàn và lành mạnh.
"Đây là tin mừng giúp cũng cố niềm tin thị trường và nhà đầu tư, nhất là đối với thị trường bất động sản, các doanh nghiệp, các tổ chức tín dụng các trái chủ và nhà đầu tư", - lãnh đạo Hiệp hội Bất động sản TP.HCM vui mừng chia sẻ.