Chiều nay (12/7), phiên sơ thẩm xét xử 54 bị cáo trong đại án "chuyến bay giải cứu" tiếp tục với phần xét hỏi ông Tô Anh Dũng, cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, bị truy tố tội "nhận hối lộ", với cáo buộc đã 37 lần nhận tiền với tổng số tiền 21,5 tỉ đồng của các doanh nghiệp.
Trả lời hội đồng xét xử (HĐXX), bị cáo Tô Anh Dũng cho hay thời điểm dịch Covid-19 hoành hành, Bộ Ngoại giao được giao nhiệm vụ nắm bắt tình hình công dân ở các nước để có biện pháp bảo hộ, hỗ trợ, giải cứu bà con bị tắc nghẽn ở sân bay, bến cảng và xây dựng, hoạch định, tham mưu cho Chính phủ triển khai kế hoạch đưa họ về nước, phối hợp với tổ công tác 5 bộ (Bộ Ngoại giao, Bộ GTVT, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Bộ Y tế).
Cục Lãnh sự là đơn vị đảm nhiệm chính việc bảo hộ công dân, còn những Cục, phòng nghiệp vụ khác xây dựng kế hoạch, phối hợp với Tổ công tác 5 Bộ tiếp nhận hồ sơ doanh nghiệp, xây dựng kế hoạch...
Về phía mình, bị cáo Dũng cho hay được phân công thay mặt Bộ Ngoại giao tham gia thành viên Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống Covid-19, phụ trách chỉ đạo Cục Lãnh sự liên quan đến vấn đề bảo hộ và hỗ trợ đưa công dân về nước.
Về quy trình cấp hồ sơ tổ chức các chuyến bay giải cứu, ông Dũng cho biết Cục Lãnh sự sẽ trực tiếp nhận đơn, hồ sơ của doanh nghiệp; sau đó xem xét năng lực, khả năng, nắm bắt nhu cầu của công dân trong và ngoài nước để xây dựng kế hoạch rồi trình lại ông Dũng. Cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao sẽ xem xét toàn bộ, đối chiếu với chủ trương rồi gửi lên Tổ công tác 5 Bộ.
"Cục Lãnh sự được phân cấp rồi, doanh nghiệp gửi thẳng đơn đến đơn vị này. Nhận đơn, Cục Lãnh sự phân cho Phòng Bảo hộ công dân để rà soát, xem xét, xây dựng kế hoạch và trình lên để bị cáo xem xét mặt chủ trương. Bị cáo cũng dặn dò, tham vấn, sau đó ký công văn gửi tổ công tác 5 bộ; ban đầu trình Chính phủ, sau thì tổ công tác được giao quyền tự quyết định", ông Dũng khai.
Quá trình triển khai, bị cáo Dũng thừa nhận đã tiếp xúc với 13 đại diện doanh nghiệp như cáo trạng đã nêu. Tuy nhiên, ông Dũng cho rằng bản thân không chủ động mà chủ yếu các doanh nghiệp thông qua mối quan hệ và có nhu cầu tham gia liên hệ với mình.
Nói về mục đích tiếp xúc doanh nghiệp, ông Dũng phân trần là vì nể nang, muốn nghe xem họ có vướng mắc gì không.
Trong các buổi "tiếp xúc", ông Dũng hỏi thăm, xem xét năng lực, khả năng của doanh nghiệp rồi hướng dẫn họ cách làm việc chứ không ra điều kiện, yêu cầu hay nhu cầu gì đối với doanh nghiệp để được cấp phép tổ chức bay.
Ông Dũng thừa nhận đã nhận hối lộ 21,5 tỉ đồng như cáo trạng quy kết, trong đó nhiều lần nhận tổng 8,5 tỷ đồng từ Hoàng Diệu Mơ (TGĐ Công ty An Bình); 5 tỷ đồng từ Nguyễn Thị Thanh Hằng (Công ty BlueSky); 115.000 USD từ Nguyễn Thị Tường Vy (Công ty ATA); khoảng 30.000 USD của Trần Thị Mai Xa (Công ty Masterlife); 40.000 USD từ Lê Văn Nghĩa (Công ty Nhật Minh); 25.000 USD của Phan Thị Mai (Công ty Sao Hà Nội). Còn lại ông Dũng nói không nhớ.
Cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cho hay, đến bây giờ bản thân đã nhận thức được sai phạm của mình, còn thời điểm xảy ra vụ án không nhận thức là mình vi phạm pháp luật vì nghĩ mình không dám làm bất cứ điều gì sai chính sách hay lợi dụng, bàn bạc để gây khó khăn cho doanh nghiệp, mà luôn tạo điều kiện.
"Doanh nghiệp gặp, bị cáo cũng không đòi hỏi. Doanh nghiệp tổ chức chuyến bay xong thì đến báo cáo kết quả, bị cáo lắng nghe để rút kinh nghiệm thêm. Bị cáo có nhận quà nhưng không mở ra xem, chỉ nhận thức đó là quà doanh nghiệp cảm ơn", ông Dũng khai và cho rằng bản thân do nhận thức mà trót vi phạm, đã thành khẩn nhận tội và rất ăn năn, hối lỗi.
Tại bục khai báo, ông Dũng thừa nhận hành vi sai phạm của bản thân. Cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao phân trần bản thân không nhận thức được vi phạm khi vụ án xảy ra mà chỉ khi làm việc với cơ quan điều tra mới nhận ra.
Đến nay, bị cáo Dũng đã nộp khắc phục khoảng 17 tỉ đồng. Bị cáo này cho hay sẽ thông qua luật sư để nhắn nhủ gia đình cố gắng khắc phục hậu quả mà mình gây ra.
Trong vụ án, VKSND Tối cao cáo buộc ông Tô Anh Dũng đã 37 lần nhận hối lộ của 13 doanh nghiệp với số tiền hơn 21 tỷ đồng.