Chính phủ nêu rõ, ba đoạn cao tốc Bắc Nam gồm quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, cầu Mỹ Thuận 2 và dự án Mỹ Thuận - Cần Thơ phấn đấu hoàn thành, khai thác trong tháng 9/2023, khởi công cảng hàng không quốc tế Long Thành (sân bay Long Thành) ngay trong tháng 8.
Khẩn trương hoàn chỉnh hồ sơ đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam trình Bộ Chính trị
Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 124/NQ-CP phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7/2023.
Theo đó, Chính phủ yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư hoàn chỉnh hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam để báo cáo Bộ Chính trị.
Cụ thể, theo Nghị quyết phiên họp thường kỳ tháng 7 ngày 9/8, Chính phủ đồng thời yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải phối hợp với Hà Nội và TP HCM gỡ khó, đẩy nhanh tiến độ các dự án đường sắt đô thị.
Chính phủ cũng yêu cầu, ba đoạn cao tốc Bắc Nam gồm quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, cầu Mỹ Thuận 2 và dự án Mỹ Thuận - Cần Thơ phấn đấu hoàn thành, khai thác trong tháng 9.
Nhiều dự án khác cần hoàn thiện thủ tục để khởi công cuối năm 2023 như đường Hồ Chí Minh đoạn Chơn Thành - Đức Hòa, Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận, cầu Đại Ngãi...
Các Bộ Giao thông Vận tải, Tài nguyên và Môi trường, địa phương đảm bảo nguồn cung vật liệu xây dựng cho các dự án cao tốc.
Đáng chú ý, Chính phủ nhấn mạnh, cảng hàng không quốc tế Long Thành (sân bay Long Thành) sẽ khởi công trong tháng 8/2023.
Dự án chưa từng có tiền lệ ở Việt Nam
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam chưa từng có tiền lệ ở Việt Nam, Bộ GTVT nhấn mạnh.
Theo đánh giá của Bộ, dự án có quy mô và kinh phí đầu tư lớn, tiêu chuẩn kỹ thuật và công nghệ phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến phát triển kinh tế - xã hội đất nước nên cần nghiên cứu, thẩm định, thẩm tra kỹ lưỡng, bảo đảm sự thành công, hiệu quả đầu tư.
Từ 2005 – 2008, Bộ GTVT đã thuê tư vấn Hàn Quốc nghiên cứu tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam theo hướng nghiên cứu khả thi đoạn Hà Nội-Hà Tĩnh và Nha Trang-Sài Gòn; tốc độ thiết kế giai đoạn 1 là 200 km/h, giai đoạn 2 là 350 km/h; đường đôi khổ 1.435mm chỉ khai thác tàu khách; Tổng mức đầu tư đoạn Hà Nội-Hà Tĩnh là 12,9 tỷ USD (suất đầu tư 38,54 triệu USD/km), đoạn Nha Trang-Sài Gòn là 9.2 tỷ USD (suất đầu tư 25,24 triệu USD/km).
Giai đoạn từ 2009 - 2010 (tư vấn Việt Nam - Nhật Bản): tốc độ thiết kế 350km/h, đường đôi khổ 1.435mm chỉ khai thác tàu khách, chiều dài 1.570km, với 27 ga và 5 khu depot, tổng mức đầu tư 55,9 tỷ USD (suất đầu tư 35,6 triệu USD/km).
Từ 2011 - 2013 (tư vấn Nhật Bản): Nghiên cứu 02 đoạn tuyến Hà Nội - Vinh (dài 284km, tổng mức đầu tư 10,2 tỷ USD, suất đầu tư 35 triệu USD/km) và đoạn TP. Hồ Chí Minh - Nha Trang (dài 366km, tổng mức đầu tư 9,9 tỉ USD, suất đầu tư 27,1 triệu USD/km), tốc độ thiết kế tối đa 350km/h, đường đôi, khổ 1.435mm.
Từ 2017 - 2019 (TEDI-TRICC-TEDIS): Tuyến mới phục vụ tàu khách, tốc độ thiết kế 350km/h, đường đôi khổ 1435mm, dài 1559km, 24 ga và 3 ga quy hoạch, 5 depot, tổng mức đầu tư 58,7 tỷ USD; suất đầu tư 38 triệu USD/km.
Trước đó, hồi tháng 2/2019, Bộ Giao thông Vận tải trình Chính phủ báo cáo tiền khả thi dự án tốc độ cao Bắc Nam đi qua 20 tỉnh thành từ Hà Nội đến TP.HCM với tổng mức đầu tư sau thẩm tra là 64 tỷ USD.
Đây là tuyến đường đôi, khổ tiêu chuẩn 1.435 mm, điện khí hóa, tốc độ thiết kế 350 km/h, tốc độ khai thác 320 km/h.
Trên tuyến có 20 ga hành khách, đoàn tàu sử dụng công nghệ động lực phân tán. Hội đồng Thẩm định nhà nước đã ký hợp đồng với liên danh tư vấn thẩm tra độc lập để đánh giá, thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án.
Cuối năm 2022, Tư vấn thẩm tra nêu một số nhược điểm nếu đầu tư đường sắt tốc độ cao 350 km/h và kiến nghị phương án tuyến đường sắt vừa chở khách, vừa chở hàng tốc độ khai thác 225 km/h cho tàu khách, 160 km/h cho tàu hàng.
Trên tuyến có 50 ga hành khách và 20 ga hàng hóa. Tổng mức đầu tư sơ bộ là 61 tỷ USD.
Hoàn thành đường sắt cao tốc trước năm 2045
Hồi tháng 3, Bộ Chính trị đã ban hành kết luận về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó đặt mục tiêu năm 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam và khởi công trước 2030.
Các đoạn đường sắt tốc độ cao Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026-2030, phấn đấu hoàn thành toàn tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc Nam trước năm 2045.
Vừa qua, Thường trực Chính phủ cũng đề xuất xin ý kiến Bộ Chính trị giao Ban cán sự đảng Chính phủ chỉ đạo hợp tác liên Chính phủ hoặc kêu gọi đầu tư từ các nước và đối tác Trung Quốc, Nhật Bản, Đức, Pháp… để nghiên cứu, xây dựng và thực hiện các dự án phát triển đường sắt tốc độ cao, cao tốc tại Việt Nam.
Thực hiện kết luận số 49 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt, Bộ GTVT cũng đã tổ chức đoàn công tác đi học hỏi kinh nghiệm tại một số quốc gia có hệ thống đường sắt tốc độ cao phát triển như châu Âu, Trung Quốc để cập nhật, bổ sung hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án, để có đầy đủ cơ sở khoa học, khách quan.
Để có đầy đủ cơ sở khoa học và khách quan, Bộ GTVT cũng sẽ huy động tư vấn quốc tế có kinh nghiệm để nghiên cứu, hoàn thiện làm cơ sở trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định chủ trương đầu tư trong năm 2025.
Về nội dung đề án, căn cứ chương trình làm việc của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2023, Bộ GTVT đang triển khai cập nhật điều chỉnh đề án chủ trương xây dựng đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam, sẽ trình báo cáo Bộ Chính trị trước 15/11 tới đây.