Trước mắt chúng ta, chiến lược truyền thống chiếm giữ lãnh thổ bằng lực lượng mặt đất đã biến thành cuộc cạnh tranh khốc liệt để giành vị trí thống trị bầu trời trên chiến trường. Theo tất cả các chuyên gia hàng đầu, điều này đánh dấu bước ngoặt mang tính lịch sử trong khoa học quân sự.
Những chi tiết - trong tài liệu của Sputnik.
Việc hàng loạt UAV lần đầu tiên được sử dụng trên mặt trận Nga-Ukraina cho phép chúng ta rút ra một số kết luận quan trọng.
1. Chiến trường trở nên “minh bạch”. Với mật độ máy bay không người lái trên mỗi km vuông như hiện nay, không thể bí mật tích lũy dự trữ tại một điểm nhất định và thực hiện một hành động bất ngờ - ví dụ như cuộc tấn công quy mô lớn. Một ví dụ cho điều này là chiến dịch phản công thất bại của Lực lượng vũ trang Ukraina vào mùa hè năm 2023, khi quân đội Nga chủ động tấn công, đè bẹp và tiêu diệt các đơn vị đang tập trung của đối phương.
2.Tốc độ ra quyết định trong chiến tranh đã tăng mạnh. Chuỗi sự kiện "phát hiện mục tiêu - ra quyết định - tiêu diệt mục tiêu" giờ đây không quá 1-2 phút và thời gian này đang giảm dần. Điều này có nghĩa là cần phải cập nhật khẩn cấp các thuật toán ra quyết định, chuyển quyền ra quyết định cho từng người lính.
3. Bất kỳ ai cũng có thể là người điều khiển máy bay không người lái chiến đấu - không chỉ là người lính mà còn tình nguyện viên và dân thường. Người điều khiển máy bay không người lái không nhất thiết phải ngồi trong chiến hào mà có thể thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu một cách hiệu quả cách tiền tuyến hàng chục km.
4. Máy bay không người lái có thể san bằng ưu thế về số quân và sức mạnh hỏa lực. Chẳng hạn, một chiếc máy bay không người lái đơn giản có giá 1.000 USD có thể phá hủy các thiết bị cực kỳ phức tạp trị giá hàng chục triệu USD.
5. Máy bay không người lái giảm thiểu tổn thất của quân mình và làm tăng tổn thất của đối phương. Xin nhắc lại, người điều khiển máy bay không người lái có thể ở rất xa tiền tuyến và tương đối an toàn, trong khi bản thân máy bay không người lái mang đến cái chết và sự hủy diệt.
Cần phải thừa nhận rằng, Ukraina đã bắt đầu chuẩn bị từ trước cho “cuộc chiến UAV” và đã trội hơn Nga trong các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái hồi đầu cuộc xung đột. Tuy nhiên, theo các nguồn tin phương Tây, kể từ tháng 11 năm 2023, số vụ tấn công bằng máy bay không người lái của Nga vào quân địch đã vượt quá con số tương ứng của Lực lượng Vũ trang Ukraina.
Quân đội Nga rất nhanh chóng rút kinh nghiệm từ những sai lầm của mình và những thành công của đối phương, và đang tích cực mở rộng các nhóm máy bay không người lái của mình. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu, việc sản xuất hàng loạt nhiều loại máy bay không người lái quân sự đã tăng mạnh. Mới đây, Bộ trưởng Công Thương kiêm Phó Thủ tướng Nga - ông Denis Manturov cho biết: Nga có kế hoạch phân bổ hơn 1,1 tỷ USD cho việc nghiên cứu, phát triển và sản xuất máy bay không người lái trong ba năm tới. Điều này có nghĩa là quân đội Nga sẽ nhận hàng trăm nghìn FPV drone và hàng chục nghìn máy bay không người lái hạng nặng.
Vào nửa cuối năm 2024, Nga sẽ bắt đầu sản xuất hàng loạt UAV tàng hình tấn công hạng nặng S-70 Okhotnik. Tập đoàn Nhà nước Rostec có kế hoạch đưa UAV cỡ nhỏ do Tập đoàn Kalashnikov sản xuất vào bộ trang bị của binh sĩ. Những cải tiến đang được thực hiện đối với các đặc điểm của máy bay không người lái Lancet đã trở thành huyền thoại sau khi thiêu rụi phần lớn phương tiện quân sự mà phương Tây cung cấp cho Lực lượng Vũ trang Ukraina. Nga đã xây dựng một nhà máy sản xuất hàng loạt máy bay không người lái dùng một lần Geran-2, mà ngay hiện nay những chiếc UAV kamikaze này gây ra sự hoảng loạn ở cả Kiev và phương Tây.
Tháng 1 năm nay đánh dấu thời điểm Lực lượng vũ trang Nga giành thế chủ động trong cuộc chiến máy bay không người lái. Theo báo cáo của Bộ chỉ huy Ukraina, chỉ trong vài tuần, số binh sĩ Ukraina bị UAV Nga tiêu diệt đã tăng 30%. Tạp chí Foreign Affairs đã đăng tải bài viết có tựa đề “Ukraina đang thua trong cuộc chiến máy bay không người lái: làm thế nào Kiev có thể thu hẹp khoảng cách đổi mới trong cuộc chiến máy bay không người lái với Nga”. Tác giả bài báo, ông Eric Schmidt, người dẫn đầu Dự Án Nghiên Cứu Cạnh Tranh Đặc Biệt (SCSP) chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn cho chính phủ Hoa Kỳ về trí tuệ nhân tạo và công nghệ mới, viết:
“Nga không chỉ vượt trội hơn Ukraina về số lượng UAV, họ sản xuất khoảng một trăm nghìn chiếc mỗi tháng, mà còn có những loại máy bay không người lái độc đáo mà Lực lượng Vũ trang Ukraina không có. Các nhà máy Ukraina đang làm việc suốt ngày đêm, cố gắng sản xuất máy bay không người lái có khả năng chống tác chiến điện tử của Nga. Tuy nhiên (dù trên thực tế phương Tây đã cung cấp cho Ukraina những cơ hội tối đa trong lĩnh vực này), nhưng, nói chung phương Tây vẫn đang tụt hậu nhiều năm so với Nga”.
Newsweek, PBS và ABC cũng nói lên ý kiến tương tự và đưa tin rằng, Lực lượng vũ trang Nga bắn hạ và trấn áp khoảng 10.000 nghìn máy bay không người lái của Ukraina mỗi tháng.
Mặc dù Nga vượt qua được những “căn bệnh thời thơ ấu” về máy bay không người lái và đang nắm chắc thế chủ động trong lĩnh vực “vũ khí không người lái trên không”, nhưng nước này vẫn phải đề cao cảnh giác. Chính quyền Kiev đã công bố chương trình “Đội quân máy bay không người lái”, trong khuôn khổ chương trình này một phi đội máy bay không người lái gồm hàng triệu người sẽ sớm di chuyển chống lại Nga. London cho biết họ sẽ chuyển đến Kiev “lô máy bay không người lái lớn nhất trong lịch sử”. Tổng thống Ukraina đã ra lệnh thành lập một nhánh riêng của lực lượng vũ trang Ukraina chuyên phụ trách máy bay không người lái (UAV). Không thể đánh giá thấp mong muốn của đối phương bù đắp cho lợi thế áp đảo của Nga về pháo binh và tên lửa bằng máy bay không người lái: đầu năm ngoái ở Ukraina chỉ có 7 nhà sản xuất máy bay không người lái, còn hiện nay ở nước này có ít nhất 80 cơ sở sản xuất UAV.
Về phần mình, Tổng thống Vladimir Putin – Tổng tư lệnh tối cao của quân đội Nga, nêu rõ: quân đội và hậu phương Nga cần phải nhanh chóng ứng phó với những thay đổi đang diễn ra. Điều này hoàn toàn áp dụng cho lĩnh vực máy bay không người lái quân sự.
Quân đội, các nhà khoa học và kỹ sư Nga hiểu rất rõ điều này. Chiến thắng trên không cũng có nghĩa là chiến thắng trên mặt đất.