Đối với đất hiếm, Cục địa chất Mỹ đánh giá đất hiếm ở Việt Nam có tổng trữ lượng chiếm 18% trên thế giới, tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, Việt Nam không xuất khẩu đất hiếm thô.
Nghiên cứu nhập vật liệu từ Campuchia để xây cao tốc
Chiều 4/6, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh hoàn thành phần trả lời chất vấn với 49 ý kiến chất vấn, tranh luận.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá, phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, thẳng thắn, trách nhiệm cao, sát với tình hình thực tiễn, sát với nội dung nhóm vấn đề chất vấn.
Chiều nay, đích thân Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cũng đã có phát biểu giải trình, làm rõ thêm một số nội dung lớn các đại biểu quan tâm.
Phó Thủ tướng cho biết, phiên chất vấn có 45 đại biểu nêu câu hỏi, tập trung vào các nhóm vấn đề như nhóm khoáng sản là đất hiếm, vật liệu san lấp; nhóm tài nguyên môi trường là ô nhiễm sông, quản lý chất thải rắn…; nhóm tài nguyên nước là an ninh nguồn nước, hạn hán, xâm ngập mặn; nhóm khai thác bảo vệ tài nguyên biển…
Đối với vấn đề vật liệu xây dựng, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho hay, trước đây đã quy định phân cấp về địa phương, tuy nhiên còn một số vướng mắc về quy trình, thủ tục nên đã làm chậm trễ quá trình này.
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tích cực chỉ đạo, đã được Quốc hội xem xét, khoáng sản hiện tại sẽ phân thành 4 loại nhóm, trong đó, nhóm vật liệu xây dựng thông thường sẽ được đơn giản hóa các thủ tục, tiếp tục thực hiện phân cấp triệt để.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ, từ nay đến khi có Luật Khoáng sản có hiệu lực thì Quốc hội cũng ban hành các nghị quyết cho phép các cơ chế đặc thù trong đó liên quan đến gia hạn, nâng công suất các mỏ khai thác, đơn giản hóa các thủ tục.
“Các vấn đề này đang được triển khai khá tốt, đặc biệt là đối với các giải pháp cho các vùng rất khó khăn về vật liệu xây dựng như Đồng bằng sông Cửu Long”, Phó Thủ tướng nói.
Tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Thủ tướng đã có 2 lần đến làm việc, bất cập hiện nay ở vùng này là xác định trữ lượng, công suất và nhu cầu của tiến độ khai thác.
Để giải quyết khó khăn này, theo Phó Thủ tướng, chúng ta đã có dự báo chính xác về tiến độ, công suất có thể cung cấp để xác định nhu cầu cần phải cung cấp. Hiện nay, Bộ Giao thông Vận tải đã nghiên cứu đánh giá thử nghiệm về nguồn cát nhiễm mặn và ban hành các hướng dẫn tiêu chuẩn kỹ thuật về công nghệ khai thác, công nghệ san lấp, đánh giá tính chất cơ lý, sức bền vật liệu, tính ảnh hưởng môi trường.
“Chúng ta cũng có các bước thử nghiệm từng khu vực khai thác, từng công trình, đưa ra các tiêu chí về sử dụng cát biển”, ông Hà trình bày việc đánh giá, nghiên cứu thử nghiệm từng khu vực là hết sức cần thiết.
Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đã có các mục tiêu giải pháp đối với các cảng, biển nội thủy và các sông ngòi, tuyến kênh, rạch, sẽ giao cho các địa phương đánh giá, điều tra và khai thác, thực hiện thông tuyến, tận dụng nguồn vật liệu cát này.
Qua đánh giá sơ bộ Tiền Giang, Bến Tre đã có 45 triệu tấn cát, nên theo Phó Thủ tướng, đối với ĐBSCL hoàn toàn tự chủ được việc cung cấp cát cho các dự án cao tốc.
“Ngoài ra, Chính phủ, Thủ tướng đã chỉ đạo bổ sung thêm từ các nguồn khác, trong đó có nghiên cứu sử dụng đá xay, nhập vật liệu từ Campuchia”, do đó, Phó Thủ tướng tin tưởng với nhiều giải pháp đồng bộ thời gian tới vấn đề này sẽ được giải quyết tốt.
Không xuất khẩu đất hiếm thô
Liên quan đến vấn đề đất hiếm, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, Cục địa chất Mỹ đánh giá đất hiếm ở Việt Nam có tổng trữ lượng chiếm 18% trên thế giới, với 2 loại: đất hiếm nặng và đất hiếm nhẹ.
Thực tế, thị trường đất hiếm hiện nay tăng khoảng 4%/năm, kể từ năm 2014 đến nay, do các nhu cầu sử dụng trong các lĩnh vực pin, nam châm, xe điện, ứng dụng vũ trụ.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng lưu ý, đây cũng là thị trường hết sức phức tạp, chủ yếu do các nước lớn đang điều hành thị trường này, đặc biệt có những thống kê cho thấy Trung Quốc chiếm giữ trên 90%. Do đó, việc khai thác đất hiếm này đã được Chính phủ chỉ đạo sát sao.
Theo đó, đã có dự án điều tra, đánh giá trữ lượng các loại đất hiếm, xác định nguyên tắc dựa vào cung cầu của thị trường để khai thác, đáp ứng được công nghệ tuyển chọn, không xuất khẩu đất hiếm thô.
Biến rác thành năng lượng
Vấn đề quản lý chất thải rắn, chất thải nguy hại, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho hay, Luật Bảo vệ môi trường 2020 là hết sức toàn diện, đầy đủ và cụ thể.
Từ 1/1/2025 đòi hỏi có sự chuẩn bị thật kỹ nhận thức của toàn dân và trách nhiệm của các cơ quan quản lý, đặc biệt là địa phương về xác định chuyển rác thành tài nguyên, xây dựng kinh tế tuần hoàn, tuyệt đối không sử dụng phương án chôn lấp rác.
Vấn đề phân loại, tái sử dụng, biến rác thành năng lượng là giải pháp hữu hiệu. Bộ TN&MT ban hành đơn giá, định mức; hoàn toàn thể lựa chọn công nghệ, đơn giá tốt nhất để thực hiện việc này.
Tuy nhiên, về thực tế ở Việt Nam, theo lãnh đạo Chính phủ thì “bài toán” ở đây là để từng người dân phân loại rác tại nguồn ngay từ đầu, sau đó khâu xử lý sẽ đơn giản hơn.
“Và lộ trình của chúng ta là xử lý các bãi rác chôn lấp bấy lâu nay trên cơ sở công tư, phân loại, kết hợp bằng công nghệ phù hợp”, Phó Thủ tướng lưu ý.
Liên quan chất thải y tế, Phó Thủ tướng nhắc lại quy định về thu gom, vận chuyển, xử lý đã quy định cho chính quyền cấp tỉnh nên cần tăng cường kiểm tra, giám sát để thực hiện tốt.
Phó Thủ tướng quán triệt chủ trương “không khuyến khích đốt” và “không khuyến khích các cơ sở nhỏ xử lý tại chỗ mà chỉ xử lý sơ bộ, sau đó chuyển đến nơi xử lý tập trung”.