Top 10 cơ quan tình báo nổi tiếng nhất thế giới: tên và mô tả

Các điệp viên làm việc cho những tổ chức này thường phải đối mặt với những nhiệm vụ đầy thách thức, từ việc phát hiện mối đe dọa đến việc đảm bảo an toàn thông tin. Một số cơ quan tình báo nổi tiếng có thể kể đến là CIA, FBI và FSB. Dưới đây là Top 10 cơ quan tình báo nổi tiếng nhất thế giới.

CIA - Cơ quan Tình báo Trung ương là một tổ chức hoạt động độc lập với chính phủ Hoa Kỳ. CIA, viết tắt của cụm từ "Central Intelligence Agency" (Cơ quan Tình báo Trung ương), được thành lập vào năm 1947 sau cuộc tấn công Trân Châu Cảng vào cuối thời kỳ Chiến tranh Thế giới thứ hai. Mục tiêu quan trọng nhất của CIA là thu thập, đánh giá, phân tích và phổ biến các thông tin tình báo nước ngoài một cách bí mật. Bạn có biết rằng NCS (National Clandestine Service) là cơ quan bí mật quốc gia hoạt động như cánh tay phải quan trọng của CIA. Một số hoạt động nổi bật của CIA bao gồm việc phá hoại đường ống dẫn dầu Siberia, khai thác thông tin từ Oleg Penkovsky, phát hiện các tên lửa của Liên Xô tại Cuba và hỗ trợ lật đổ các chính phủ dân chủ được bầu tại Iran, Chile và Guatemala.

CIA có tổng hành dinh đặt tại Langley, Virginia, cách Thủ đô Washington, D.C. một vài dặm về phía Tây. Nhân viên của cơ quan hoạt động từ các Đại sứ quán của Hoa Kỳ và nhiều địa điểm khác trên toàn thế giới. Không giống như FBI, với nhiệm vụ đảm bảo an ninh trong phạm vi lãnh thổ Hoa Kỳ, CIA không có lực lượng thực thi pháp luật trong nước mà chủ yếu tập trung vào hoạt động thu thập thông tin tình báo ở nước ngoài, đồng thời bị giới hạn trong việc thu thập thông tin tình báo bên trong nước. Biểu tượng của CIA bao gồm ba phần tượng trưng: đầu chim đại bàng quay sang trái, ngôi sao 16 cánh và một cái khiên. Đại bàng là linh vật quốc gia, tượng trưng cho sức mạnh và sự tỉnh táo. Ngôi sao 16 cánh biểu thị việc CIA tìm kiếm thông tin tình báo từ khắp nơi trên thế giới ngoài biên giới Hoa Kỳ và quy tụ thông tin đó về trụ sở để phân tích, kiểm tra và phân phối đến các nhà làm luật. Ngôi sao được đặt trên cái khiên, tượng trưng cho sự phòng thủ vững chắc.

Thành lập năm 1991, Cơ quan Tình báo Liên bang Nga (SVR), tiếng Nga là Служба внешней разведки Российской Федерации. SVR được thành lập để kế nhiệm vai trò của cơ quan tình báo đối ngoại sau khi Ủy ban An ninh Quốc gia Liên Xô (KGB) bị giải tán vào năm 1991. Nhiệm vụ của SVR bao gồm thu thập thông tin tình báo, thực hiện các hoạt động gián điệp chiến lược và kinh tế, cũng như bảo vệ các quan chức Nga ở nước ngoài.

Kể từ khi thành lập, SVR đã đóng vai trò quan trọng trong các chính sách đối ngoại của Nga. Cơ quan này có thẩm quyền trong việc chuyển giao công nghệ hạt nhân của Nga cho Iran và thường phối hợp với đơn vị tình báo quân sự nước ngoài của Nga, GRU, để thực hiện các hoạt động gián điệp và bí mật tại nhiều quốc gia.

Không giống như Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB), SVR được giao nhiệm vụ thực hiện các hoạt động tình báo và gián điệp bên ngoài lãnh thổ Liên bang Nga. SVR hoạt động phối hợp với Tổng cục Tình báo Nga (GRU), đối tác gián điệp quân sự của mình. Theo thông tin báo cáo vào năm 1997, GRU đã triển khai số lượng điệp viên ở nước ngoài gấp sáu lần so với SVR. SVR còn được phép đàm phán hợp tác chống khủng bố và các thỏa thuận chia sẻ thông tin tình báo với các cơ quan tình báo nước ngoài, đồng thời cung cấp phân tích và phổ biến thông tin tình báo cho tổng thống Nga.

Mossad, trong tiếng Hebrew có nghĩa là “Viện”, là cơ quan tình báo quốc gia của Israel. Được thành lập vào năm 1949, Mossad có nhiệm vụ thu thập thông tin tình báo, thực hiện các hoạt động bí mật và chống khủng bố. Đây là một trong những cơ quan tình báo mạnh mẽ và bí ẩn nhất trên thế giới. Mossad đã phát hiện ra sự hiện diện của một cơ quan Hezbollah hoạt động ở Hoa Kỳ vào những năm 1990 và thực hiện nhiều vụ ám sát, bao gồm việc tiêu diệt cộng tác viên của Đức Quốc xã, Herberts Cukurs, vào năm 1965. Họ cũng thu thập thông tin về chính trị gia Áo Jörg Haider, và đã ám sát Hussein Al Bashir ở Nicosia, Síp vào năm 1973, cùng nhiều hoạt động khác.

Viện trưởng Mossad trực tiếp báo cáo với Thủ tướng Israel. Cơ quan này ước tính có ngân sách khoảng mười tỷ shekels (khoảng 2,73 tỷ USD) và tuyển dụng khoảng 7.000 nhân viên, là cơ quan tình báo lớn thứ hai trong phương Tây, chỉ sau Cục Tình báo Trung ương Hoa Kỳ (CIA). Mossad ban đầu là một cơ quan nghiên cứu thuộc Bộ Ngoại giao Israel. Vào ngày 1 tháng 4 năm 1951, cơ quan này chính thức được đổi tên thành Cơ quan Tình báo và Đặc nhiệm, gọi tắt là Mossad, theo tên gọi của một thành cổ trên lãnh thổ Israel. Mossad trực thuộc Thủ tướng và có cơ cấu tổ chức khá độc đáo, khác biệt so với các cơ quan tình báo khác trên thế giới. Thông tin về số lượng chính xác các nhân viên của Mossad được giữ bí mật tuyệt đối. Các ước tính khác nhau cho thấy số lượng nhân viên Mossad dao động từ 1.200 đến 7.000 người, ít hơn nhiều so với CIA của Mỹ.

MI6, viết tắt của cụm từ Secret Intelligence Service, là cơ quan gián điệp nước ngoài của Anh, có nhiệm vụ thu thập thông tin tình báo về các lĩnh vực chính trị, kinh tế và quân sự từ các quốc gia bên ngoài, chủ yếu thông qua các hoạt động tình báo bí mật. Trụ sở chính của MI6 nằm tại Charing Cross, London, và cơ quan này có khoảng 3.000 nhân viên, với nhiều điệp viên là người nước ngoài. Ngân sách hàng năm của MI6 ước tính khoảng 300 triệu bảng Anh.

Về mặt tổ chức, MI6 được chia thành năm cục chính: Cục Thu tin: Chịu trách nhiệm thu thập và xử lý thông tin tình báo trong các lĩnh vực cụ thể; Cục Đảm bảo thông tin: Tổ chức hoạt động tình báo theo địa bàn cụ thể; Cục Kế hoạch quân sự: Chịu trách nhiệm nghiên cứu các vấn đề chiến lược và dài hạn; Cục Huấn luyện: Tuyển mộ và đào tạo nhân viên tình báo; Cục Hành chính quản trị: Đảm bảo hậu cần và kỹ thuật cho toàn ngành.

MI6 đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ an ninh quốc gia của Vương quốc Anh, cung cấp thông tin tình báo quan trọng cho chính phủ và các cơ quan an ninh khác, đồng thời thực hiện các nhiệm vụ tình báo và phản gián trên toàn cầu.

FSB, viết tắt của cụm từ Tổng cục An ninh Liên bang Nga (Federal Security Service of the Russian Federation), là cơ quan tình báo và an ninh nội địa của Nga, được thành lập vào năm 1995. Trụ sở chính của FSB đặt tại Quảng trường Lubyanka, Moscow. FSB kế thừa và phát triển từ KGB (Ủy ban An ninh Quốc gia Liên Xô), cơ quan tình báo và an ninh nổi tiếng của Liên Xô trước đây.

Nhiệm vụ của FSB bao gồm phản gián, giám sát, chống khủng bố, theo dõi các hoạt động chống lại Liên Xô, bảo vệ an ninh biên giới và nội bộ, điều tra các loại tội phạm nghiêm trọng và vi phạm pháp luật liên bang. Vào năm 2003, quyền hạn của FSB được mở rộng khi cơ quan này sáp nhập Tổng cục Biên phòng và một phần lớn của Cơ quan Liên bang Thông tin và Truyền thông Chính phủ (Federal Agency of Government Communication and Information - FAPSI) sau khi FAPSI bị bãi bỏ. FSB trực thuộc Bộ Tư pháp theo sắc lệnh tổng thống ngày 9 tháng 3 năm 2004. Giám đốc FSB từ năm 2008 là Alexander Bortnikov.

FSB chịu trách nhiệm chính về an ninh nội địa của Nga, bao gồm các lĩnh vực phản gián, đấu tranh chống tội phạm có tổ chức, khủng bố và buôn lậu ma túy. Từ năm 2003, sau khi Tổng cục Biên phòng Liên bang Nga được sáp nhập vào FSB, cơ quan này cũng đảm nhiệm nhiệm vụ bảo vệ an ninh biên giới. FSB chủ yếu xử lý các sự vụ trong nội địa, trong khi nhiệm vụ phản gián quốc tế thuộc về Tổng cục Tình báo Nước ngoài (SVR). Tuy nhiên, FSB cũng bao gồm "Cơ quan Liên bang Thông tin và Truyền thông Chính phủ", cơ quan kiểm soát giám sát điện tử ở nước ngoài. Tất cả các cơ quan tình báo và thực thi pháp luật của Nga đều hoạt động dưới sự chỉ đạo của FSB.

MSS được thành lập vào năm 1983 dưới thời nhà lãnh đạo Đặng Tiểu Bình, thông qua sự hợp nhất giữa Cơ quan Điều tra Trung ương (CID) và các cơ quan chuyên về phản gián và tình báo thuộc Bộ Công an Trung Quốc.

Cơ quan tình báo Trung Quốc MSS, viết tắt của Bộ An ninh Quốc gia (Ministry of State Security), có nhiệm vụ quan trọng hàng đầu là thu thập thông tin tình báo nước ngoài. Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc (MSS) là cơ quan tình báo của chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, chịu trách nhiệm cả về hoạt động tình báo đối ngoại lẫn phản gián. Trụ sở chính của MSS nằm gần Bộ Công an Trung Quốc tại Bắc Kinh. MSS và mạng lưới các văn phòng an ninh quốc gia là hai thực thể riêng biệt, hoạt động song song dưới sự quản lý của Bộ Công an Trung Quốc. Mặc dù độc lập, hai cơ quan này thường xuyên chia sẻ thông tin đã thu thập được cho nhau.

Ngoài Bộ An ninh Quốc gia (trong tiếng Trung gọi tắt là Quốc An Bộ), Cục 2 và Cục 3 của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc cũng tham gia vào các hoạt động tình báo và phản gián trong lĩnh vực quân sự. Hạ tầng tình báo của Trung Quốc được xếp hạng lớn thứ ba trên thế giới, chỉ sau Mỹ và Nga.

Cấu trúc tổ chức của Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc có ảnh hưởng từ cơ quan KGB thời Liên Xô. Bộ này chịu trách nhiệm trước Thủ tướng và Quốc vụ viện Trung Quốc (chính phủ Trung Quốc). Ban Chính trị học và Pháp luật của Đảng Cộng sản Trung Quốc giám sát hoạt động của MSS. Về mặt nhân sự, MSS thường sử dụng các điệp viên phi chuyên nghiệp, chẳng hạn như du khách, doanh nhân, viện sĩ, đặc biệt là sinh viên Trung Quốc học ở nước ngoài và các chuyên gia công nghệ cao Trung Quốc làm việc ở nước ngoài, những người có tiếp cận với các thiết bị công nghệ nhạy cảm.

DGSE, viết tắt của Tổng cục An ninh đối ngoại Pháp (Direction Générale de la Sécurité Extérieure), là một trong những tổ chức an ninh và tình báo mạnh mẽ và nổi tiếng nhất trên thế giới. Được thành lập vào năm 1982, DGSE có trụ sở chính tại Paris với nhiệm vụ chính là thu thập thông tin tình báo nước ngoài và chống khủng bố.

DGSE hợp tác chặt chẽ với DGSI (Tổng cục An ninh Quốc nội), để cung cấp thông tin tình báo và bảo vệ an ninh quốc gia Pháp, đặc biệt thông qua các hoạt động bán quân sự và phản gián ở nước ngoài. Mặc dù hoạt động của DGSE rất quan trọng, tổ chức này duy trì mức độ bảo mật cao và không công bố chi tiết về các hoạt động và cấu trúc tổ chức của mình, giống như hầu hết các tổ chức tình báo khác trên thế giới.

Trụ sở chính của DGSE tọa lạc tại quận 20, Paris. Tổ chức này tham gia vào nhiều hoạt động gián điệp kinh tế và các nhiệm vụ liên quan đến bảo vệ an ninh quốc gia. Vào năm 1992, trách nhiệm quốc phòng chính của DGSE đã được chuyển giao cho Cục Tình báo Quân đội (DRM), một cơ quan quân sự mới được thành lập để thích ứng với thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh. DRM ra đời để đối mặt với các thách thức từ Chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991, hợp nhất kỹ năng và kiến thức của nhóm quân sự nhằm đáp ứng nhu cầu an ninh quốc phòng trong giai đoạn mới.

RAW, viết tắt của cụm từ Research and Analysis Wing, là cơ quan tình báo uy tín của Ấn Độ, được thành lập sau các cuộc chiến Trung Quốc - Ấn Độ năm 1962 và Ấn Độ - Pakistan năm 1965. Trụ sở chính của RAW đặt tại New Delhi. Được thành lập vào năm 1968, RAW chịu trách nhiệm chống khủng bố, nghiên cứu và phân tích thông tin tình báo nước ngoài. Cơ quan này cũng quản lý nhiều chương trình hạt nhân quan trọng của Ấn Độ, và đóng vai trò then chốt trong hoạt động tình báo của quốc gia.

Người lãnh đạo đầu tiên của RAW là ông Rameshwar Nath Kao, người đã đồng hành cùng RAW trong gần 10 năm trước khi nghỉ hưu. Dưới sự lãnh đạo của ông Kao, RAW đạt được nhiều thành công quan trọng, bao gồm chiến thắng của Ấn Độ trong cuộc chiến với Pakistan năm 1971 và hỗ trợ Ấn Độ trong cuộc đấu tranh chống phân biệt chủng tộc tại Nam Phi. RAW khởi đầu với ngân sách 400 nghìn USD và 250 nhân viên; ngày nay, cơ quan này đã mở rộng với hàng nghìn nhân sự. Theo Hiệp hội các nhà khoa học Mỹ, vào năm 2000, RAW ước tính có từ 8.000 đến 10.000 điệp viên và ngân sách khoảng 145 triệu USD.

Khác với CIA của Mỹ và MI6 của Anh, RAW báo cáo trực tiếp cho Thủ tướng Ấn Độ thay vì Bộ trưởng Quốc phòng. Lãnh đạo cao nhất của RAW cũng là một thành viên trong nội các Ấn Độ, thể hiện sự quan trọng của cơ quan trong chính sách an ninh quốc gia.

BND, viết tắt của Bundesnachrichtendienst, là cơ quan tình báo nước ngoài của Đức, với khoảng 300 địa điểm hoạt động cả ở Đức và các quốc gia khác, được thành lập vào năm 1956. BND hoạt động như một hệ thống cảnh báo sớm cho Đức, cung cấp thông tin quan trọng về các mối đe dọa từ nước ngoài cho Chính phủ Đức. Cơ quan tình báo Đức này được biết đến với việc khai thác công nghệ cao và mạng truyền thông không dây quốc tế nhờ vào viễn thông.

BND đã có những đóng góp quan trọng trong việc làm sáng tỏ các báo cáo của Đại sứ quán Libya vào năm 1986 và đã thúc đẩy cuộc xâm lược Iraq vào năm 2003. Cơ quan này, với tên gọi đầy đủ là Cơ quan Tình báo Liên bang (Federal Intelligence Service), chịu trách nhiệm về thông tin tình báo nước ngoài và là một trong ba cơ quan tình báo chính của Cộng hòa Liên bang Đức. BND trực thuộc văn phòng Thủ tướng Đức.

Trụ sở chính của BND trước đây đặt tại Pullach im Isartal gần München, và văn phòng tại Berlin bên cạnh hai cơ quan tình báo khác của Đức là Cơ quan Liên bang về Bảo vệ Hiến pháp (BfV, Bundesamt für Verfassungsschutz) và Cơ quan Phản gián Quân sự (MAD, Militärischer Abschirmdienst). Vào năm 2017, trụ sở chính của BND được chuyển hẳn về Berlin. Giống như tất cả các cơ quan tình báo của Đức, BND cũng được giám sát bởi Ủy ban kiểm soát quốc hội. Từ năm 1990, hoạt động của BND được điều chỉnh bởi một đạo luật của Cộng hòa Liên bang Đức.

ASIS, viết tắt của cụm từ Australian Secret Intelligence Service, là cơ quan tình báo bí mật uy tín của Australia. Được thành lập vào năm 1952 và công khai hoạt động từ năm 1977, ASIS có trụ sở chính tại thủ đô Canberra. Cơ quan này thường được so sánh với CIA của Mỹ và MI6 của Anh về quyền lực, vai trò và trách nhiệm trong lĩnh vực tình báo.

Nhân viên của ASIS phải là công dân Australia và phải đáp ứng nhiều phẩm chất quan trọng như liêm chính, thận trọng, độ tin cậy cao, hiểu biết rộng, khả năng giao tiếp xuất sắc, và khả năng làm việc hiệu quả với người từ các nền văn hóa và trình độ khác nhau. Họ cũng cần có khả năng hoạt động trong các môi trường đa dạng và phức tạp.

ASIS chịu trách nhiệm thu thập thông tin tình báo nước ngoài liên quan đến âm mưu, ý đồ, khả năng, và hoạt động của cá nhân và tổ chức bên ngoài Australia, đặc biệt là những mối đe dọa đối với an ninh và sinh mạng của công dân Australia. Cơ quan này đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin chiến lược về quốc phòng, quan hệ quốc tế và hỗ trợ các nỗ lực quốc tế nhằm gìn giữ hòa bình và ngăn chặn mối đe dọa từ vũ khí hủy diệt lớn.