Đối đầu sẽ căng thẳng hơn giữa hai siêu cường Hoa Kỳ và Trung Quốc
Mối quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh mang tính chất đối đầu ngay trong nhiệm kỳ đầu tiên làm tổng thống của Donald Trump. Như đã biết, năm 2018, một cuộc chiến thương mại bùng nổ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, kéo theo đó là hai nước này tăng thuế thương mại lẫn nhau.
Tổng thống Joe Biden tiếp tục đường lối đối đầu này. Sau Hội nghị thượng đỉnh video đầu tiên với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Biden xác định mối quan hệ của Hoa Kỳ và Trung Quốc là “cạnh tranh”. Trong Chiến lược an ninh quốc gia mới của Mỹ được công bố tháng 10/2022, Trung Quốc và Nga được xem là một trong những mối đe dọa chính của nước Mỹ. Chiến lược này cũng nhấn mạnh, Washington đang bước vào “thập kỷ quyết định” trong đối đầu với Bắc Kinh.
“Giữa Đảng Dân chủ và Cộng hòa có một sự đồng thuận mạnh mẽ về việc phải kiềm chế chặt chẽ Trung Quốc về mặt kinh tế, công nghệ và quân sự-chính trị. Nhưng có sự khác biệt trong cách tiếp cận: Nếu như Đảng Dân chủ thành công hơn trong việc tổ chức tương tác với các đồng minh châu Âu, mà điều này rất quan trọng để đảm bảo sự đoàn kết trong các vấn đề kìm hãm kinh tế và công nghệ của Trung Quốc, thì Donald Trump có xu hướng thực hiện các bước đi quyết liệt trong chính sách thương mại, chẳng hạn như đưa ra các hạn chế thuế quan mới và thuế cao hơn”, - PGS-TS quan hệ quốc tế Hoàng Giang nói với Sputnik.
“Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump hứa sẽ hủy bỏ quy chế Tối huệ quốc của Trung Quốc trong thương mại. Trong khi đó, hiện nay, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn thứ ba của Mỹ sau Mexico và Canada. Tính trong tháng 9/2024, thương mại với Trung Quốc chiếm chiếm 11,9% tổng ngoại thương của Mỹ”, - Chuyên gia kinh tế - tài chính Lý Hoài Lương phát biểu với Sputnik.
Trong những năm nhiệm kỳ tổng thống của Trump và cả Biden, Hoa Kỳ và Trung Quốc luôn ở trong tình trạng chiến tranh thương mại. Washington đưa ra những hạn chế nghiêm ngặt đối với việc xuất khẩu vi mạch và thiết bị cho ngành công nghiệp điện tử sang Trung Quốc, đồng thời đưa ra các mức thuế rất cao đối với xe điện của Trung Quốc.
“Dưới thời Trump, các biện pháp nói trên sẽ mạnh hơn và quyết liệt hơn, như tăng mạnh thuế quan và đưa ra các biện pháp trừng phạt. Hôm 31/10/2024 trong cuộc phỏng vấn với nhà báo Tucker Carlson, Trump nói rằng ông sẽ “ngắt kết nối” Nga và Trung Quốc nếu giành chiến thắng. Kiềm chế Trung Quốc và sau đó đánh bại nước này hiện là mục tiêu chính trong chính sách của Mỹ”, - Chuyên gia kinh tế - tài chính Lý Hoài Lương đưa ra đánh giá, trả lời phỏng vấn cho Sputnik.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhanh chóng chúc mừng Donald Trump hôm 7/11. Tuy nhiên, các nhà bình luận và phân tích vẫn cảnh báo về mối quan hệ đối đầu căng thẳng hơn giữa hai siêu cường Hoa Kỳ và Trung Quốc và nguy cơ khởi đầu một kỷ nguyên cạnh tranh mới.
Trục Hoa Kỳ - Đài Loan – Trung Quốc dưới thời Trump
Trong 4 năm Tổng thống Joe Biden nắm quyền, căng thẳng trong mối quan hệ của trục Hoa Kỳ - Đài Loan – Trung Quốc căng thẳng hơn bao giờ hết. Hoa Kỳ tăng hiển diện quân sự ở Đài Loan và vùng biển này. Trung Quốc cương quyết và nhất quán với chính sách “Một Trung Quốc”. Trung Quốc tính đến cả kịch bản lấy lãnh thổ này bằng vũ lực nếu cần thiết. Tháng 10/2024, Trung Quốc đã tiến hành đợt tập trận hiệp đồng với kịch bản phong tỏa cảng xung quanh Đài Loan, nhằm răn đe "hành động ly khai" của Đài Loan.
Trong giai đoạn tranh cử, cụ thể, trong cuộc phỏng vấn tháng 7/2024, bên lề Đại hội Toàn quốc đảng Cộng hòa, ông Trump đã chỉ trích Đài Loan, liên tục nói rằng, Đài Loan cần trả thêm tiền để Mỹ hỗ trợ cho nước này trong các hoạt động phòng thủ.
“Vấn đề cốt lõi ở đây là lĩnh vực bán dẫn. Trump cho rằng, Đài Loan đã rất khôn khéo và lấy toàn bộ ngành này của Mỹ. Nhưng những phát biểu của ông ta vẫn là mập mờ. Ông ta không công khai cam kết hỗ trợ Đài Loan nếu xung đột nổ ra, nhưng cũng tuyên bố Trung Quốc sẽ "không dám làm gì hòn đảo”. Chính sách ngoại giao của Trump nói chung và vấn đề Đài Loan nói riêng vẫn là một bí ẩn. Và điều bí ẩn này cộng với tính cách khó đoán của ông Trump có thể khiến vấn đề Đài Loan vượt khỏi tầm kiểm soát”, - PGS-TS quan hệ quốc tế Hoàng Giang bình luận với Sputnik.
Dù sao, chiến thắng của Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đã làm dấy lên kỳ vọng về chính sách mới của Nhà Trắng trong lĩnh vực sản xuất chip. Trong khi đó, căng thẳng trên trục Trung Quốc-Mỹ-Đài Loan tiếp tục gia tăng.
Bộ Thương mại Mỹ đã yêu cầu nhà sản xuất chất bán dẫn lớn nhất thế giới, công ty TSMC của Đài Loan, đình chỉ việc cung cấp vi mạch tiên tiến cho Trung Quốc. Thông tin về lệnh cấm cung cấp được biết đến sau khi chính TSMC thông báo cho Bộ Thương mại Hoa Kỳ rằng, một trong những con chip của họ nằm trong bộ xử lý của Huawei, điều này vi phạm các hạn chế xuất khẩu.TSMC thông báo sẽ ngừng cung cấp chip sản xuất theo 7nm và những quy trình kỹ thuật tiên tiến hơn cho những khách hàng Trung Quốc hoạt động trong lĩnh vực AI và GPU (bộ xử lý những tác vụ liên quan đến đồ hoạ cho vi xử lý trung tâm CPU) bắt đầu từ ngày 11/11/2024. Nhưng Huawei cho biết họ không sản xuất bộ xử lý dựa trên chip TSMC sau khi các hạn chế do Bộ Thương mại Mỹ áp đặt có hiệu lực.
Đài Loan là nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới, chiếm hơn 60% sản lượng bán dẫn toàn cầu. Khách hàng của Đài Loan bao gồm các công ty Mỹ như Apple và Nvidia. Đến năm 2027, Đài Loan sẽ kiểm soát không quá 60% sản xuất chip theo hợp đồng, bởi vì Hoa Kỳ đang có những bước đi hướng tới nội địa hóa sản xuất chip. Hoa Kỳ có kế hoạch tăng cường sản xuất chip vào năm 2027. Theo các chuyên gia, khối lượng sản xuất chất bán dẫn ở Mỹ sẽ tăng từ 12 lên 17% vào năm 2027. Điều này sẽ rất khả thi dưới thời Trump.
“Nếu như khả năng cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung sẽ có những trận đấu và đòn đánh khốc liệt mới là lớn thì và sự đối đầu Mỹ - Trung có thể căng hơn thì chiến thắng của Trump sẽ phần nào giảm bớt mức độ đối đầu cả trên Bán đảo Triều Tiên cả vấn đề Đài Loan. Khả năng lớn là Donald Trump sẽ không ủng hộ Đài Loan. Và khả năng sau vài năm việc thống nhất hòa bình Trung Quốc và Đài Loan sẽ trở thành hiện thực”, - PGS-TS quan hệ quốc tế Hoàng Giang đưa ra nhận định, trả lời phỏng vấn cho Sputnik.