Việt Nam đua theo hổ châu Á

Việt Nam đã phát triển từ một trong những quốc gia nghèo nhất ở châu Á thành nước có thu nhập trung bình cao, trung tâm sản xuất quan trọng của thế giới.

Brook Taylor và Sam Korsmoe, hai nhà nghiên cứu từ New Zealand và Mỹ vừa công bố công trình nghiên cứu về câu chuyện phát triển thần kỳ của Việt Nam và gọi quốc gia này là ngôi sao đang lên của châu Á.

Cuốn sách “Vietnam - Asia's Rising Star” (bản tiếng Anh của Silkworm Books) và “Việt Nam - Ngôi Sao Đang Lên của châu Á” (bản tiếng Việt của Quảng Văn và nhà xuất bản Hồng Đức), nêu ra giả thuyết Việt Nam là con rồng kinh tế tiếp theo của châu Á và sẽ phát triển thành nước có thu nhập cao tương đồng với những con hổ châu Á khác như Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc).

Nền kinh tế con hổ được định nghĩa là nền kinh tế phát triển rất nhanh và vượt qua được bẫy thu nhập trung bình.

Những quốc gia và vùng lãnh thổ như Singapore, Hàn Quốc, Hong Kong (Trung Quốc), Đài Loan (Trung Quốc) được xem là các nền kinh tế đã tạo ra sự tăng trưởng kỳ diệu ở khu vực châu Á.

Niềm tin vào tăng trưởng thần kỳ và bứt phá của Việt Nam được dựa vào 6 khía cạnh gồm thông số tăng trưởng kinh tế, giá trị xuất khẩu, quá trình công nghiệp hóa, nguồn nhân lực chất lượng cao, khả năng tiếp cận thị trường và vai trò lãnh đạo của nhà nước.

Hiện Việt Nam cũng đã đáp ứng khá tốt hầu hết các tiêu chí, tuy vậy, công nghiệp hóa vẫn là điểm cần cải thiện.

Trong đó, việc phát triển cơ sở hạ tầng, chính sách thúc đẩy ngành công nghiệp là yếu tố quan trọng để nâng cao mức độ công nghiệp hóa, hay đổi mới sáng tạo, tức khả năng ứng dụng công nghệ và kỹ thuật số trong các lĩnh vực kinh tế cũng là một yếu tố quyết định.

Để vươn lên, Việt Nam cũng cần vượt qua bẫy thu nhập trung bình, trở thành quốc gia thu nhập cao năm 2050 trên cơ sở so sánh với các trường hợp phát triển của Hàn Quốc và Đài Loan.

Nhìn lại chặng đường của Việt Nam, hai nhà nghiên cứu với những trải nghiệm từ thập niên 1990, đã trực tiếp chứng kiến và cảm nhận bước nhảy vọt của một quốc gia từ nằm trong số những nước nghèo nhất châu Á để vượt lên thành quốc gia có thu nhập trung bình cao và đang hướng đến mục tiêu trở thành nước có thu nhập cao năm 2045.

Năm 2000, tổng thương mại toàn cầu của Việt Nam với thế giới là 30 tỷ USD và GDP đạt khoảng 31 tỷ USD. Đến cuối năm 2023, thương mại toàn cầu của Việt Nam tăng ở mức 683 tỷ USD, quy mô nền kinh tế khoảng 450 tỷ USD. Ngoài ra, tỷ lệ nghèo giảm dưới 1%, từ mức hơn 50% vào những năm 1990.

Cả Brook Taylor và Sam Korsmoe đều là những chuyên gia nước ngoài sinh sống lâu năm tại Việt Nam, đều từng chứng kiến sự thay đổi của đất nước trong 25 năm qua và tò mò sự tăng trưởng này bền vững trong 25 năm tới hay không.

Hai tác giả nhận định, đựa trên mọi chỉ số kinh doanh và kinh tế có thể đo lường, Việt Nam tăng trưởng liên tục trong 25 năm qua. Đồng thời, họ muốn nghiên cứu, viết về 'cách thức' và 'lý do' cho sự phát triển của Việt Nam.

Theo Brook Taylor và Sam Korsmoe, có hai phẩm chất then chốt có thể giúp tạo nên động lực tăng trưởng của Việt Nam đó là “ý chí kiên định” và “tư duy thực tế”.

Đây đều là những tài nguyên quý giá và dồi dào để Việt Nam vượt qua những thời điểm khó khăn của lịch sử, thực hiện công cuộc Đổi mới, hội nhập quốc tế và hướng đến tương lai tươi sáng.

Về ý chí kiên định và tư duy thực tế trong chính trị, Brook Taylor (New Zealand) và Sam Korsmoe (Mỹ) cho rằng, các nhà lãnh đạo Việt Nam đã lắng nghe ý kiến của nhân dân, liên tục có những điều chỉnh phù hợp để đưa ra những chính sách hiệu quả.

Trước vấn đề liệu Việt Nam có thể tiếp tục duy trì đà tăng trưởng cao hay có thể thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình hay không, bằng cách nào vươn lên thành quốc gia có thu nhập cao và phát triển thì Sam Korsmoe và Brook Taylor cho rằng có những lá bài mà Việt Nam có thể tận dụng để đạt được kỳ tích.

Những lợi thế này gồm có thu hút các nhà sản xuất toàn cầu; Khả năng huy động người dân hành động vì lợi ích chung; Tận dụng lợi thế nhân khẩu học và đô thị hóa; Phát huy vai trò của phụ nữ; Nguồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng; Tận dụng nguồn lực từ cộng đồng Việt kiều; Đi tắt đón đầu về công nghệ; Khéo léo xử lý các mối quan hệ quốc tế.

So sánh với Hàn Quốc hay Đài Lan, nhóm nghiên cứu kiến nghị Việt Nam cần tận dụng cơ cấu “dân số vàng” và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao nhất là trong lĩnh vực khoa học – công nghệ để làm động lực phát triển cũng như cần có chính sách ứng phó với sự già hóa dân số.

Brook Taylor và Sam Korsmoe dự báo có 3 kịch bản để Việt Nam có thể trở thành nước có thu nhập cao.

Trong đó, kịch bản tiêu chuẩn nền kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng khoảng 6,23%/năm trong thời gian từ 2023 – 2050, tốc độ tương đương với 2 thập kỷ qua.

Kịch bản thận trọng hơn, nền kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng khoảng 5,23%/năm trong thời gian từ 2023 – 2050, tốc độ chậm hơn 1%/năm so với kịch bản tiêu chuẩn.

Trong khi đó, ở kịch bản lạc quan, nền kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng khoảng 7,23%/năm trong thời gian từ 2023 – 2050, tốc độ nhanh hơn 1%/năm so với kịch bản tiêu chuẩn.

Hai tác giả nhấn mạnh, Việt Nam đã chứng minh họ có khả năng duy trì đà tăng trưởng kinh tế ổn định trong vài thập kỷ, đồng thời, các nguồn lực cũng như lợi thế so sánh vẫn có sẵn để duy trì được vị thế trong tương lai.

Brook Taylor và Sam Korsmoe kỳ vọng Việt Nam sẽ hoàn thành mục tiêu trở thành nước có thu nhập cao và làm nên câu chuyện thành công của một quốc gia bị chiến tranh tàn phá vươn lên thành một quốc gia thịnh vượng.

Hai nhà nghiên cứu Mỹ và New Zealand cũng kỳ vọng sẽ góp phần cổ vũ người dân Việt Nam và người nước ngoài ở Việt Nam có thêm cảm hứng để đóng góp vào công cuộc xây dựng đất nước, trở thành một phần của câu chuyện kỳ diệu về Việt Nam.