Do đó, nếu tiếp tục dựa quá nhiều vào tín dụng ngân hàng sẽ tiềm ẩn rủi ro hệ thống cho nền kinh tế, khó đạt mục tiêu vừa tăng trưởng cao vừa bền vững.
Cần đổi chiến lược thu hút FDI
Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính sáng nay, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, hiện nay từ góc độ đầu tư, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam dựa vào vốn rất lớn.
Tuy nhiên, hiệu quả dòng vốn chưa cao, được phản ánh qua chỉ số ICOR của Việt Nam hiện cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực và trên thế giới.
Theo Thống đốc, Việt Nam thu hút vốn đầu tư nước ngoài nhiều nhưng chưa tận dụng được nhiều lợi thế về nguồn vốn, chuyển giao công nghệ, kỹ năng quản trị và chưa có sự kết nối của khu vực này và doanh nghiệp trong nước.
Chỉ số ICOR (Incremental Capital Output Ratio) là hiệu quả sử dụng vốn đầu tư là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh cần bao nhiêu đồng vốn đầu tư thực hiện tăng thêm để tăng thêm 01 đồng tổng sản phẩm quốc nội (GDP).
Thống đốc chỉ ra rằng, cần có sự thay đổi trong chiến lược thu hút FDI giai đoạn tới theo hướng chuyển giao vốn, công nghệ, quản trị theo hướng gắn với nền kinh tế trong nước nhiều hơn.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng đồng tình với quan điểm của Bộ Tài chính rằng muốn tăng trưởng cao thì cần phải dựa vào cả vốn trong và ngoài nước gồm FDI, đầu tư gián tiếp, nợ vay nước ngoài.
Đối với chỉ tiêu nợ nước ngoài, nợ công trong ngưỡng an toàn như hiện nay, còn dư địa để mở rộng thu hút vốn ngoại tránh việc nguồn vốn trong nước phụ thuộc lớn vào tín dụng ngân hàng như hiện nay.
Bởi theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, nguồn vốn trong nước đang phụ thuộc rất nhiều vào vốn tín dụng ngân hàng.
“Dư nợ tín dụng trên GDP cuối năm 2024 là ở mức 134%. Nếu tiếp tục dựa vào vốn ngân hàng thì sẽ tiềm ẩn rủi ro hệ thống và có thể gây hệ lụy cho nền kinh tế”, Thống đốc cảnh báo sẽ khó có thể vừa tăng trưởng cao vừa đi đôi với bền vững.
Theo bà Hồng, đây là vấn đề mà các bộ ngành, nhất là Bộ Tài chính cần hết sức lưu ý cân đối nguồn vốn cho các dự án đầu tư lớn, trọng điểm, vốn để tăng trưởng cao.
Thống đốc nhấn mạnh, trong các năm tới, tầm nhìn đến 2030-2045, Việt Nam dự kiến triển khai nhiều công trình có vốn đầu tư lớn như 2.000km đường cao tốc để đến 2030 có 5.000km cao tốc, dự án đường sắt cao tốc Bắc-Nam, sân bay, bến cảng, quy hoạch Điện 8…
Từ đó, đòi hỏi các bộ, ban ngành cần tính toán chỉ rõ là nguồn vốn huy động từ đâu và đặc biệt khả năng vay, huy động được như thế nào, thời gian phân kỳ, dự phòng các nguồn vốn để đảm bảo các dự án khởi công thì thu xếp được vốn và không bị động để triển khai các dự án được nhưng không tạo áp lực lớn lên rủi ro vĩ mô.
Làm mới các động lực khác
Từ góc độ tiêu dùng và xuất khẩu, Thống đốc bày tỏ quan điểm, do nền kinh tế có độ mở cửa lớn nên trong thời gian qua bị ảnh hưởng rất lớn, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất khẩu nhiều.
Do đó, cần khai thác động lực từ tiêu dùng nội địa từ thị trường 100 triệu dân của Việt Nam. Bên cạnh việc làm mới các động lực tiêu dùng, đầu tư, xuất khẩu, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã chỉ ra hướng để giúp tăng năng suất lao động, tăng trưởng bền vững.
Đối với ngành ngân hàng, để đạt mục tiêu GDP trên 8% cho năm nay, chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng được NHNN đặt ra là khoảng 16%.
Thống đốc lưu ý, chỉ tiêu này sẽ được kiểm soát, điều chỉnh phù hợp với thực tế. Chính sách tiền tệ được duy trì linh hoạt, hợp lý để kiểm soát lạm phát, ổn định thị trường tiền tệ, đảm bảo an ninh hệ thống ngân hàng.
“Đây là một điểm rất căn cốt. Bởi vì nếu như môi trường kinh tế vĩ mô, tiền tệ, ngoại hối biến động như đã từng xảy ra trước đây thì doanh nghiệp khó có thể phát triển”, lãnh đạo NHNN nêu rõ.
Thống đốc cũng lưu ý về tổng thể cần hết sức quan tâm xử lý các vấn đề cản trở tăng trưởng dài hạn như vấn đề biến đổi khí hậu, nguy cơ già hóa dân số bới đây là những cản lực cho đà tăng trưởng kinh tế trong trung và dài hạn của Việt Nam.
Phát biểu sau đó, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn yêu cầu Thống đốc NHNN sớm có kế hoạch thực hiện hiệu quả chính sách hỗ trợ lãi suất 2%, đây là chính sách doanh nghiệp rất quan tâm.