Tối ngày 23/7, tại Istanbul đã diễn ra vòng đàm phán trực tiếp thứ ba giữa Nga và Ukraina. Trước cuộc đàm phán này đã diễn ra một cuộc gặp gỡ ba bên giữa Trưởng đoàn Nga Vladimir Medinsky, Trưởng đoàn Ukraina Rustem Umerov và Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Fidan, và một gặp song phương giữa hai Trưởng đoàn Nga và Ukraina.
Diễn ra chưa tới 40 phút
Kết quả là vòng đàm phán thứ 3 Nga - Ukraina tại Istanbul diễn ra chưa tới 40 phút. Trước đó, 2 trưởng đoàn đã gặp song phương và cuộc gặp này còn kéo dài hơn vòng đàm phán 3. Hai đoàn trao đổi với nhau bằng tiếng Nga.
Sau đây là một số tuyên bố chính của Trưởng đoàn Nga về kết quả đàm phán:
Cuộc gặp cấp cao chỉ có thể sau việc chuẩn bị thật kỹ lưỡng, nó phải đặt dấu chấm cho xung đột, gặp chỉ để gặp không có nghĩa gì cả.
Quan điểm của Nga và Ukraina về 2 bản ghi nhớ “khá xa nhau”, nhưng Nga hy vọng tiếp tục tiếp xúc.
Để tiết kiệm thời gian và tiền bạc, phía Nga đề nghị thành lập 3 nhóm công tác mà sẽ làm việc online về các vấn đề chính trị, nhân đạo và quân sự.
Tại biên giới Ukraina- Belarus đang diễn ra trao đổi tù binh 250/250.
Nga đã trao trả hơn 7.000 thi thể binh sĩ Lực lượng Vũ trang Ukraina cho phía Ukraina (Kiev đã trao trả cho phía Nga khoảng 100 thi thể quân nhân) và đưa ra đề nghị trao trả thêm cho phía Ukraina 3.000 thi thể quân nhân Ukraina.
Trong các cuộc đàm phán, Nga đã đề nghị Ukraina tuyên bố ngừng bắn ngắn hạn ở tiền tuyến trong vòng 24-48 giờ để thu gom thi thể và người bị thương.
Và một số vấn đề nhân đạo khác.
Đề xuất trao đổi hài cốt binh sĩ Liên Xô (hy sinh trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại) lấy thi thể những người lính Lực lượng Vũ trang Ukraina đã hy sinh thậm chí không được xem xét tới, theo lời ông Vladimir Medinsky.
"Đây là sự suy thoái đạo đức nghiêm trọng và ngay cả phái đoàn Ukraina cũng không đủ lương tâm để nêu vấn đề này", - Trưởng đoàn Nga nhận định.
Hiện tại, hai bên chỉ có thể tiến triển dần dần về các vấn đề cấp thứ
“Diễn biến hết sức nhanh chóng của vòng đàm phán thứ ba cho thấy Kiev chưa thực sự có thiện chí và trách nhiệm trong đàm phán với Nga. Rõ ràng là họ không trông đợi gì vào kết quả đàm phán nên đã liên tục đưa ra những đòi hỏi mà phía Nga không thể chấp nhận được. Sử dĩ có hiện tượng đó là do Kiev đang muốn “câu giờ” để chờ Mỹ và phương Tây giải quyết vấn đề viện trợ vũ khí, trang bị cho Ukraina để bù đắp vào những “khoảng trống” không nhỏ của sự thiếu hụt đã đến mức độ “báo động đỏ”, - Đại tá Nguyễn Minh Tâm, nhà phân tích chính trị và quân sự phát biểu với Sputnik.
“Như đã dự đoán được từ trước, hai bên chỉ có thể tiến triển dần dần về các vấn đề cấp thứ như tiếp tục trao đổi tù binh và thi thể. Việc trao trả thi thể mang lại cho Điện Kremlin một lợi thế chính trị vì nó có thể buộc Kiev phải tăng số liệu thương vong chính thức”, - Nhà báo quốc tế Trần Hoàng nói với Sputnik.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn, Trưởng đoàn Nga Vladimir Medinsky đã kể lại rằng khi tiếp xúc không chính thức, một đại diện phía Kiev đã nói với đoàn Nga rằng: các anh làm việc dễ dàng hơn chúng tôi nhiều, vì các anh chỉ có một chỉ huy, còn chúng tôi có tới 3 chỉ huy. Chứng tỏ rằng, Kiev không thể tự quyết định được tiến trình đàm phán. Phía Nga biết chắc chắn điều này nên chỉ tiếp tục đề cập đến vấn đề nhân đạo và là những vấn đề nhân đạo cấp bách nhất, như vấn đề tử sỹ, vấn đề những người bị thương nặng ở chiến tuyến.
“Việc Nga có sáng kiến lập các nhóm chuyên viên của hai bên để xem xét dự thảo thỏa thuận trên ba lĩnh vực chính trị, nhân đạo và quân sự là một sáng kiến đáng giá. Nếu Kiev thật sự có thiện chí thì họ nên tuân theo phương án này. Chỉ khi nào các thỏa thuận đạt được từ mức thấp nhất và cao dần lên đến mức cao cấp nhất thì khi đó, đàm phán cấp cao mới thực sự có và có khả năng thành công”, - Đại tá Nguyễn Minh Tâm, nhà phân tích chính trị và quân sự bình luận với Sputnik.
Thực chất, cuộc đàm phán vẫn bế tắc
“Điều thú vị là Kiev đã chấp nhận nói tiếng Nga trong đàm phán, thứ tiếng mà chế độ Kiev đã ruồng bỏ và cấm lưu hành ở Ukraina. Tuy nhiên, đó chỉ là về hình thức. Còn kết quả về nội dung thì ngoài việc thỏa thuận trao đổi tù binh, hồi hương trẻ em.v.v… đều là các vấn đề nhân đạo thì thực chất, cuộc đàm phán vẫn bế tắc. Và sự bế tắc này hoàn toàn do lỗi của Kiev”, - Đại tá Nguyễn Minh Tâm, nhà phân tích chính trị và quân sự bình luận tiếp.
“Việc Kiev đòi có một cuộc gặp mặt tay đôi ngay lập tức giữa một Tổng thống Nga hợp pháp với một tổng thống Ukraina bất hợp pháp là điều không thể. Kiev chỉ muốn thực hiện điều này để “hợp lý hóa”, “hợp pháp hóa” (ít nhất là về khía cạnh dư luận) cho cái ghế của Zelensky chứ không có mục đích nào khác hơn”, - chuyên gia quan hệ quốc tế Nguyễn Hoàng đưa ra đánh giá, trả lời phỏng vấn của Sputnik.
Đánh giá chung của các chuyên gia Việt Nam mà Sputnik đã phỏng vấn là mặc dù hai bên thỏa thuận sẽ tiếp tục vòng đàm phán thứ tư nhưng nếu không có những đột biến trên chiến trường Ukraina cũng như trên chính trường Kiev thì kết quả của vòng đàm phán thứ tư cũng sẽ không có gì thay đổi so với ba vòng đàm phán trước đó.
Vòng đàm phán thứ ba Nga-Ukraina diễn ra chỉ chưa tới 40 phút. Kinh nghiệm của nhiều cuộc đàm phán khác cho chúng ta thấy rằng, một khi hai bên sớm rời khỏi phòng họp mà kết quả hầu như không có gì mới thì việc giải quyết vấn đề ở cấp cao hơn là không thể diễn ra. Thời gian đàm phán càng ngắn lại khi hai bên chưa thể đi đến một thỏa thuận có tính nguyên tắc thì thời gian đi đến hòa bình sẽ càng dài ra. Điều chắc chắn là sẽ còn nhiều sinh mạng phải lìa đời để Mỹ bán được vũ khí, để Washington rũ bỏ trách nhiệm và để Châu Âu tiếp tục rơi vào vòng luẩn quẩn và để Kiev tiếp tục chống Nga đến người Ukraina cuối cùng.