Multimedia
Những bức ảnh thay ngàn lời nói. Xem những gì đang xảy ra trên thế giới từ góc nhìn trực quan với thư viện ảnh, đồ họa thông tin và nội dung đa phương tiện khác từ Sputnik.

Từ trái tim đến trái tim: Những người thầy Nga và học trò Việt

Năm 2025 - kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Nga-Việt - giàu sự kiện quan trọng. Một trong số đó là triển lãm mang tên "Thầy - Trò: Giai điệu con đường" tại Moskva.
Sputnik
Tại trung tâm thủ đô Nga, trong khu phức hợp bảo tàng-triển lãm của Viện Hàn lâm Nghệ thuật Nga, khoảng 90 tác phẩm hội họa, đồ họa, điêu khắc và nghệ thuật trang trí của sinh viên Việt Nam cùng các giảng viên - những bậc thầy xuất sắc của Liên Xô và Nga - được trưng bày. Hành trình đào tạo các nghệ sĩ Việt Nam tại Nga bắt đầu từ năm 1956 và vẫn tiếp diễn đến nay. Nhiều sinh viên Việt Nam tốt nghiệp đã trở thành họa sĩ và nhà điêu khắc xuất sắc, có danh tiếng lớn ở quê hương.

Sự gắn kết tinh thần anh em giữa Nga và Việt Nam

Buổi khai mạc triển lãm do Chủ tịch Viện Hàn lâm Nghệ thuật Nga Zurab Tsereteli chủ trì. Ông đánh giá cao ý nghĩa của triển lãm, nhấn mạnh sự tương đồng và khác biệt trong cách phản ánh cuộc sống đương đại qua đại diện các quốc gia đa văn hóa.Thứ trưởng Bộ Văn hóa Nga Andrei Malyshev điểm lại chặng đường hợp tác đào tạo mỹ thuật song phương, bày tỏ hy vọng mở rộng giao lưu văn hóa của hai nước chúng ta. Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam Lê Hải Bình khẳng định: trong quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, liên kết giừa hai nước, giáo dục - văn hóa và ngoại giao nhân dân đóng vai trò then chốt. Ông nhắc lại rằng ở Nga, giáo viên được gọi là người cha thứ hai, và lưu ý rằng triển lãm này đề cao những giá trị nhân văn trường tồn. Thứ trưởng đã trích dẫn lờicủa đại thi hào Nga Alexandr Pushkin rằng văn hóa là mặt trời luôn tỏa sáng, và nói thêm rằng tất cả chúng ta hiện đang nỗ lực để đảm bảo mặt trời ấy không bao giờ lặn.
Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam Lê Hải Bình
Và Maria Zakharova, "tiếng nói" của Bộ Ngoại giao Nga, Vụ trưởng Vụ Thông tin và Báo chí Bộ Ngoại giao Nga, đã phát biểu về sự gần gũi về mặt tinh thần giữa hai dân tộc chúng ta và trích dẫn làm bằng chứng lời của nhà văn Việt Nam Nguyễn Thị Ngọc Tư và bài thơ của thi sĩ Hữu Thỉnh. Người phát biểu cuối cùng là khách mời danh dự của triển lãm, phu nhân của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm, bà Ngô Phương Ly. Bà lưu ý rằng triển lãm cho thấy Liên Xô và Nga đã làm rất nhiều để đào tạo đội ngũ nghệ sĩ Việt Nam, và bà đặc biệt vui mừng khi được xem tại triển lãm này các tác phẩm của cha bà, họa sĩ tranh hoạt hình, đạo diễn, Nghệ sĩ Nhân dân Ngô Mạnh Lân, ông đã tốt nghiệp Đại học Điện ảnh Quốc gia Nga (VGIK) vào đầu những năm 1960.
Multimedia
Bộ Ngoại giao Nga đánh giá cao Triển lãm “Thầy - Trò: Giai điệu con đường” tại Moskva

Hành trình 40 năm

Điểm nhấn bế mạc là lễ trao chứng nhận và danh hiệu Viện sĩ danh dự của Viện Hàn lâm Nghệ thuật Nga cho nhà điêu khắc Việt Nam nổi tiếng Đào Châu Hải, ông tốt nghiệp Học viện Nghệ thuật Quốc gia Moskva mang tên V. I. Surikov năm 1986.

Trong cuộc phỏng vấn với phóng viên Sputnik, Đào Châu Hải chia sẻ: "Khi tôi đến đây, tôi 24 tuổi và tôi đã học tại Viện Surikov trong 7 năm. Tôi được hưởng nền giáo dục cơ bản ở đây, tôi nghiên cứu khoa học và phương pháp đào tạo từ các giáo sư Nga. Điều này đã để lại dấu ấn đặc biệt trong tất cả chúng tôi và ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng tôi từ những năm tuổi trẻ cho đến ngày nay".

Nhà điêu khắc Việt Nam nổi tiếng Đào Châu Hải
Tại Viện Surikov, Đào Châu Hải là học trò của thầy Pavel Bondarenko, và giờ đây, sau gần 40 năm đến Moskva, ông đã đến Quảng trường Gagarin để bày tỏ lòng thành kính với tác phẩm nổi tiếng nhất của Người thầy – tác giả tượng đài phi hành gia huyền thoại đầu tiên trên hành tinh Yuri Gagarin. Bà Ngô Phương Ly cũng được tặng tranh và catalog tác phẩm của Zurab Tsereteli – họa sĩ và nhà điêu khắc xuất sắc của Liên Xô, Nga và Gruzia, chủ tịch thường trực của Viện Hàn lâm Nghệ thuật Nga trong 28 năm. Đáp lễ, phu nhân Tổng Bí thư Tô Lâm đã tặng Viện Hàn lâm Nghệ thuật bức tranh "Ngày nắng giữa mùa đông", bà Ngô Phương Ly nói rằng bức tranh này, tràn đầy ánh sáng và ấm áp, phản ánh tình cảm nồng ấm của người Việt dành cho nước Nga.
Phu nhân Tổng Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm Ngô Phương Ly

Truyện cổ tích và hiện thực trong tranh của các họa sĩ Việt Nam

Triển lãm rất thú vị và đa dạng. Khi so sánh các tác phẩm được trưng bày cạnh nhau của các họa sĩ Nga và Việt Nam, ta có thể thấy rõ phong cách và kỹ thuật của người thầy đã ảnh hưởng như thế nào đến người học trò. Tuy nhiên, truyền thống nghệ thuật của quê hương vẫn hiện diện rất rõ nét trong các tác phẩm của các nghệ sĩ Việt Nam. Triển lãm mở đầu bằng những bức tranh phong cảnh đầy màu sắc và ánh nắng của vùng nông thôn nước Nga, do họa sĩ Ngô Mạnh Lân thể hiện và được con gái ông là Ngô Phương Ly mang đến triển lãm. Các bức tranh của những họa sĩ Việt Nam từng tốt nghiệp các trường hội họa Liên Xô và Nga thuộc các thế hệ khác nhau thể hiện nhiều khía cạnh đời sống Việt Nam: lao động bình dị, đời sống quân ngũ, phong cảnh và tranh phong tục. Ấn tượng mạnh là phần tranh đồ họa, ví dụ như bức sử thi đa liên họa "Thạch Sanh" của Nguyễn Đăng Minh. Tác phẩm "Buổi tiệc" của họa sĩ trẻ Trần Đức Minh, tốt nghiệp Học viện Mỹ thuật Saint Petersburg mang tên Ilya Repin, để lại ấn tượng sâu đậm. Bức tranh thể hiện sự cô đơn của con người trong một thế giới hiện đại ồn ào và sôi động.

Trong cuộc phỏng vấn với phóng viên Sputnik, Trần Đức Minh chia sẻ: “Bức tranh này lấy cảm hứng từ việc mình thường đi uống cà phê cùng bạn bè ở Saint Petersburg. Mình không cố gắng truyền tải một thông điệp quá lớn lao. Mình chỉ muốn ghi lại một mảnh đời sống, một góc nhìn độc đáo về giới trẻ – vừa cởi mở, hiện đại, nhưng đôi khi lại khép kín và tách biệt. Trước khi sang Nga, mình đã học tại Đại học Mỹ thuật Việt Nam, vì vậy mình đã quen thuộc với nhiều trường phái và phong cách nghệ thuật khác nhau. Nhưng chỉ khi đến đây học tập và sinh sống, mình mới thực sự nhận ra: những điều mà mình tưởng như đã 'hiểu' trước đây thực ra vẫn còn rất hạn chế. Chỉ khi đặt chân đến đây, hòa mình vào môi trường giáo dục và nghệ thuật Nga, mình mới cảm nhận rõ rệt sự khác biệt giữa kiến thức từ sách vở và thực tế".

Phu nhân Tổng Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm Ngô Phương Ly với họa sĩ trẻ Trần Đức Minh

Tâm hồn Việt và kỹ thuật Nga

Ý tưởng tổ chức triển lãm này đã nhen nhóm từ 3,5 năm trước, khi Viện Surikov nhận ra mình đang sở hữu một bộ sưu tập đặc biệt của các cựu sinh viên Việt Nam từ thập niên 1950, bà Ksenia Sopova - giám tuyển triển lãm - chia sẻ với phóng viên Sputnik.

"Triển lãm quy tụ tác phẩm từ 1956 đến nay của cựu sinh viên các trường: Viện Surikov, ĐH Mỹ thuật Repin (St.Petersburg), ĐH Công nghiệp Mỹ thuật Stroganov (Moskva) và ĐH Điện ảnh. Suốt hàng thập kỷ hợp tác văn hóa, các trường nghệ thuật Nga vẫn giữ nguyên sức hút với người Việt. Hiện tại, nhiều sinh viên Việt Nam vẫn đang theo học các chuyên ngành hội họa, đồ họa và nghệ thuật đại chúng tại Moskva và St.Petersburg. Một điều rất thú vị là thái độ của họ với giáo viên. Theo tôi, điều này rất gần gũi với quan niệm của người Nga về mối quan hệ giữa trò và thầy: giáo viên không chỉ là người truyền thụ kiến thức chuyên môn cơ bản, mà còn là người định hình thế giới quan và thái độ của bạn đối với nghề nghiệp.

Chúng tôi tổ chức triển lãm này để khán giả Nga thấy được những tác phẩm của các sinh viên Việt Nam và có thể “đọc” những mật mã văn hóa mà các chàng trai Việt Nam mang theo, được thể hiện từ nội tâm của họ, từ tâm hồn và trái tim họ. Đồng thời chứng kiến cách chúng hòa quyện với giáo dục hàn lâm với những kiến thức mới mẻ về giải phẫu, phối cảnh, màu sắc, điểm nhấn, hội họa và nhiều khía cạnh chuyên môn khác. Nhưng đồng thời, tâm hồn Việt Nam không hề ạc lõng trong những tác phẩm này - ngược lại còn được bổ sung bằng góc nhìn Nga. Theo tôi, giá trị Nga-Việt rất gần gũi, có nhiều điểm tương đồng: từ quan hệ đối xử với gia đình, tổ tiên đến lịch sử đất nước, với những người lính, với chủ nghĩa anh hùng".

Ksenia Sopova - giám tuyển Triển lãm "Thầy - Trò: Giai điệu con đường"
Triển lãm còn trưng bày những tác phẩm nghệ thuật và mẫu áo dài truyền thống tuyệt đẹp từ bộ sưu tập của Đại sứ Nga tại Việt Nam Gennady Bezdetko và phu nhân Elena.

"Chúng tôi quen biết nhiều họa sĩ Việt - cựu sinh viên các trường nghệ thuật Liên Xô và Nga, - ông Bezdetko nói với phóng viên Sputnik. - Chính họ là người ấp ủ ý tưởng tổ chức triển lãm tác phẩm của mình cùng với tác phẩm của các thầy giáo tại Moskva. Dự án gặp không ít khó khăn về tài chính và kỹ thuật. Thật may mắn, ý tưởng này nhận được sự ủng hộ của bà Ngô Phương Ly sau chuyến thăm Nga cùng ông Tô Lâm tháng 5 vừa qua. Triển lãm này là một cơ hội nữa để thúc đẩy hợp tác song phương, một quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, và là lý do để một lần nữa ôn lại quá khứ chung, một nền tảng to lớn cho sự phát triển hơn nữa quan hệ giữa hai nước. Sự kiện này không chỉ mang ý nghĩa văn hóa mà còn mang ý nghĩa chính trị. Xét cho cùng, một quan hệ đối tác chiến lược toàn diện không chỉ bao gồm hợp tác chính trị và kinh tế, mà còn cả những mối liên kết văn hóa. Những mối liên kết này, những mối quan hệ giữa mọi người với nhau, là những mối liên kết bền chặt và giàu cảm xúc nhất".

Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Liên bang Nga Đặng Minh Khôi với phu nhân và Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nga tại Việt Nam Gennady Bezdetko với phu nhân
Triển lãm tại Học viện Nghệ thuật đã khai mạc. Chờ đợi chúng ta, còn nhiều cuộc gặp gỡ với văn hóa Việt Nam tại Nga: Tuần lễ Văn hóa Việt Nam tại Quảng trường Đỏ, triển lãm tranh sơn mài tại Bảo tàng Phương Đông, lễ khai trương Trung tâm Văn hóa Nga-Việt tại Viện Herzen ở St. Petersburg. Chúng tôi sẽ cập nhật, chia sẻ với quý vị tất cả những thông tin này trên trang web của hãng thông tấn Sputnik.
Thảo luận