Sự leo thang xung đột biên giới giữa
Thái Lan và Campuchia đã bước vào giai đoạn vũ trang từ sáng ngày 24 tháng 7. Sau các cuộc đọ súng ở khu vực biên giới, các bên pháo kích lẫn nhau, Campuchia sử dụng pháo phản lực phóng loạt Grad, kể cả các mục tiêu dân sự trên lãnh thổ Thái Lan, còn Thái Lan đã thực hiện một cuộc không kích vào các vị trí của lực lượng vũ trang Campuchia.
Cả hai bên đều có người chết và bị thương, kể cả thường dân. Hơn 100.000 cư dân đã được sơ tán khỏi bốn tỉnh biên giới của Thái Lan sau các cuộc không kích của Campuchia, khiến ít nhất 14 thường dân thiệt mạng. Giao tranh giữa quân đội Thái Lan và Campuchia dọc biên giới tiếp tục diễn ra vào thứ Sáu với việc sử dụng pháo hạng nặng, máy bay và xe tăng.
Quan hệ song phương xấu đi nghiêm trọng sau vụ đụng độ ngày 28 tháng 5 giữa binh sĩ hai nước tại khu vực
tranh chấp, khiến một quân nhân Campuchia tử vong. Căng thẳng ngoại giao tiếp tục kéo theo mâu thuẫn cá nhân giữa Thủ tướng Chinnawat và cựu Thủ tướng Campuchia Hun Sen - hiện là Chủ tịch Thượng viện kiêm lãnh đạo đảng cầm quyền nước này.
Những bất đồng lãnh thổ giữa Thái Lan và Campuchia bắt nguồn từ thời thuộc địa Đông Dương của Pháp. Năm 1907, Vương quốc Xiêm (nay là Thái Lan) hoàn tất phân giới sau 10 năm đàm phán với sự trung gian của Đế quốc Nga. Một số khu vực biên giới không được phân định do địa hình hiểm trở. Sau khi Campuchia độc lập năm 1953, những khu vực này trở thành tâm điểm tranh chấp.
Thái Lan ưu tiên giải quyết tranh chấp liên quan biên giới thông qua đàm phán song phương, trong khi Campuchia - lần thứ 3 trong 60 năm qua - lại đưa vụ việc ra Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ), cơ quan mà Thái Lan không công nhận thẩm quyền trong các vụ tranh chấp lãnh thổ.
"Và thứ hai, tổ chức cuộc gặp không chính thức giữa các Tư lệnh Quân khu 1 và 2 của Thái Lan và Quân khu 4 và 5 của Campuchia vào lúc 07:00 theo giờ địa phương ngày 29 tháng 7 năm 2025", Thủ tướng Malaysia, nhân vật đóng vai trò trung gian hòa giải trong cuộc đàm phán của các bên nói tiếp.
Điểm thứ ba là triệu tập cuộc họp của Ủy ban hỗn hợp về các vấn đề biên giới (của Thái Lan và Campuchia) vào ngày 4 tháng 8 năm 2025, tại Campuchia, ông Anwar Ibrahim thông báo, đồng thời cho biết thêm rằng Malaysia, với tư cách là Chủ tịch ASEAN năm 2025, sẵn sàng phối hợp cử phái đoàn quan sát viên đến để xác minh và đảm bảo việc thực hiện thỏa thuận ngừng bắn.
"Malaysia cũng sẽ tham vấn với các nước thành viên ASEAN khác về việc tham gia các nỗ lực giám sát và xác minh, phản ánh cam kết của các nước trong khu vực trong sự nghiệp duy trì hòa bình tại lãnh thổ xảy ra các cuộc đụng độ", ông nói.
Theo lời Thủ tướng Malaysia, cả hai bên trong cuộc xung đột đã đồng ý nối lại đối thoại song phương ở cấp Thủ tướng, Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng.
Ông nói thêm rằng các thành viên tham gia đàm phán đã tái khẳng định quyết tâm của Malaysia, Campuchia và Thái Lan trong việc duy trì các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, chung sống hòa bình và hợp tác đa phương để đạt được giải pháp công bằng và lâu dài cho tình hình.
Các nguyên thủ quốc gia Campuchia và Thái Lan phát biểu tiếp theo đã ngỏ lời cảm ơn Malaysia, Hoa Kỳ và Trung Quốc vì sự hỗ trợ và giúp đỡ trong việc đạt thỏa thuận ngừng bắn.
Ngoài các nguyên thủ quốc gia Malaysia, Campuchia và Thái Lan, Đại sứ Hoa Kỳ tại Malaysia Edgard D. Kagan và Đại sứ Trung Quốc tại Malaysia Âu Dương Ngọc Tinh cũng đã tham gia đàm phán với quy chế quan sát viên.