Theo ông Đặng Hồng Anh, các bước thủ công này đến nay không còn phù hợp và gây lãng phí lớn về thời gian cũng như chi phí xã hội. Việc áp dụng các công nghệ hiện đại có thể giúp rút ngắn thời gian làm thủ tục cho hành khách, đồng thời nâng cao trải nghiệm dịch vụ, hướng tới chuẩn quốc tế tại các sân bay Việt Nam.
Mỗi năm mất gần 150 tỉ đồng vì chi phí thủ tục kiểm tra an ninh sân bay
Báo Người Lao Động dẫn lời ông Đặng Hồng Anh – Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam – cho biết, việc duy trì các thủ tục kiểm tra an ninh thủ công không những làm giảm chất lượng trải nghiệm của hành khách mà còn mang lại thiệt hại đáng kể cho nền kinh tế.
Dữ liệu từ Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam cho thấy trong năm 2024, có đến 109 triệu lượt hành khách di chuyển qua các sân bay trên cả nước. Trung bình mỗi 5 phút có hơn 1.000 người qua cửa kiểm tra an ninh, tạo nên áp lực khổng lồ cho hệ thống kiểm soát hiện tại.
Theo ông Hồng Anh, nếu mỗi hành khách mất từ 3 đến 4 phút cho các bước tháo giày, áo khoác, đồng hồ..., thì tổng thời gian bị lãng phí trong một năm có thể vượt quá 7 triệu giờ. Với mức lương tối thiểu theo giờ hiện tại, điều này tương đương tổn thất từ 110 đến 150 tỉ đồng mỗi năm cho toàn nền kinh tế.
Dẫn chứng từ các sân bay quốc tế, ông Hồng Anh cho biết nhiều nơi đã loại bỏ các bước kiểm tra thủ công nhờ áp dụng hệ thống soi chiếu công nghệ cao.
Tại Mỹ, chương trình TSA PreCheck cho phép những hành khách đăng ký trước được đi qua cửa kiểm tra mà không cần tháo giày, thắt lưng hay lấy đồ điện tử ra ngoài, với thời gian hoàn tất chỉ dưới 10 phút.
Theo báo Nhân dân, việc Mỹ xóa bỏ quy định “cởi giày” được xem là bước cải tổ lớn nhất về thủ tục an ninh sân bay trong hơn 20 năm, đánh dấu bước tiến trong việc cải thiện trải nghiệm du lịch hàng không.
Động thái này được đánh giá là một trong những thay đổi đáng kể nhất về quy trình an ninh tại sân bay Mỹ kể từ sau sự kiện 11/9, giúp giảm áp lực cho cả nhân viên lẫn hành khách, nhất là trong mùa du lịch cao điểm.
Những máy quét CT thế hệ mới của Cơ quan An ninh Vận tải Hoa Kỳ (TSA) có khả năng tạo hình ảnh 3D chi tiết, phát hiện vật liệu nổ hoặc dị vật ngay cả khi được giấu trong đế giày. Kết hợp với dữ liệu hành khách và hệ thống cảnh báo sớm, quy trình kiểm tra an ninh không còn phụ thuộc quá nhiều vào thao tác vật lý truyền thống.
Không riêng Mỹ, nhiều sân bay lớn tại châu Âu đã triển khai công nghệ quét CT tiên tiến giúp kiểm tra hành lý xách tay mà không cần hành khách lấy chất lỏng hay máy tính ra ngoài. Trong khi đó, ở châu Á, sân bay Changi (Singapore) đã áp dụng hệ thống an ninh thông minh thế hệ mới, kết hợp AI và cảm biến hiện đại, vừa tăng tốc độ kiểm tra vừa đảm bảo tiêu chuẩn an toàn cao nhất.
Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) cũng khuyến nghị các quốc gia nên áp dụng mô hình kiểm tra dựa trên đánh giá nguy cơ thay vì kiểm tra đồng loạt, giúp giảm tải cho sân bay và cải thiện trải nghiệm của hành khách.
Nhanh hơn, tiện hơn những vẫn an toàn
Ông Hồng Anh nhận định Việt Nam hoàn toàn có khả năng áp dụng các mô hình quốc tế nếu có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan như an ninh sân bay, hải quan, cảng vụ và các bộ, ngành liên quan. Khi được triển khai đúng cách, có lộ trình rõ ràng và công nghệ thay thế tương thích, hệ thống mới không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà vẫn đảm bảo an ninh hàng không.
Ông cũng dẫn chứng rằng việc cải cách là hoàn toàn khả thi, như từng được chứng minh khi sân bay Việt Nam bãi bỏ thủ tục kiểm tra thẻ hành lý ký gửi trước khi ra khỏi nhà ga. Chính sách đó từng nhận được sự ủng hộ rộng rãi và tạo ra cải thiện rõ rệt. Điều này cho thấy, nếu các giải pháp mới được ứng dụng một cách hợp lý, có công nghệ hỗ trợ và sự phối hợp hiệu quả, hành khách Việt Nam hoàn toàn có thể kỳ vọng vào trải nghiệm sân bay hiện đại và văn minh hơn.
Được biết, trước đây, khi cơ quan chức năng quyết định bãi bỏ quy định kiểm tra thẻ hành lý ký gửi đối với hành khách rời sân bay, chính sách này đã nhanh chóng nhận được sự đồng thuận từ công chúng và được thực hiện nghiêm túc, không phát sinh bất cập đáng kể.
Thực tiễn cho thấy, quyết định này không chỉ giúp giảm tải cho lực lượng an ninh sân bay mà còn rút ngắn quy trình làm thủ tục, nâng cao trải nghiệm của hành khách. Đây là minh chứng rõ ràng rằng, nếu cải cách được thiết kế hợp lý, có lộ trình cụ thể và phương án thay thế phù hợp, thì hoàn toàn có thể triển khai hiệu quả trong thực tế.