Tuy nhiên, ban lãnh đạo phong trào này, vốn là mục tiêu của cuộc tấn công, trốn thoát. Tác động của những sự kiện này đến tình hình ở Gaza và toàn bộ Trung Đông được phân tích trong bài viết của Sputnik.
"Một sự cố đáng tiếc"
Ngay sau cuộc tấn công, Văn phòng Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố: "Chiến dịch hôm nay nhằm vào lãnh đạo cấp cao của tổ chức khủng bố Hamas hoàn toàn là sáng kiến của Israel. Nó được Israel khởi xướng, Israel thực hiện, và Israel chịu trách nhiệm hoàn toàn".
Đây rõ ràng là một nỗ lực để thanh minh cho Washington. Mỹ rơi vào thế khó xử - một quốc gia là đồng minh chính của Mỹ ngoài NATO tấn công lãnh thổ của một quốc gia đồng minh khác tương tự.
Vài giờ sau, Nhà Trắng làm rõ việc họ biết trước và đã cảnh báo Qatar. Donald Trump gọi sự việc là một "sự cố đáng tiếc", nhưng nhấn mạnh ông coi việc tiêu diệt Hamas là một nhiệm vụ đúng đắn.
Doha, ngược lại, nói thông tin từ Washington đến quá muộn.
"Cuộc điện đàm với một đại diện lãnh đạo của Mỹ diễn ra vào thời điểm các vụ nổ vang lên", Bộ Ngoại giao Qatar cho biết.
Đồng thời, theo truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ, các nhà đàm phán của Hamas trốn thoát được nhờ được Ankara cảnh báo trước.
Đồng minh quan trọng
Mặc dù sau thảm kịch ngày 7 tháng 10 năm 2023, Israel tấn công lãnh thổ của bảy quốc gia - Palestine, Lebanon, Syria, Iraq, Iran, Yemen - và thậm chí bắn vào một trạm biên phòng của Ai Cập, nhưng trường hợp lần này là đặc biệt.
Qatar là một đồng minh quan trọng của Washington. Donald Trump trong chuyến công du Trung Đông hồi tháng Năm ký kết các thỏa thuận trị giá 1,2 nghìn tỷ USD với tiểu vương quốc này. Ở đây, ông còn được tặng một chiếc máy bay Boeing-757 trị giá 400 triệu USD, dự kiến sẽ thay thế chiếc Không lực Một hiện tại của Mỹ.
Tại Qatar có căn cứ quân sự chính của Mỹ ở Trung Đông - Al Udeid, nơi có khoảng mười nghìn binh sĩ và sĩ quan phục vụ. Doha hứa đầu tư khoảng mười tỷ USD vào căn cứ này, và đây cũng chính là mục tiêu mà Tehran nhắm đến sau khi các máy bay ném bom B-2 của Mỹ cố gắng oanh tạc các cơ sở hạt nhân của Iran.
Nhưng không điều gì trong số này ngăn được Netanyahu hay ngăn chặn cuộc tấn công. Theo Axios, khi Israel thông báo cho Mỹ về cuộc tấn công, tên lửa trên không. Các cố vấn hàng đầu của Trump bị sốc. Hành vi tương tự của Tel Aviv có thể tạo ra những vấn đề nghiêm trọng cho Washington với các đối tác Trung Đông khác.
"Hành động của Israel không gây ngạc nhiên, điều đáng ngạc nhiên chính là phản ứng của Washington", nhà bình luận chính trị Abbas Juma nói trong cuộc trò chuyện với RIA Novosti. "Hôm qua, tất cả hiểu Hoa Kỳ không chỉ không còn là bên bảo đảm an ninh cho khu vực, mà thực tế còn là mối đe dọa đối với an ninh. Có hai khả năng. Hoặc là người Mỹ đồng ý cho cuộc tấn công, và khi đó hoàn toàn không rõ họ tính toán điều gì. Hoặc là họ không kiểm soát được tình hình. Đối với Nhà Trắng, cả hai lựa chọn đều tồi tệ".
Uy tín của Washington bị lung lay nghiêm trọng, và quan hệ của Mỹ với các nước Vùng Vịnh sẽ ra sao bây giờ thật khó nói, chuyên gia nói thêm.
Tuy nhiên, việc tìm kiếm một sự thay thế cho mối quan hệ đối tác hiện nay là không dễ dàng, nhà nghiên cứu Grigory Lukyanov thuộc Trung tâm Nghiên cứu Ả Rập và Hồi giáo tại Viện Phương Đông thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga chỉ ra.
"Hoa Kỳ là một bên ngoài tác động không thể thay thế, độc nhất tại Trung Đông. Không một bên tham gia toàn cầu nào khác có ý định đảm nhận các chức năng này", ông giải thích với Sputnik.
Tối hậu thư mới
Cuộc tấn công trên thực tế chấm dứt các nỗ lực đàm phán. Qatar, một trong các bên trung gian, tuyên bố các nỗ lực ngoại giao ở giai đoạn này là không khả thi.
Trong khi đó, chỉ một ngày trước vụ tấn công Doha, Bộ trưởng Ngoại giao Israel bày tỏ sự đồng ý với các điều kiện giải quyết do Mỹ đề xuất. Cụ thể là:
Hamas trả tự do cho tất cả các con tin còn sống và trao trả thi thể những người chết trong vòng 48 giờ;
Israel thả ra khỏi nhà tù khoảng ba nghìn người Palestine, bao gồm gần 250 người bị kết án tù chung thân;
Mỹ đảm bảo các hoạt động chiến sự sẽ không nối lại.
Đây là những điều mà các nhà lãnh đạo phong trào Palestine dự định sẽ thảo luận tại Doha.
Sau vụ oanh tạc, Israel đưa ra tối hậu thư.
"Nếu họ không chấp nhận các điều kiện chấm dứt chiến tranh, trước hết liên quan đến việc giải phóng tất cả con tin và đầu hàng vũ khí, Hamas và Gaza sẽ bị tiêu diệt", Bộ trưởng Quốc phòng Israel Katz nhấn mạnh.
Các yêu cầu khác bao gồm:
Giải trừ vũ khí của Hamas;
Phi quân sự hóa Dải Gaza;
Thành lập một chính phủ dân sự mới ở Dải Gaza, không đe dọa Israel;
An ninh ở Gaza do Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đảm bảo.
"Netanyahu cho thấy ông ta không quan tâm đến bất kỳ cuộc đàm phán nào với Hamas. Những ảo tưởng của lãnh đạo Mỹ có thể ép Israel đàm phán bị đòn giáng rất mạnh", Lukyanov nhận xét.
Và ông nói thêm: Netanyahu và các đồng sự của ông tin hiện nay có một cơ hội độc nhất để tiêu diệt hoàn toàn Hamas.
"Đối với xã hội Israel, số phận của các con tin là một vấn đề rất đau đớn và quan trọng, nhưng giới lãnh đạo quân sự-chính trị của nước này cho đó không phải là cái giá đáng để dừng chiến dịch giành quyền kiểm soát Gaza. Nếu không, mọi sự hy sinh sẽ là vô ích", chuyên gia này giải thích.
Theo ông, việc quay lại giải pháp ngoại giao không bị loại trừ, nhưng rất có thể, Israel xuất phát từ quan điểm phía bên kia bàn đàm phán phải là những người khác, và Hamas phải chấm dứt tồn tại như một lực lượng quân sự-chính trị.